داکتران طبی: استفاده از مواد مخدر در سن پایین در مقایسه به سن کلان زیان بار تر است.
استفاده از مواد مخدر در سن پایین زیانبارتر و تداوی آن نیز دشوارتر است.
داکتران طبی میگویند، حجرات بدن کودکان و نوجوانان در حال رشد است، از همین رو استفاده از مواد مخدر در سن کمتر این حجرات را عقیم ساخته و سبب جلوگیری از رشد فکری آنان میگردد.
دوام جنگ در افغانستان برعلاوه فقر، سبب از هم پاشیدن خانواده ها و بیسرپرست شدن ده ها کودک شده و این بیسرپرستی، کودکان را در معرض اعتیاد قرار داده است.
رؤیا از جمله دهها کودک افغان است که جنگ پدر و مادرش را از وی گرفت و در نبود حمایت خانواده، وی در دام افراد معتاد افتاد و عاقبت رؤیای خورد سال نیز به مواد مخدر معتاد شد.
او گفت: "پدر و مادرم فوت کردند، خانواده نداشتم، همراه کسانی زندهگی میکردم که خودشان معتاد بودند. خردسال بودم، وقتی آنان مواد مخدر میکشیدند، بوی آن را حس میکردم و خوشم میآمد. من هم به مواد مخدر روی آوردم و معتاد شدم. مجبور بودم دزدی و کارهای خراب کنم. اگر مادر و پدر و خانواده نزدم میبودند، شاید هیچ وقت به چنین چیزی معتاد نمیشدم."
تخمینهای وزارت صحت عامه افغانستان از معتادان بیسرپناه و در هنگام مراجعه معتادان به مراکز تداوی نشان میدهد که از هر صد معتاد مواد مخدر در افغانستان، سه تن آنان کودکان و نوجوانان اند.
داکتر ماه رخ صافی موظف در یکی از مراکز ترک اعتیاد در کابل میگوید، بیسرپرست بودن کودکان و نوجوانان، آنان را در برابر مواد مخدر آسیب پذیر میسازد و در نبود سرپرست، تداوی کودکان و نوجوانان معتاد خیلی دشوار میشود.
داکتر صافی افزود: "هر قدر در سن و سال پایینتر استفاده از مواد مخدر آغاز شود، همانقدر زیان صحی آن بیشتر و به همان اندازه ترکش مشکل تر است. زیرا سن و سال پایین زمانی است که تمام حجرات انکشاف میکند. اولین عضو بدن را که مواد مخدر صدمه میزند، عبارت از اعصاب است. وقتی فرد از مواد مخدر استفاده کرد، قضاوت و فکر درست کرده نمیتواند."
استفاده از مواد مخدر توسط پدر و مادر در محیط خانواده سبب معتاد شدن کودکان میشود و روی هم رفته بیسرپرستی کودکان و نوجوانان، آنان را به معتادان دایمی مواد مخدر مبدل میسازد.
بلقیس نوجوانی است که نخست به دلیل اعتیاد پدر و مادرش به انجام کارهای شاقه مجبور شد و سپس گروههای مافیایی از عدم آگاهی وی سوء استفاده کرده و بلقیس را به استفاده از مواد مخدر تشویق کردند.
او افزود: "اول پدرم معتاد بود، بعد پدرم مادرم را معتاد ساخت، وقتی مادرم معتاد شد کار ما زیاد بود. برای ما میگفتند، اگر از مواد مخدر استفاده کنید، میتوانید بیشتر کار کنید، مانده و خسته نمیشوید، ما هم استفاده کردیم."
هرچند مدت ترک مواد مخدر در مراکز ترک اعتیاد ۴۵ روز در نظر گرفته شده، اما متخصصین بخش تداوی معتادان میگویند، که مرحله ترک اعتیاد حتی بیشتر از یک سال است و فرد تداوی شده در این مرحله به حمایت همه جانبه خانواده نیاز دارد.
داکتر هما منصوری میگوید، اگر حمایت خانواده از فرد تداوی شده وجود نداشته باشد، امکان آن وجود دارد که فرد تداوی شده حتی پس از چندین سال بار دیگر به مواد مخدر رو بیاورد.
او میگوید: "ما همراه خانوادههای مریضان نیز به تماس استیم. بعضی از آنان آگاهی دارند همکاری میکنند و مریضان شان را حمایت میکنند، بعضی از آنان آگاهی کامل ندارند. مریضانی که از سوی خانواده حمایت شوند، تداوی شان موثر است، اما وقتی حمایت فامیلی نداشته باشند، اکثراً تداوی شان ناقص است."
کودکان و نوجوانان بیسرپرست توسط گروههای مافیایی برای فروش مواد مخدر بالای معتادان به کار گرفته میشوند، از همین رو آنان به انواع مختلف مواد مخدر دسترسی دارند و اکثریت آنان در سنین خیلی کم به هیرویین، شیشه و تابلیتهای نشه آور معتاد شده اند.