سال ۱۳۹۵ در بخش پروسه صلح برای حکومت و شورای عالی صلح افغانستان یک سال پر چالش اما پر دست‌آورد خوانده شدهاست.
مسئولان شورای عالی صلح امضای موافقت‌نامه صلح با حزب اسلامی را از دست‌آوردهای مهم پروسه صلح درین سال میدانند.
با وجود شدت حملات و فشارهای جنگ از سوی گروههای مخالف مسلح در سال ۱۳۹۵ امضای توافق‌نامه صلح میان حکومت و حزب اسلامی یکی از پیشرفتهای مهم حکومت در بخش پروسه صلح خوانده میشود.
مسئولان شورای عالی صلح با آنکه میگوید درین سال چالشهای زیادی در برابر پروسه صلح وجود داشت اما حکومت توانست این توافق‌نامه را با رهبر حزب اسلامی یکی از گروههای مخالف امضا کند.
اسماعیل قاسمیار مشاور روابط بین‌المللی این شورا میگوید برخی پیشرفتهای دیگر نیز در سال ۱۳۹۵ در بخش صلح از سوی این شورا انجام شدهاست.
وی افزود:
"در مورد حزب اسلامی حکومت یک موضع سازنده را داشت و موافقت‌نامه صلح با حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار به امضا رسید که یک دست‌آورد آشکار و قابل لمس است برای مردم ما کمیتههای ولایتی ما دست‌آورد هم داشتند در حدود یازده هزار نفر را به پروسه صلح جلب و جذب کردند."
توافق‌نامه صلح با حزب اسلامی پس از گفت‌وگوها و مذاکره در ماه میزان سال ۱۳۹۵ میان رئیس جمهور غنی و گلبدین حکمتیار رهبر این حزب امضا شد و کمیته به هدف تطبیق موادات توافق‌نامه تعیین گردید.
آقای قاسمیار همچنان گفت با برخی گروههای مخالف دیگر نیز تماسهای مستقیم و غیر مستقیم برای تشویق آنان به پروسه صلح وجود دارد.
اما وی کمبود امکانات مالی و مشکلات در بخش هیئت رهبری را بخشی از مشکلات شورای عالی صلح در سال ۱۳۹۵ عنوان کرد.
پروسه صلح در سال ۱۳۹۵ با رویدادهای خوش و با خوشی همراه بود.
امضای توافق‌نامه صلح با حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار، درگذشت پیر سید احمد گیلانی رئیس شورای عالی صلح، فرشته خطاب کردن طالبان از سوی عبدالحکیم مجاهد یک عضو شورای عالی صلح، سفرهای هیئت شورای عالی صلح به برخی کشورها و برخی مسایل دیگر میتواند بخشی ازین رویدادها عنوان شود.
حکومت افغانستان پس از امضای توافق‌نامه صلح با حزب اسلامی از دیگر گروههای مخالف مسلح نیز خواست تا به این پروسه پیوسته و از جنگ و خونریزی دست بکشند.
امید میثم معاون سخنگوی ریاست اجرائیه میگوید تلاشها از سوی حکومت برای تأمین صلح در کشور صورت گرفت اما باز هم طالبان مسلح به صلح نه‌پیوستند.
وی افزود:
"پروسه صلح تلاشهای فراوان را داشته است تا گروههای افغانی و تروریستی که در تقابل با حکومت افغانستان قرار داشته به این پروسه بپیوندند شاید نیامدن این گروهها از جمله طالبان مسلح به این پروسه به عنوان چالش در سال گذشته بودهاست."
این در حالیست که حکومت افغانستان گفتهاست به طالبان که خواهان صلح اند دروازههای صلح و مذاکره را باز گذاشته اما گروههای که جنگ میخواهند آنان را نابود میسازد.
اما طالبان مسلح همواره بر بیرون شدن نیروهای خارجی از افغانستان تأکید کرده و تا هنوز به گفت‌وگو با حکومت افغانستان حاضر نشدهاند.
برخی از اعضای ولسی جرگه افغانستان در مورد نقش حکومت در پیش‌برد پروسه صلح نظریات مختلف دارند.
نعمت‌الله غفاری یکی از اعضای این جرگه تائید میکند که حکومت تلاش‌هایش را در راستای تأمین صلح به‌خرچ داد اما کشورهای همسایه درین راستا همکاری صادقانه نکردند.
اما گل پاچا مجیدی یکی از اعضای دیگر این جرگه میگوید که حکومت افغانستان نتوانست از فرصتهای بوجود آمده درین سال برای تأمین صلح استفاده مؤثر نماید.
