یک روز پس از ورود هیئت ایرانی به‌کابل، برای بررسی برخورد مرزبانان ایرانی با کارجویان افغان، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان خواستار رسیدگی غیرسیاسی به این موضوع شده است.
ذبیح فرهنگ، مسئول نشرات و ارتباطات این‌کمیسیون روز چهارشنبه (۲۷ می) به رادیو آزادی گفت که هیئت مشترک دو کشور باید هرچه زودتر این موضوع را بررسی کند.
آقای فرهنگ گفت: "انتظار ما این است که هیئت باید به‌شکل بی‌طرفانه و مستقلانه گزارش خود را هرچه زودتر نشر کند. عاملان این "نقض حقوق بشر" باید شناسایی شوند و عدالت باید در مورد آن‌ها تامین شود."
آقای فرهنگ تاکید کرد که در آینده نیز باید از تکرار چنین رویدادهای نقض حقوق بشری جلوگیری شود.
این در حالیست که هیئت بلندپایه ایرانی به‌ریاست محسن بهاروند، معاون وزارت خارجه ایران برای بررسی ادعای برخورد مرزبانان ایرانی با کارجویان افغان، دیروز سه‌شنبه (۲۶ می) وارد کابل شد.
'مرزبانان ایران ده‌ها افغان را مجبور ساختند خود را به‌دریا غرق کنند'
ایران اسناد حکومت افغانستان در باره غرق شدن افغان‌ها را بررسی می‌کند
گران هیواد، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در پیامی که به رادیو آزادی فرستاده گفته است، هیئت ایرانی با در نظر داشت مواد موافقتنامه کمیساران سرحدی (سال ۱۳۳۵ هـ.ش) در تحقیقات مشترک با هیئت افغانی اشتراک کرد.
سخنگوی وزارت خارجه افغانستان افزود، هیئت ایرانی در دیدار با محمدحنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه افغانستان، توافق کرد که اسناد و شواهد موجود را تحویل گیرد و آن را از طریق ارگان‌های مربوط کشورش بررسی، پیگیری و تحلیل کند. به‌گفته او، نتایج بررسی بعداً با جانب افغانستان در میان گذاشته خواهد شد.
اما پیش از این مقام‌های ایران، دست داشتن پولیس مرزی این کشور را، در شکنجه و قتل کارجویان افغان رد کرده بود.
هیئت مشترک حقیقت‌یاب در اواخر ماه ثور نتایج ابتدایی تحقیقات خود را در مورد برخورد خشونت‌آمیز مرزبانان ایرانی با کارجویان افغان در ایران اعلام کرد.
این هیئت گفته بود که تمام اسناد، مدارک و شواهد مربوط به‌این موضوع را در اختیار مقام‌های ایرانی قرار داده‌اند.
در اعلامیه ریاست جمهوری به نقل از حمید طهماسی رئیس این هیئت گفته شده بود که از جمله ۴۶ کارجوی افغان ۱۲ تن کشته و ۱۷ تن ناپدید شده‌اند و ۱۷ تن دیگر نجات یافته‌اند.
در همین حال کمیسیون حقوق بشر ولسی جرگه افغانستان می‌گوید، ایران باید در بررسی این موضوع صادقانه برخورد کند.
شیرین محسنی معاون این کمیسیون در مورد به رادیو آزادی گفت: "در صورتی که جانب ایران چنین جنایتی را مرتکب شده باشد، نباید پنهان‌کاری بکند. بیاید با جرأت و شهامت موضوع را برای مردم افغانستان اعتراف بکند. اگر ایران چنین کاری را نکرده باشد، به دشمنان ایران و افغانستان نباید موقع داده شود تا مناسبات دو کشور را برهم بزند، بلکه هرچه واقعیت است، برملا شود."
شماری از کارجویان که ماه گذشته می‌خواستند به‌گونه قاچاقی به ایران بروند، در منطقه ذوالفقار ولسوالی گلران هرات، واقع در مرز مشترک با ایران، با مرزبانان ایرانی مواجه شدند.
به گفته منابع حکومت افغانستان و کارجویانی که نجات یافته‌اند، مرزبانان ایرانی آن‌ها را شکنجه و مجبور کردند که خود را به دریای هریرود بیاندازند.
