یک داکتر محلی که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، به رادیو آزادی گفت که در هفتههای اخیر، وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان توسط محتسبان، بازداشت زنان و دختران را افزایش داده و زندگی آنان را تاریکتر ساخته و رفت و آمدشان بیرون از خانه را محدودتر کرده است:
«چون هر خانواده میترسد که پای دخترانشان به حوزه نرسد، بسیاری از دختران اجازه رفتن به بازار، شفاخانه، شهر و حتی محل کار را ندارند. شخصاً من که کار میکنم، مادرم به من میگوید تا وقتی این وضعیت آرام نشود، نرو، چون میترسد دخترم را به حوزه ببرند. حال اگر شما نگاه کنید، شهر و بازار از دختران بسیار خالی شده است. ترس خانوادهها خیلی افزایش یافته است. من خودم هم میترسم، آن دختران حتی با حجاب بازداشت شدهاند. من هم همراه خودم یک نفر را میبرم. چند روز پیش به استاد داکتر زنگ زدم و گفتم نمیتوانم بروم، مجبورم یا در خانه بمانم یا این خطر را بپذیرم و خانوادهام همیشه مانع رفتنم میشوند.»
او اضافه کرد که این وضعیت قبلاً هم بود، اما در دو هفته گذشته شدت گرفته است.
یک خانم دیگر ساکن منطقه خیرخانه، ناحیه یازدهم کابل، که بیرون از خانه کار میکند و به دلیل مشکل مشابه نخواست نام ومحل کارش در گزارش ذکر شود، به رادیو آزادی گفت:
«من شاهد عینی این وضعیت هستم. چند روز پیش در یک چهارراه، یک خانم حتی با حجاب بازداشت شد. این وضعیت تأثیر بسیار بدی روی ما گذاشته و خانوادههای ما هم تحت تأثیر قرار گرفتهاند چون همه چیز در رسانهها منتشر میشود و خودمان این وضعیت را در جامعه میبینیم. این باعث شده که فشار زیادی روی ذهن خانوادهها وارد شود. حتی حالا خانوادهها روی نوع لباس پوشیدن ما خیلی سختگیری میکنند که مبادا بیرون برای شما مشکلی پیش بیاید.»
این خانم ادعا کرد که طالبان دو روز پیش در یک موتر «تکسی» اجازه ندادند بدون محرم از محل کار به خانه برود و او مجبور شد چهار ساعت در سرک منتظر بماند تا با یک خانواده با موتر شخصی ،برود.
یک زن ساکن منطقه پل سرخ، ناحیه سوم کابل، که او هم نخواست هویتش فاش شود، گفت که وضعیت اخیر به حدی آنان و خانوادهشان را ترسانیده که حتی برای کارهای مهم روزانه هم جرأت بیرون رفتن ندارند و خانه برایشان به زندان مبدل شده است.
او می گوید این وضعیت می تواند مشکلات روانی بیشتر را برای دختران و زنان افغان به میان بیآورد.
این وضعیت خیلی بد است که آنان زنان را بازداشت میکنند، شخصاً ما خیلی میترسیم
«این وضعیت خیلی بد است که آنان زنان را بازداشت میکنند، شخصاً ما خیلی میترسیم که اگر بیرون برویم مشکلی پیش نیاید. فضای جامعه خیلی تنگ شده است، خانوادهها میگویند زیاد بیرون نروید چون زنان را میبرند. درخواست ما این است که با زنان چنین رفتاری نشود و فضای جامعه به حدی تنگ نشود که حتی از سایه خود بترسیم.»
این دختران و زنان از جامعه جهانی میخواهند صدای آنان را بشنود و برای پایان دادن به این وضعیت بر طالبان فشار وارد کند.
برخی فعالان حقوق بشر این وضعیت را نگرانکننده و تلاش برای حذف کامل زنان از جامعه میدانند.
آنها تأکید می کنند که پیامدهای این وضعیت جبرانناپذیر خواهد بود.
فهیم فروک، عضو اتحاد فعالان حقوق بشر (HRAU)، به رادیو آزادی گفت:
طالبان با این اقدامات عملاً جامعهای سرکوبگر و عقبمانده ایجاد میکنند.
«این را میتوان زندان اجتماعی برای زنان نامید که با ترس و تهدید، حق کار و تحصیل از آنان گرفته میشود. طالبان با این اقدامات عملاً جامعهای سرکوبگر و عقبمانده ایجاد میکنند. از دیدگاه حقوق بشر، این روند باید به عنوان نقض سیستماتیک حقوق زنان که طبق نقشه قبلی انجام میشود، شناخته شود.»
این نگرانیها در حالی مطرح میشود که در دو هفته گذشته تعدادی از زنان و خانوادهها با رسانههای مختلف از جمله رادیو آزادی صحبت کرده و ادعا کردهاند که به اتهام عدم رعایت حجاب ،نداشتن محرم مرد و یا به دلایل نامشخص توسط محتسبان وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان بازداشت و زندانی شدهاند.
در شبکههای اجتماعی ویدیوهایی نیز منتشر شده که زنان و دختران در حال گریه و التماس در زمان بازداشت نشان داده میشوند؛ اما زمان و مکان ضبط این ویدیوها مشخص نیست و رادیو آزادی به طور مستقل صحت آنها را تأیید نمیکند.
سیفالاسلام خیبر، سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان، به سوالات رادیو آزادی درباره این ادعاها پاسخ نداده، اما در مصاحبه با برخی رسانههای بینالمللی بازداشت و زندانی کردن زنان را رد کرده و گفته است که فقط از یک ماه پیش در چارچوب کمپاینی برای حجاب، به زنان و دختران در مکانهای عمومی توصیه میکنند.
ریچارد بنیت، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر افغانستان، در بیانیهای در ۲۱ جولای در صفحه ایکس خود با ابراز نگرانی در این مورد گفت این اقدامات بخشی از سیاستهای سیستماتیک طالبان برای سرکوب زنان است.
هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) نیز در همان روز هشدار دادکه این گونه رویدادها زنان و دختران را بیشتر از جامعه منزوی می کند و با ایجاد فضای ترس، اعتماد مردم را کاهش میدهد.