روزگار آشفتهٔ سینما و سینماگران افغانستان؛ بسیاری از هنرمندان افغان در خارج بیکار و سرگردان اند

تصویر آرشیف: سینماگران افغان در حال صحنه برداری یک فلم در کابل.

"آنان به من گفتند مجبور هستی حرفه‌ای که داری و چیزی که آموخته بودی را کنار بگذاری و کار دیگری شروع کنی.»

فضل احمد انیس بازیکن تئاتر و سینمای افغانستان و مسئول پیشین پرودکشنی زیر نام "پلار" است.

وی بیشتر از ۲ سال می شود که در جرمنی مهاجر شده است. به گفته او در شهری کوچکی که زنده‌گی می کند در بخش هنر زمینه کار برایش فراهم نیست.

انیس به رادیو آزادی گفت این برایش زیاد دشوار است و اکنون از هنر اش دور مانده است:

"وقتی به یک هنر عشق داری، با بسیار اخلاص در آن بخش کار می کنی و بسیار تجربه در آن داری، مهاجر می شوی و باز برایت می گویند از این بگذر و به یک چیز دیگر فکر کن، این یک حالت بسیار دشوار در زنده‌گی انسان است".

همایون پاییز یک هنرپیشه دیگر فلم‌های افغانی است. او حدود سه سال می شود که در فرانسه زنده‌گی می کند.

علاقمندان سینما به تماشای پوستر های یک فلم افغانی سرگرم هستند.

پاییز هم درصحبت با رادیو آزادی گفت در بخش هنرش برایش زمینه کار مساعد نیست:

"گاهی اوقات احتمال یک شانس پیدا می شود که بعضی کشورها می خواهند در مورد افغانستان فلم جور می کنند و هنرپیشه های افغان در تلاش اند نقش گمشده را بازی کنند و این یک کار تصادفی بوده می تواند، بدون آن بیشتر از این کار در بخش سینما در این کشورها ساده نیست و بسیار مشکل است".

همایون پائیز: در بیرون از افغانستان کار در سینما دشوار است و زمینه وجود ندارد.

پس از ماه اگست ۲۰۲۱ شماری از فعالان افغان ،افغانستان را ترک کردند و به کشورهای مختلف پناهنده شدند.

از این میان بیشتر فعالان بخش سینما در اروپا بخصوص از سوی فرانسه و جرمنی پذیرفته شدند.

شماری از پیشکسوتان سینمای افغانستان که سال ها قبل به کشورهای غربی پناهنده شده اند مشکلات سینما گران افغان در این کشورها را می‌پذیرند اما می گویند، برخی فعالیت‌های سینمایی در خارج از افغانستان صورت گرفته و بخصوص به آموزش سینماگران جوان تمرکز شده است.

صدیق برمک تهیه کننده فلم‌های سینمایی افغانی و رئیس پیشین افغان فلم در این مورد به رادیو آزادی گفت:

"ما در بخش فلم های کوتاه در فرانسه، جرمنی و ناروی دو یا سه دستاورد خوب داشتیم، از سه سال به این طرف یک ورکشاپ آنلاین بنام مشق فلم در بخش سناریو نویسی شروع کردیم، کوشش کردیم در دسترس باشیم، برای آن جوانانی که نیازمند همکاری اند و خدا نکند که در تاریکی خود را گم کنند".

صدیق برمک یکی از کارگردان‌های افغان و رئیس سابق افغان‌فلم

برمک می گوید آنان تلاش دارند از طریق ورکشاپ آنلاین مشق فلم برای سناریوهای بزرگ زمینه فلم سازی را مهیا سازند.

در دو دهه اخیر سینمای افغانستان تاحدی پیشرفت کرده بود هرچند در بخش کیفیت شماری از فلم‌های تولید شده انتقادهای وجود داشت اما زمینه کار برای بسیاری از فعالان بخش سینما مساعد شده بود.

اما پیش از این شماری از سینماگران مهاجر به رادیو آزادی گفته بودند که بعد از حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان همه سینما ها بسته و آن سینما گران و پرودکشن‌های که بگونه شخصی فلم می ساختند اکنون کاررا متوقف کرده اند.

حکومت طالبان در ۳۰ ماه عقرب سال ۱۴۰۰ با نشر مکتوبی حتی از تلویزیون‌ها خواست آن پارچه‌های تمثیلی و درامه‌ها را نشر نکنند که زنان در آن نقش بازی کرده باشند و این دستور کار درسینما ها را هم شامل می شد.

پیش از این ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان به رادیو آزادی گفته بود آنان بعضی سوژه ها را دارند که از سوی ریاست افغان فلم آنها به فلم تبدیل شوند، اما تاکنون در سه سال حاکمیت دوباره طالبان تولیدی از سوی افغان فلم به نمایش گذاشته نشده است.