همزمان با فرارسیدن ۵ می، روز جهانی قابله‌ها شماری از قابله‌ها در افغانستان میگویند که با مشکلات مختلفی در عرصۀ کار، روبه‌رو اند.
زرافشان یکی از قابله‌ها در ولایت کندز به رادیو آزادی گفت، کمبود کار، محدودیت‌های وضع شد و درآمد اندک از چالش‌های عمده در این بخش اند:
"کمبود کار است، یعنی که برای قابله‌ها جاهای زیادی مهیا به کار نیست، دیگر این که اینها از ناامنی‌ها در محلات دوردست شکایت دارند، جای دور بدون محرم کار کرده نمی‌توانند یا بعضی از آنها محرم ندارند یا در جاهایی که کار می‌کنند معاش درست برای آنها پرداخته نمی‌شود، خودم که مدت ده سال می‌شود کار می‌کنم، معاینه‌خانۀ شخصی دارم از این که واسطه ندارم، فعلاً در جای دولتی کار کرده نمی توانم."
در همین حال برخی از دانشجویان دختر که مصروف فراگیری تحصیل در رشتۀ قابلگی اند، میگویند، با آنکه در شرایط کنونی با مشکلات زیادی از جمله وضع محدودیت‌ها و مشکلات اقتصادی در پرداخت فیس مواجه اند، برای به دست آوردن سند و یافتن کار در این بخش بی‌باور اند.
یکی از آنان که در یک پوهنتون خصوصی در ولایت بامیان درس می‌خواند و نخواست از او در گزارش نام برده شود، به رادیو آزادی گفت :
"خوشبختانه آموزش در بخش صحت مثل نرسنگ و قابله‌گی باز است، فعلاً درس می‌خوانیم، اما نمی‌فهمیم که وزارت صحت از ما امتحان نهایی را می‌گیرد یا نه، تمامی دخترانی که پارسال فارغ شده بودند تا هنوز از آنها امتحان نگرفته همه خانه‌نشین شده اند، نمی‌دانم که از ما هم امتحان می‌گیرد یا که باز هم همین طور خانه‌نشین می‌شویم."
حکومت طالبان پس از وضع محدودیت بر آموزش دختران بالاتر از صنف ششم مکتب در سال ۲۰۲۱ در اواخر سال ۲۰۲۲ دروازه‌های پوهنتون‌های دولتی و خصوصی را بروی دختران بست.
کار زنان را هم در بسیاری اداره‌های دولتی و تمامی اداره‌های غیردولتی منع کرده، اما شماری محدود از زنان در بخش صحت مصروف کار اند و تحصیلات زنان و دختران در بخش قابلگی هم خارج از این محدودیت‌ها قرار دارد.
در عین حال شماری از زنان در برخی مناطق دوردست افغانستان از کمبود قابله‌ها در محلات‌شان شاکی اند.
آمنه، باشندۀ منطقه میرزا ولنگ ولسوالی صیاد ولایت سرپل در مورد به رادیو آزادی گفت:
"چهار سال عروسی کرده‌ام سه طفل‌ام تا کنون ضایع شده است، اقتصاد من به اندازه‌ای ضعیف است که نمی‌توانم خود را پیش داکتر برسانم تا داکتر دوایی بدهد که طفل‌هایم ضایع نشود."
از سوی هم سونیتا بهرام، معالج امراض نسایی و ولادی در کشور با اشاره به اهمیت حیاتی حضور قابله‌ها می‌گوید که مشکلات در این بخش زیاد است و افغانستان با کمبود شدید داکتران زن و قابله روبه‌رو است.
او به رادیو آزادی گفت، در کنار آن که پوهنتون‌های طبی بروی دختران مسدود شده و تنها انستیتوت‌های قابله‌گی دوساله در افغانستان اجازۀ فعالیت دارند، در بخش آموزش های تیوری و عملی مشکلات وجود دارد:
"افغانستان فعلاً بخصوص در بخش‌های نرسنگ، قابلگی و داکترهای نسایی ولادی به بسیار کمبود مواجه است، خدا کند که مقامات هم صدای ما را بشنوند در پی آن شوند که این مشکلات را حل کنند افغانستان بیشترین آمار مرگ و میر "مادران و نوزادان" را در سطح آسیا دارد و اگر از آن جلوگیری نشود، منتظر ارقام بیشتر آن باشیم."
تا به حال آمار تازه‌ای از میزان مرگ و میر مادران و نوزادان در افغانستان نشر نشده است، اما سازمان جهانی صحت (دبلیو اچ او) در گزارش سال ۲۰۲۳ اش گفته بود که افغانستان در سال ۲۰۲۰ در ردیف ده کشور با نرخ بلند مرگ و میر مادران و نوزادان قرار داشته و مجموع مرگ مادران و نوزادان در افغاستان ۹۵ مورد در ۱۰۰۰ زایمان زنده، ثبت شده است.
شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان به پرسش‌ها در این باره پاسخ نداد.
اما حدود پنج ماه قبل قلندر عباد، سرپرست وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان در جریان سفرش به ولایت ارزگان گفته بود که آنان با کمبود داکتران زن مواجه اند و روی راه حل‌ها در این بخش کار می‌کنند.
این درحالیست که سازمان جهانی صحت همچنان به مناسبت پنجم ماه می، روز جهانی قابله‌ها در ویب سایت خود نوشته است که قابله‌ها در ارائه مراقبت و حمایت از زنان و خانواده‌هایشان در دوران بارداری، در طول زایمان و در طول دورۀ پس از تولد نوزاد، خدمات حیاتی انجام می‌دهند.
