یک بانو از ولایت میدان وردک که در آخرین سمستر رشته انجنیری از تحصیلات عالی از پوهنتون ننگرهار محروم شده و نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به رادیوی آزادی گفت:
ما زمانی صلح را احساس می‌کردیم که هر فرد جامعه ما از حق تحصیل و کار برخوردار می‌بود
"اگر واقعاً در افغانستان صلح پایدار بود، امروز من دانشجوی دوره دکتورا بودم. آرزو های که برای خود و کشورم داشتم، برآورده می‌شد. ما زمانی صلح را احساس می‌کردیم که هر فرد جامعه ما از حق تحصیل و کار برخوردار می‌بود، اما اکنون روز به روز گرفتار مشکلات روانی و ذهنی هستیم."
یک دختر دانش آموز صنف هفتم محروم از آموزش از ولایت خوست نیز که نخواست نامش ذکر شود، می گوید: "مکاتب ما بسته شده است و اجازه آموزش نداریم. صلح تنها به معنای نبود جنگ نیست، زمانی که جنگ بود هم طالبان می جنگیدند و حالا که متوقف شده طالبان آن را متوقف کرده اند، این صلح که مکاتب ما در آن بسته اند، برای ما صلح نیست."
صلح که مکاتب ما در آن بسته اند، برای ما صلح نیست
یک باشنده ولایت ننگرهار نیز در این مورد به رادیو آزادی گفت: "صلح فقط نبود جنگ نیست، صلح یعنی انسان از ترس، بی عدالتی، فشار سیاسی، تبعیض و محرومیت در امان باشد. اما در افغانستان هنوز صلح واقعی وجود ندارد. مردم در ترس زندگی می‌کنند، وضعیت اقتصادی خراب است، آزادی بیان محدود است، زنان از تحصیل و کار محرومند و مردم نگران آینده خود هستند."
این افغان ها از حکومت طالبان و جامعه جهانی می خواهند حقوق اساسی و انسانی آنان بازگردانیده شود و برای بهبود زندگی شان اقدامات عملی صورت گیرد. ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان، ، به پرسش های رادیوی آزادی درباره این انتقادات و خواسته ها پاسخ نداد.
این اظهارات همزمان با ۲۱ سپتمر روز جهانی صلح صورت گرفته است، سازمان ملل متحد این روز را در سال ۱۹۸۱ در مجمع عمومی خود نام گذاری کرده است.
صلح یعنی انسان از ترس، بی عدالتی، فشار سیاسی، تبعیض و محرومیت در امان باشد
این سازمان در وب سایت خود نوشته که هدف از این روز ترویج صلح، وحدت و پایان خشونت در ملت ها و جوامع است. شعار روز جهانی صلح سال جاری میلادی این است: «همین حالا برای جهان صلح آمیز اقدام کنید!»
به گفته سازمان ملل متحد، این شعار بر ضرورت اقدام فوری علیه جنگ ها، بی عدالتی ها، تبعیض و اقدامات در برابر تاثیرات تغییرات اقلیمی تأکید دارد.
انتویو گویترش سرمنشی عمومی سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای گفته است که: "در سراسر جهان، در جریان جنگ‌ها و خشونت‌ها، کرامت انسانی رعایت نمی‌شود، زندگی ها نابود می‌شوند و کودکان از بین می‌روند."
با آنکه حکومت طالبان بارها ادعا کرده که صلح و امنیت را در افغانستان برقرار کرده، برخی مدافعان حقوق بشر و تحلیلگران سیاسی تأکید می‌کنند که صلح واقعی تنها به معنای پایان جنگ نیست، بلکه تضمین حقوق انسانی، برقراری عدالت و فراهم کردن فرصت های برابر برای همه مردم، به ویژه زنان و دختران، نیز بخش مهم آن است.
فهیم فرواک، فعال حقوق بشر، به رادیوی آزادی گفت: "در گذشته، با وجود مشکلات حکومت ها، مردم حداقل آزادی های مدنی نسبی و برنامه های توسعه ای داشتند، اما اکنون اوضاع در مسیر نزولی است. مهمترین اقدام حالا این است که صدای مردم در سطح بین المللی شنیده شود، طالبان کنار بروند و یک روند سیاسی فراهم شود که مردم درباره صلح و آینده خود تصمیم بگیرند. صلح واقعی زمانی است که کرامت انسانی و زندگی هر فرد در کشور تضمین شود."
سید اکبر آغا، یک مقام پیشین دوره اول حکومت طالبان در افغانستان و تحلیلگر سیاسی، نیز می‌گوید:
"با آنکه در ۲۰ سال گذشته، به نام صلح و قربانی مردم، منافع شخصی و سیاسی زیادی برده شده، اما صلح واقعی در افغانستان زمانی برقرار می‌شود که حق خانواده‌های قربانیان جنگ های گذشته داده شود و آنها در حکومت سهم داشته باشند. افغان ها در طول ۴۷ سال جهاد میلیون ها شهید، زخمی و معلول داده اند و تقریباً هیچ خانواده‌ای نیست که شهید، یتیم، زندانی یا بیوه نداشته باشد. در صلح واقعی، حقوق این افراد باید رعایت و در حکومت، پارلمان، شورا و کابینه حضور یابند و کمک های لازم نیز به آنها ارائه شود.»
صلح وجود ندارد، مردم تهدید می شوند، کارمندان و سربازان پیشین عملاً در جنگ روانی گرفتار اند
با آنکه افغانستان بیش از چهار دهه جنگ ، تنش ، مشکلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را گذرانیده و صدها هزار نفر قربانی داده اند، اما اکنون که طالبان دوباره حکومت را در دست دارند و جنگ پایان یافته، آیا هنوز تهدید های برای امنیت منطقه ای وجود دارد؟
عزیز الدین معارج، دیپلومات پیشین، کارشناس حقوق بین الملل و تحلیلگر امور سیاسی، به رادیو آزادی گفت: " با آمدن طالبان به قدرت در افغانستان، وضعیت به گونه‌ای نیست که آنها اسلحه را زمین گذاشته باشند و جنگ پایان یافته باشد؛ بلکه جنگ همچنان ادامه دارد، صلح وجود ندارد، مردم تهدید می شوند، کارمندان و سربازان پیشین عملاً در جنگ روانی گرفتار اند، زیرا امنیت ندارند و در هر لحظه ممکن است فردا یا پس فردا کشته شوند. مردم آزادی ندارند.»
پس از بازگشت طالبان به قدرت در اگست۲۰۲۱، زنان و دختران با محدودیت های گسترده اجتماعی، کاری و تحصیلی مواجه شدند، دختران بالاتر از صنف شش مکتب و پوهنتون از آموزش منع شدند و در بسیاری از نهادهای دولتی و غیر دولتی، زنان از کار محروم شدند.
در چهار سال گذشته، به جز روسیه، هیچ کشور دیگری طالبان را به رسمیت نشناخته است. به همین دلیل، کمک های بین المللی به افغانستان متوقف شده، تحریم های بانکی اعمال شده و سرمایه گذاری های بین المللی مانند گذشته نیست، که همه این مسائل باعث شده مردم افغانستان با بحران شدید انسانی و اقتصادی و حتی ناامنی غذایی مواجه شوند.
