اداره سرمفتش ویژهٔ امریکا در امور بازسازی افغانستان ( سیگار) در ارزیابی تازه اش از این کشور نوشته که حکم ملا هبت‌الله رهبر طالبان در رابطه به منع کشت کوکنار و تولید موادمخدر، تاثیر گذاری را که حکم ملا محمد عمر رهبری قبلی این گروه در سال ۲۰۰۰ میلادی داشت، ندارد.
این اداره دلیل اصلی ناکار آمدی حکم ملا هبت‌الله را اجازه دادن به جمع‌آوری حاصلات کوکنار در بهار سال ۲۰۲۲ میلادی میداند، زیرا در آن فصل کشت کوکنار در افغانستان ۳۲ فیصد افزایش یافته و ده‌ها هزار تُن تریاک بدست آمده از آن در ذخایر نگهداشته شد و حال با قیمت بلند به فروش می‌رسد.
سیگار می‌گوید که این ذخایر تحت کنترول زمین‌داران بزرگ و برخی قوماندانان محلی طالبان قرار دارد، از همین رو قیمت هر کیلوگرام تریاک از (۴۱۷) دالر به (۸۰۲) دالر امریکایی افزایش یافته و آنان صاحب میلیون‌ها دالر شده اند.
اداره سرمفتش امریکا از بازسازی افغانستان با اشاره به مخالفت‌های دهقانان در برابر منع کشت کوکنار توسط حکومت طالبان می‌گوید که دلیل این مخالفت‌ها ناتوانی طالبان در ارایه کمک‌های اقتصادی به دهقانان است، به همین دلیل امکان آن وجود دارد که طالبان این مبارزه را موفقانه ادامه داده نتوانند.
داکتر محمد ظفر: به دلیل عدم رسیده گی به دهقانان، ممکن ممکن جنجال های در افغانستان ایجاد شود.
داکتر محمد ظفر، معیین اسبق وزارت مبارزه با مواد مخدر، هرچند مبارزه طالبان با مواد مخدر را در دو سال گذشته موفق میداند، اما تاکید میکند که عدم ارایه کمک به دهقانان هم به ضرر طالبان است و هم جهان از آن آسیب خواهد دید:
"طالبان کوشش خود را می‌کنند و به کشت کوکنار اجازه نمی‌دهند، ولی امکانات زیاد ندارند که برای دهقانان و مردم کمک کنند. به همین دلیل اگر برای مردم کار پیدا نشود و سیر نشوند، هرچند در مورد آینده چیزی گفته نمی‌توانم، اما امکان آن وجود دارد که مردم جنجال کنند."
سیگار با استناد بر تصاویر ماهواره‌یی گزارش داده که زمین‌های زیاد زراعتی در ولایت هلمند که در گذشته بر آن کوکنار کشت می‌شد، در سال ۲۰۲۳ بر این زمین‌ها گندم کشت شده بود، اما با توجه به واردات گندم و آرد از کشورهای همسایه افغانستان به بهایی ارزان تر، گندم نمی‌تواند بدیل خوبی برای کوکنار باشد.
مصباح‌الدین مستعین، سخنگوی وزارت زراعت حکومت طالبان اما ادعا میکند که امسال بار دیگر کشت گندم و حاصلات آن در افغانستان بیشتر است:
"امسال حاصلات کوکنار در کشور در مقایسه به سال گذشته سیزده فیصد بیشتر شده است. در سال ۱۴۰۳ در سرتاسر کشور بر حدود دو اعشاریه چهارده میلیون هکتار زمین گندم کشت شده که از آن بیش از پنج میلیون متریک تُن حاصل بدست خواهد آمد."
سیگار که در گذشته با فرستادن کارمندانش به افغانستان وضعیت را از نزدیک نظارت و تفتیش می‌کرد، پس از پایان حضور امریکا در سه سال گذشته گزارش‌های خود را با استناد به گزارش رسانه‌ها و مراکز تحقیقاتی مستقر در خارج از افغانستان تهیه میکند.
در گزارش سه ماهه این اداره آمده که با وجود هزینه (۹) میلیون دالر، برنامه‌های حکومت قبلی افغانستان و ایالات متحده امریکا در بیست سال گذشته در مبارزه با مواد مخدر موفق نبود و این اداره دلیل آن را نا امنی و زمینه سازی طالبان به کشت کوکنار میداند.
