با خروج نیروهای امریکایی شمارِ از افغان‌ها بیکار شده اند
پایگاه نظامی هسکه مینۀ ننگرهار که زمانی محل بود و باش شمار زیادی از نظامیان امریکایی بود، در حال حاضر محل تنظیم عملیات‌های نیروهای سرحدی افغانستان است.
پیش از این در اینجا شماری از افغانان با نظامیان امریکایی کار می‌کردند.
پس از رفتن نیروهای امریکایی از این مرکز نظامی، در حال حاضر شمار زیادی از آنان خانه‌نشین شده اند.
محمدایوب و سید رحمان ولی، دو تن از آنان می‌گویند: "قبلاً که امریکایی‌ها در اینجا حضور داشتند، کار و بار مردم هم با آنان خوب بود، اما حالا که اینجا را ترک کردند، مردم بیکار شده اند. کسی کارگرشان بود، کسی مستری‌شان بود در کل روزگار مردم با آنان خوب بود."
"شش ماه پیش که نیروهای خارجی اینجا حضور داشتند، کار برخی مردم ما با آنان جور بود، برخی‌ها انجنیران‌شان بود، برخی برای شان آب میاورد، همین که آنان از اینجا رفتند، این افراد هم بیکار شدند."
وضعیت در پایگاه نظامی بگرام هم نسبت به گذشته تغییر کرده است.
در مقایسه با گذشته در حال حاضر در این پایگاه هزاران نظامی امریکایی حضور ندارند و شمار کارکنان افغانی هم با کاهش نیروهای خارجی در این پایگاه محدود شده است.
در اینجا افرادی که با نیروهای امریکایی کار می‌کردند و از درآمدشان راضی بودند.
جان باز و احمد فیاض، دو تن از آنان می‌گویند: "من در بخش آب کار می‌کردم، در تانکر آب کار می‌کردم، اما از کار اخراج شدم، شش سال کار کردم و از کارم راضی بودم."
"زمانی که امریکایی‌ها کم شدند بازار ما هم کم‌رنگ شد، حالا مال هم بیرون نمی‌شود، زمانی که امریکایی‌ها زیاد بودند، مال زیادی هم بیرون می‌شد و کاهش‌شان بالای کار و بار ما زیاد تاثیر منفی گذاشته است."
نه تنها در ننگرهار و پروان بلکه در کندهار، هلمند و شماری از ولایت‌های دیگر افغانستان هم افراد زیادی که با نیروهای امریکایی کار می‌کردند، می‌گویند که با خروج تدریجی این نیروها آنان بیکار شده اند و یا هم کار و بارشان از رونق گذشته‌اش افتاده است.
نزدیک به شش ماه پیش با امضای توافق‌نامۀ آوردن صلح میان امریکا و طالبان در قطر، خروج تدریجی نیروهای امریکایی هم از افغانستان آغاز شد. امریکا پایگاه‌های نظامی‌اش را در افغانستان یا ویران کرده و یا هم به نیروهای امنیتی افغانستان واگذار کرده است.
پیش از این دونالد ترمپ، رئیس جمهور امریکا گفته بود که تمام نیروهایش در افغانستان را تا جشن کریسمس از این کشور بیرون خواهد کرد.
حالا که انتخابات امریکا در آستانۀ برگزاری است و آقای ترمپ هم یکی از نامزدان ریاست جمهوری است، آگاهان به این باور هستند که این اظهارات وی یک شعار انتخاباتی بود.
اما دیده شود که آقای ترمپ در صورت کامیابی دوباره‌اش در این انتخابات به این گفته‌اش عمل خواهد کرد یا نه؟
انتخابات امریکا بالای افغانستان چه تاثیر دارد؟
امروز سه‌شنبه سوم نومبر در تقویم ایالات متحده روز مهمی است - روز آغاز رای گیری رسمی در انتخابات ریاست جمهوری. یک پرسش این است که این انتخابات بر اوضاع در افغانستان چقدر اثر خواهد گذاشت؟ این و چند پرسش دیگر را سلطان محمد سرور از طریق سکایپ از علی احمد جلالی استاد در پوهنتون دفاع ملی امریکا در واشنگتن پرسیده است.
تأثیر انتخابات ریاست جمهوری امریکا بر گفت‌وگوهای صلح افغانستان
انتخابات ایالات متحده در سوم نومبر برگزار می‌شود. دونالد ترمپ رئیس جمهور ایالات متحده و رقیبش جوبایدن در مورد جنگ و صلح افغانستان چه گفته اند و در صورتی پیروزی در این باره چه خواهند کرد؟
در حالی که کمتر از یک ماه به انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده مانده، یک سؤال اساسی این است که این انتخابات بر روند گفت‌وگوهای بین افغانان در دوحۀ قطر چقدر اثر خواهد گذاشت؟
دونالد ترمپ جمهوری‌خواه و جوبایدن دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری سوم نومبر با هم رقابت می‌کنند.
عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی افغانستان در بارۀ تأثیر انتخابات ایالات متحده بر روند صلح افغانستان به تازگی در گفت‌وگوی اختصاصی با رادیو آزادی در دهلی نو گفت: " انتخابات امریکا بر تمام جهان به خصوص بر افغانستان تأثیر دارد. اما موقف‌های هر دو طرف «دونالد ترمپ و جوبایدن» در بارۀ سیاست افغانستان با هم نزدیک است اما با آن هم پس از انتخابات وضعیت دیگری خواهد بود. اگر ادارۀ موجود هم باقی بماند و اگر ادارۀ دیگر انتخاب شود وضعیت نو و تازه خواهد بود. شکی نیست که حتماً یک تفاوت مشاهده خواهد شد."
