در این گزارش علاوه بر وضعیت حقوق زنان در افغانستان، به موضوعاتی همچون درگیری های مرزی، مجازات بدنی، برخورد نادرست با مقامات سابق دولتی و اعضای نیروهای دفاعی و امنیت ملی نظام جمهوری پیشین، آزادی های اساسی و اجرای عدالت تحت حاکمیت طالبان در افغانستان نیز پرداخته شده است.
دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان ،یوناما،می گوید حقوق زنان و دختران در موارد مختلف از جمله آموزش، کار، آزادی گشت و گذار و بعضی موارد دیگر در افغانستان تحت حاکمیت طالبان نقض شده است.
یوناما در گزارش تازه ای که روز پنجشنبه (اول می) منتشر شد به وضعیت حقوق بشری افغانستان از ماه جنوری تا ماه مارچ سال جاری پرداخته است.
این اداره در گزارش خود افزوده است که با آغاز سال تعلیمی جدید در ۲۰ مارچ، دختران بالاتر از صنف ششم برای چهارمین سال متوالی از رفتن به مکتب محروم ماندهاند و تا اکنون هیچ اعلامیهای از سوی حکومت طالبان در مورد بازگشایی مکاتب و پوهنتونها به روی دختران و زنان صادر نشده است.
در گزارش همچنان با اشاره به ادامۀ ممنوعیت بر کار زنان آمده است که
در ولایت سرپل طالبان بدون حکم قانونی و یا اطلاع قبلی دست به تلاشی خانه به خانه زده و لوازم آرایشی زنانی را که در خانه های خود آرایشگاه ایجاد کرده بودند تخریب کرده است.
همچنان بر اساس گزارش یوناما به رادیوهای که توسط زنان اداره می شود در چندین ولایت گفته شده است که تنها در صورتی اجازه فعالیت را دارند که جواز رسمیشان به نام یک مرد ثبت شده باشد.
در گزارش یوناما به موضوعاتی همچون خشونت مبتنی بر جنسیت علیه زنان و دختران، آزادی گشت و گذار زنان در افغانستان و تصمیم محکمه جزایی بین المللی در مورد حکم بازداشت هبت الله آخوندزاده رهبر طالبان و عبدالحکیم حقانی، رئیس ستره محکمۀ حکومت این گروه نیز اشاره شده است.
دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در گزارش سهماههٔ خود افزون بر محدودیتهای اعمالشده بر زنان و دختران، به موضوعات مهم دیگری همچون آسیبهای واردشده به غیرنظامیان، درگیری های مرزی، مجازات بدنی، بازداشتهای خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری با مقامات سابق دولتی و اعضای نیروهای دفاعی و امنیت ملی نظام جمهوری پیشین، محدودیتهای آزادی بیان و رسانهها، نقض حقوق اقلیتها و وضعیت وخیم اقتصادی و بشردوستانه نیز پرداخته است.
در عین حال شماری از فعالان حقوق بشر این گزارش را نگران کننده و نشان دهنده دوام نقض حقوق بشر در افغانستان توسط طالبان می دانند.
شهرزاد اکبر، رئیس سازمان حقوق بشری موسوم به رواداری و رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر در نظام جمهوری مخلوع در صحبت با رادیو آزادی گفت: "گزارش دهی یوناما طبعاً مهم است ولی کافی نیست چون تمام موارد در آن انعکاس پیدا نمی کنند، محدودیت های گزارش دهی خود را دارند چون در داخل افغانستان فعال استند، ولی گزارش و مستند سازی یوناما مهم است چون می تواند برای بحث ها و دادخواهی با شورای امنیت، شورای حقوق بشر و کشور های عضو ملل متحد به کار برود به عنوان یک منبع مستند."
خواستیم تا در مورد گزارش تازۀ یوناما نظر حکومت طالبان را نیز داشته باشیم ؛ اما ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت این گروه به پرسش های رادیو آزادی در این مورد پاسخ نداد ولی طالبان پیش ازین گزارش های مشابه یوناما را رد کرده و گفته بودند که این گزارش ها یک پروپاگند علیه حکومت آنان است.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در نزدیک به چهارسال گذشته ، حکومت طالبان محدودیتهایی گسترده را بر زنان و دختران افغان وضع کرده است. این محدودیتها شامل ممنوعیت آموزش دانش آموزان دختر بالاتر از صنف ششم ، مسدود شدن پوهنتون ها به روی دختران ، منع کار زنان در ادارات غیردولتی و بسیاری از نهادهای دولتی، محرومیت از مشارکت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، ممنوعیت رفتوآمد بدون همراهی مرد، و نیز جلوگیری از هرگونه فعالیت ورزشی میباشد.
هرچند حکومت طالبان همواره تاکید می کند که حقوق تمام افغان ها به شمول زنان و دختران در افغانستان در چهارچوب شریعت اسلامی تامین شده است ؛اما فعالان و مدافعان حقوق زنان و جامعۀ جهانی با این حرف های طالبان موافق نیستند.
حکومت طالبان را هنوز هیچ کشوری به رسمیت نشناخته است.
رعایت حقوق بشری به خصوص حقوق زنان و دختران و ایجاد حکومت همه شمول توسط طالبان در افغانستان از شرط های عمدۀ جامعۀ جهانی برای به رسمیت شناسی حکومت این گروه دانسته می شود.