واکنش های به گزارش گوترش؛ آیا ملل متحد در جستجوی راه های تازهٔ حل مشکلات افغانهاست؟

انتونیو گوترش سرمنشی سازمان ملل متحد

نصیر احمد فایق سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد می‌گوید که ارزیابی انتونیو گوترش سرمنشی این سازمان برای حل معضله کنونی افغانستان به ویژه وضعیت حقوق بشری مهم است.

او با نشر کلیپ تصویری در حساب ایکس (تویتر سابق) خود از این ارزیابی استقبال کرده و افزوده که این یگانه سندی است که از طریق مشوره، گفتمان و رایزنی با تمام طرف‌های ذیدخل تهیه شده‌است.

آقای فایق می‌گوید که این ارزیابی سرمنشی سازمان ملل متحد شامل مواردی است که می‌تواند برای راه حل چالش‌های فعلی افغانستان به خصوص وضعیت حقوق بشری در افغانستان مهم باشد:
"برای رسیدن به یک افغانستان مرفع، با ثبات و فراگیر و متعهد به کنوانسیون‌ها و میثاق‌های بین‌المللی که در آن‌جا حقوق تمام اتباع افغانستان به ویژه زنان و دختران حفظ و احترام صورت بگیرد فکر می‌کنم یک گزارش مهمی است و می‌تواند در شرایط فعلی یک راه حلی را برای افغانستان پیشنهاد کند."

نصیر احمد فایق نماینده افغانستان درسازمان ملل


شورای امنیت سازمان ملل متحد از انتونیو گوترش سرمنشی این سازمان در ماه مارچ سال روان خواسته بود تا ارزیابی مستقلی را از وضعیت افغانستان انجام دهد و تا ۱۷ نوامبر توصیه‌های خود برای حل چالش‌های افغانستان تحت حاکمیت طالبان ارائه دهد.

آقای گوترش در گزارش ارزیابی‌ خود که به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه کرده یک نقشه راه را برای این شورا تهیه کرده که افغانستان بر اساس آن به نظام جهانی بپیوندد و با تأمین نیازمندی‌ها، در بخش‌های سیاسی و امنیتی اعتمادسازی و همکاری‌های منطقه‌ای صورت گیرد.

در این گزارش همچنان بر رعایت اصل عدم تبعیض، حقوق زنان و سهم دادن به زنان و دختران در تمام عرصه‌ها تأکید شده و آمده که حقوق و آزادی‌های اساسی همه شهروندان افغانستان باید رعایت شود.

ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان پیش از این در باره گزارش سرمنشی سازمان ملل متحد به شماری از رسانه‌های افغانستان گفته که پیشنهادات حکومت طالبان نیز باید شنیده شود و به گفته او نتیجه به وجود تفاهم وابسته است.

شماری از فعالان حقوق بشر به این باور اند که ارزیابی‌های این‌چنینی می‌تواند به‌گفته آنان از تخطی‌های حکومت طالبان در افغانستان پرده بردارد.

زرغونه ولی فعال حقوق بشر به رادیو آزادی در این مورد گفت:
"هر آن قدری‌که تحقیقات و گزارشات جامعه جهانی و ملل متحد در داخل افغانستان بیشتر شود، از تخطی‌های مشهود طالب در افغانستان از قوانین و منشور ملل متحد جلوگیری می‌کند، همین لحظه ما شاهد دستگیری و زندانی شدن تعدادی از بانوانی هستیم که بخاطر حق و عدالت این‌ها صدا بلند کردند و فعلاً تحت ستم و شلاق در زندان‌های طالب بسر می‌برند."

علی احمد جلالی آگاه امور سیاسی


اما علی احمد جلالی آگاه امور سیاسی به این باور است که عملی کردن پیشنهاد‌های مطرح شده در این ارزیابی با توجه به ایدیولوژی حکومت طالبان برای بقایش، مشکل است.

او به رادیو آزادی افزود: "این‌ها فکر می‌کنند اگر خواهشات بین‌المللی را قبول کنند و از انحصار قدرت بگذرند در حقیقت خود شان یعنی بقای‌شان زیر سؤال می‌رود."

با این حال سرمنشی سازمان ملل در ارزیابی تازه‌اش از راه حل‌های سخن گفته که پیش از این نیز خواست مشترک جهان و مردم افغانستان و سازمان‌های مدافع حقوق بشر بوده است.

اما حکومت طالبان تا کنون نه‌تنها که برای رعایت و عملی کردن این خواست‌ها پا پیش نگذاشته، بلکه به سیاست خود در بحث بازداشت، زندانی کردن، شکنجه، تهدید و تحقیر مخالفان سیاست خود هم ادامه داده‌است.

طالبان در ۱۵ آگست ۲۰۲۱ برای بار دوم بر افغانستان حاکم شدند، اما به گونه رسمی تا کنون به دلیل سیاست‌های شان نتوانسته اند مشروعیت داخلی و یا مشروعیت بین‌المللی کسب کنند.