یکی از تفاوت‌ها را نیلوفر سخی استاد پوهنتون و کارشناس مسائل سیاسی در امریکا این گونه توضیح می‌دهد: "زیادتر در داخل کانگرس ایالات متحده به این باور هستند که خاتمه دادن به جنگ امریکا و بیرون شدن نیروهای امریکایی یک وعدۀ انتخاباتی آقای ترمپ بود و پروسۀ صلح یک برنامه یا یک پروژۀ برای رسیدن به همان وعده است که به هواداران خود کرده و به این خاطر یک دید مثبت در قبال پروسۀ صلح در بعضی از دوایر دولتی در اینجا دیده نمی‌شود به خصوص از کمپ دموکراتان زیادتر مخالفین این پروسه هستند و یک دید مثبت در قبال پروسۀ و نتایج آن ندارند."
از سوی دیگر عارف سحر استاد و محقق در یکی از پوهنتون‌های بریتانیا به این باور است که انتخابات ریاست جمهوری امریکا، تأثیر مستقیم بر تلاش‌های صلح در افغانستان دارد.
آقای سحر می‌گوید: "به دلیل این که مسئله صلح افغانستان از بُعد سیاست خارجی ایالات متحدۀ امریکا در حقیقت امر تقلیل پیدا می‌کند، متزلزل می‌شود و به امر نسبتاً کوچک و زودگذر انتخاباتی تبدیل می‌شود."
مایکل کوگلمن معاون بخش جنوب آسیا در مرکز پژوهشی ویلسن در واشنگتن است. از دید او ترمپ و بایدن در بحث افغانستان دیدگاه یکسان دارند.
کوگلمن گفت: "هر دو از روند صلح و خروج نیروهای امریکایی حمایت می‌کنند."
هاشم وحدت‌یار تحلیلگر مسائل سیاسی در امریکا هم با کوگلمن موافق است. او به این باور است که جوبایدن هنوز موقف روشنی در قبال افغانستان اتخاذ نکرده، اما از دید او موقف‌های ترمپ و بایدن در مورد افغانستان از هم تفاوت ندارد.
وی می‌گوید: "چون حزب دموکرات و جمهوری‌خواه هر دو به این باور اند، که یک تعداد از عساکر شان باید در افغانستان بمانند برای مبارزه با تروریزم و نگهداشتن پایگاه برای رقابت منطقه‌ای مثلاً با چین روسیه و ایران."
رئیس جمهور ترمپ در تویتی در ۷ ماه اکتوبر گفت، می‌خواهد همه نیروهای امریکایی تا ۲۵ ماه دسمبر از افغانستان بیرون شوند.
اما طبق توافق ماه فبروری میان امریکا و طالبان در قطر، تمامی نیروهای امریکایی در نیمه‌های ماه می سال ۲۰۲۱ از افغانستان بیرون خواهند شد، آن هم به شرط آن که وعدۀ طالبان در مبارزه با تروریزم به واقعیت تبدیل شود.
سه سال پیش ترمپ چیزی دیگری گفته بود. او هنگام اعلام استراتژی جدید امریکا در مورد افغانستان حضور نیروهای امریکایی در آن کشور را بسته بر شرایط خوانده بود.
اما رفته رفته ترمپ بر خروج نیروهای امریکایی از افغانستان تأکید کرد و گفت که حضور نظامی امریکا در افغانستان سالانه ۵۰ میلیارد دالر هزینه بر می‌دارد.
تمیم عاصی رئیس انستیتوت مطالعات جنگ و صلح افغانستان است. عاصی می‌گوید که دموکرات‌ها و به خصوص بایدن بر سر برنامۀ خروج و موافقتنامۀ امریکا و طالبان ملاحظاتی دارند و می‌خواهند که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان مسئولانه باشد.
او در مورد دیدگاه رئیس جمهور ترمپ اما به این باور است: "برای آقای ترمپ و جمهوریخواهان پایان دادن به جنگ افغانستان یک اولویت است و عجله دارند. برای آن‌ها مهم نیست که پس از خروج در افغانستان چی اتفاق می‌افتد. اما در کلیات و سر اصول خروج از افغانستان هر دو (جمهوریخواهان و دموکراتان) اجماع دارند."
روند مذاکرات بین افغانان پس از چند ماه تأخیر، در ۱۲ ماه سپتمبر در دوحه پایتخت قطر رسماً افتتاح شد.
گروه‌های تماس دو طرف در بارۀ طرزالعمل کاری هنوز به توافق نرسیده‌اند. در داخل افغانستان، اما از شدت جنگ بین نیروهای افغان و طالبان چندان کاسته نشده.
حکومت افغانستان و حامیان بین‌المللی‌اش بارها خواستار کاهش خشونت شده‌اند. اما طالبان تا اکنون از برقراری آتش‌بس سرتاسری خودداری کرده‌اند.
حال بسیاری‌ها منتظرند که پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سوم ماه نومبر در افغانستان آتش‌بس برقرار خواهد شد یا این که جنگ همچنان ادامه خواهد یافت.