وی افزود:
"ما امسال بسیار چانسها را داشتیم که تا حال آن را از دست میدهیم و نتیجه هم ندادهاست بخصوص گروههای که حالا از پاکستان آزرده شده و عملاً در جنگ هستند و دست برداشتن آنان از جنگ بسیار حتمی و آسان است حکومت باید درین راستا گامهای جدی بردارد که تا حال بر نداشتهاست."
در جریان سال ۱۳۹۵ نه‌تنها در داخل کشور، بلکه تلاشهای در بیرون از افغانستان نیز به هدف تأمین صلح انجام شد و نشستهای به همکاری کشورهای همسایه و منطقه برگزار گردید.
نشست گروه تماس از سوی سازمان همکاریهای اسلامی در شهر جده عربستان، نشست ۶ جانبه مسکو در مورد صلح افغانستان با حضور نمایندگان از روسیه، چین، ایران، هند، پاکستان و افغانستان و نشست مؤسسه بین‌المللی پگواش را می‌توان بخشی ازین تلاشها نامید.
شماری از کشورهای غربی به‌شمول امریکا نیز در خصوص پروسه صلح حمایت‌شان را از حکومت افغانستان اعلام داشتهاند.
هیئت پارلمانی اتحادیه اروپا که در ماه حوت به افغانستان آمده بود گفت پروسه صلح در افغانستان باید همه شمول و تمام مردم این کشور در آن سهم داشته باشد.
از سوی هم محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان خطاب به پاکستان گفت که خواهان روابط نیک با این کشور است اما پاکستان نباید از تروریزم به منظور رسیدن به اهداف سیاسی خود استفاده کند.
اما امید میثم معاون سخنگوی ریاست اجرائیه میگوید که پاکستان در بخش تأمین صلح با افغانستان همکاری صادقانه را انجام نداده نخواست تا طالبان را به میز گفت‌وگو حاضر سازد.
حکومت پیشین حدود هفت سال قبل به هدف مذاکره و گفت‌وگو با گروههای مخالف مسلح آدرس را بنام شورای عالی صلح ایجاد کرده و برهان‌الدین ربانی را به حیث رئیس این دفتر تعیین کرد.
تشکیل این شورا یکی از پیشنهادهای عمده جرگه مشورتی صلح بود که در ابتدای سال ۲۰۱۰ برگزار شده بود.
اما با گذشت چندین سال از ایجاد شورای عالی صلح و تلاشهای حکومت بخصوص در یک سال اخیر مردم در مورد این تلاشها نظریات مختلف دارند.
سردار محمد و نسیم دو تن از باشنده‌گان کابل در مورد تلاشهای حکومت در یک سال گذشته چنین میگویند:
"اشرف غنی رئیس جمهور ما تلاش کرد که صلح بیاید ما برای مردم میگویم که به خاطر خدا همه‌تان یکجا شوید و وطن را بسازید."
"دولت ما ضعیف است همین حالا در مرکز ولایات وضعیت خوب است اما در ولسوالیها هنوز هم تروریست است نظر من همین است که دولت ما کمی قوت پیدا کند و صلح را تأمین کند."
در این حال سید اکبر آغا رهبر شورای راه نجات افغانستان و یکی از مقامات پیشین رژیم طالبان یکی از عوامل تأمین نشدن صلح در افغانستان را موجودیت افراد آغشته به فساد در حکومت میداند.
وی افزود:
"کسانیکه به فساد اداری در افغانستان دلبستگی دارند نمیخواهند که صلح درین کشور تأمین شود برخی از افراد در کشور علاقه‌مند فساد اداری هستند و این پدیده را یک گزینه خوب میپندارند آنها از مفاد شخصی‌شان گذشته نمیتوانند حتی عزت بخشیدن به خود شان را در بی‌عزتی ملت میبینند."
سید اکبر آغا میگوید که طالبان یک قوت است و باید برای آنان در حکومت سهم داده شود.
کارشناسان سیاسی افغان با توجه به شدت گرفتن حملات اخیر در کابل و برخی ولایات دیگر میگویند که مسئله صلح در افغانستان یک موضوع پیچیدهاست و درین راستا باید نظریات موافق وجود داشته باشد.
داود مایار یکی ازین کارشناسان میگوید که برخی حلقات در داخل و بعضی از کشورهای خارجی به‌شمول پاکستان به‌خاطر تأمین اهداف‌شان در برابر پروسه صلح مشکل ایجاد کرده و نمیگذارند که گروههای مخالف با حکومت یکجا شوند.
مردم عام نیز میگویند افزایش نا امنیهای اخیر آنان را نسبت به آینده‌شان نا امید ساخته و از حکومت میخواهند تا در سال جدید خورشیدی برنامه مؤثر را روی دست گیرد تا جنگ پایان یافته و صلح به صورت واقعی آن در کشور تأمین گردد.
گزارش: جاوید حسن‌زاده
