مسئولان در اتحادیه ملی زعفران‌کاران افغانستان می‌گویند که به‌دلیل شیوع کووید-۱۹ در حدود ۸ تُن زعفران هرات به خارج کشور صادر نشده است.
این مسئولان می‌افزایند که شمار زیادی از پروسس کنندگان زعفران در حالت ورشکستی قرار دارند و باید حکومت در بخش صادرات و بازاریابی زعفران در دوران شیوع کووید-۱۹ اقدام کند.
با شیوع کووید-۱۹ در افغانستان و جهان زعفران یا "طلای سرخ افغانستان"، درخشش قبل را ندارد.
زعفران‌کاران می‌گویند در چهار ماه اخیر بازار صادرات به روی زعفران افغانستان بسته بوده و این به معنی توقف کار هزاران شاغل و کار پروسس کنندگان است.
بشیر احمد رشیدی، رئیس اتحادیه ملی زعفران‌کاران افغانستان، از سناریوی غم‌انگیز رکود برخی از شرکت‌های پروسس و بسته بندی زعفران هراس دارد.
او افزود: "بالغ بر سه ماه من مطمین هستم که هیچ نوع صادرات نبوده و هنوز هم این کار ادامه دارد و ضعف در صادرات هنوز هم مشاهده می‌شود. چنانچه ما صادرات اندکی داریم به کشورهای عربی، اروپا و امریکا می‌رود ولی زعفران به همان پیمانه که انتظار داشتیم، باید در همین سالی که جریان دارد، می‌داشت، متاسفانه نداریم. دلیل اصلی شیوع مرض کووید-۱۹ بوده. شرکت‌های زعفران را به هر طریق ممکن حمایت کنند، تا از ورشکستی که متوجه حال این شرکت‌ها شده، نجات پیدا کنند."
با شیوع کووید-۱۹ حالا دیده می‌شود که طلای سرخ افغانستان از صیقل بازمانده است و بازاردرخشانش را از دست داده است.
زعفران‌کاران هرات به شمول سردار آغا و نثار احمد در هنگام برداشت زعفران امیدوار رونق گرفتن بازار زعفران بودند، اما حالا می‌گویند که قیمت زعفران بیش از ۴۰ درصد کاهش یافته است.
او افزود: "پارسال هر کیلو زعفران را ۵۰ تا ۶۰ هزار افغانی می‌فروختیم امسال ۳۵ تا ۴۰ هزار افغانی به فروش می‌رسانیم. ما در حال ورشکست شدن از بخش زعفران هستیم و از دولت می‌خواهیم که دولت ما را حمایت کند."
او گفت: "زعفران‌کاران باید دولت حمایت کند، در بخش پروسس و بسته بندی و بازار جهانی باید دولت برای زعفران‌کاران پیدا کند.
رشد زعفران روزنه امید برای زنان در بخش اشتغال در شهر و ولسوالی‌های هرات ایجاد کرده بود، اما وقتی از صادرات خبری نباشد، زنان شاغل در بخش زعفران نیز خانه نشین می‌شوند.
مریم جامی الاحمدی، رئیس اتاق تجارت و صنایع زنان زون غرب افغانستان می‌گوید که زنان نسبت به مردان به‌خاطر عدم صادرات زعفران به دلیل شیوع کووید-۱۹ خساره هنگفت دیده‌اند.
او افزود: "تمام خانم‌های که زعفران داشتند و برداشتی که از زمین‌های زعفران خود داشتند، به صورت کل اگر توانستند ۳ درصد زعفران خود را به فروش برسانند و متباقی زعفران‌شان مانده و به ضرر مواجه شده.
هرات ۹۰ درصد زعفران افغانستان را تولید می‌کند. مسئولان در ریاست زراعت هرات پیش‌بینی می‌کنند که طی سال جاری ۲۰ تن زعفران در هرات برداشت می‌شود.
عتیق‌الله رومل، مدیر پلان این ریاست هشدار می‌دهد که اگر صادرات زعفران دوباره از سرگرفته نشود، قیمت زعفران کاهش بیشتری پیدا خواهد کرد.
او گفت: "۱۷ تن محصولی که از هرات برداشت داشتیم، اکثراً صادر نشده، یعنی مقدار زیادی از زعفران در همین پنج الی شش ماه‌ای که مسئله کرونا بوده، اصلاً صادر نشده و فعلاً کم کم شروع شده یک مقداری به کشورهای عربی و اروپایی. فلهذا دهاقین ۱۰۰ درصد متضرر می‌شوند. اگر زعفران سال گذشته صادر شود، دوباره پس تقاضا در مارکت موجود است و اگر مارکت مشبوع باشد، برای زعفران فصل جدید فکر نکنم که مارکت خوبی باشد."
هم اکنون هر کیلو زعفران افغانستان کمتر از ۴۰ هزار افغانی به فروش می‌رسد.
هند بزرگترین خریدار زعفران از افغانستان است و بیش از ۸۰ درصد زعفران به این کشور صادر می‌شود. هم اکنون افق روشنی برای بازگشایی مجدد دهلیز صادرات زعفران افغانستان به کشورهای خارجی با شیوع کرونا وجود ندارد. اما زعفران کاران بر زمینه سازی صادرات زعفران به این کشورها چشم دوخته‌اند، تا بیشتر از این زیان مند نشوند.
