وزارت معادن و پترولیم افغانستان میگوید که هیچ قراردادی برای استخراج معادن در مناطق نا امن صورت نگرفته اما میپذیرد که استخراج غیر قانونی معادن هنوز نیز یکی از دغدغههای عمده در این کشور است.
عبدالقدیر مطفی سخنگوی این وزارت میگوید که در برخی مناطق نا امن افغانستان کندن کاری خودسرانه معادن صورت میگیرد و این به گفته وی از چالشهای است که از چندین سال ادامه دارد.
آقای مطفی روز شنبه به رادیو آزادی گفت که سیستمها برای مدیریت بهتر معادن ایجاد شده و تلاش میشود تا از معادن با شفافیت کامل استفاده شود.
وی گفت:
"ساحاتیکه ما قرارداد میبندیم امنیت است و در آن ما نظارت اجتماعی داریم و میتوانیم از منابع محافظت و استفاده درست نمائیم، هرگز در ساحاتیکه ناامنی و مشکلات باشد قرارداد صورت نمیگیرد، اما استخراج غیرقانونی یک معضل عمدهاست و در ساحات صورت میگیرد که مخالفان مسلح حضور دارند، تعدادی از زورمندان و شماری از مردم محل در استخراج غیر قانونی دخیل هستند."
دیدهبان شفافیت افغانستان به تازهگی گفته که حکومت توانایی مدیریت پروژههای بزرگ معادن را ندارد و در مناطق نا امن زورمندان محلی از آن بگونه غیر قانونی بهره گیری میکنند.
این نهاد گفته که قرارداد استخراج معدن مس شیدا به یک شرکت نا معلوم و قرارداد استخراج معدن طلا در بدخشان نیز بگونه غیرقانونی به یکی از وزرای پیشین سپرده میشود اما در این باره جزئیات بیشتر ارائه نشدهاست.
یک مقام دیدهبان شفافیت گفته که این معادن بزرگ در مناطق زیر نفوذ طالبان مسلح موقعیت دارند.
اما وزارت معادن و پترولیم میگوید که داوطلبی و قراردادهای معادن بر اساس مسایل قانونی و حقوقی، مالکیت طرفهای بهرهگیر، شفافیت و حسابدهی، موارد تخنیکی و دیدگاه استراتژیک صورت میگیرند.
در این حال شماری از کارشناسان مسایل اقتصادی به این باور اند که نا امنیها در افغانستان از چالشهای عمده در برابر استخراج معادن بوده و حکومت باید این موضوع را در نظر بگیرد.
عبدالله واحدیار یکی از این کارشناسان در این باره به رادیو آزادی گفت:
"به نظر من وضعیت امنیتی کنونی کشور بهتر نیست و اگر ما امنیت معادن خود را تأمین نتوانیم و از معادن سود برده نمیتوانیم بهتر است که قرارداد آن صورت نگیرد. برای حکومت به کار است تا امنیت نسبی را به میان آورد تا طوری که نیاز است از معادن استفاده خوب کند."
از سوی هم انجنیر منورشاه بهادری معاون کمیسیون اقتصاد ملی ولسی جرگه میگوید که استخراج غیر قانونی معادن در بخشهای مختلف افغانستان از سوی زورمندان ادامه دارد.
به گفته وی مدیریت و بهرهگیری درست از معادن بهترین گزینه برای تقویت اقتصادی این کشور بوده و حکومت باید در این زمینه اقدامات جدی و حتمی داشته باشد.
نسیم شفق