نه دوا داریم و نه مرکز صحی.
او به رادیو آزادی گفت: «همسر من دچار نفس تنگی است. یکبار او را به داکتر در شهر هرات بردیم؛ داکتر گفت که ضربان قلبش هم بسیار بالا رفته است. در اینجا نه دوا داریم و نه مرکز صحی، هر وقت مجبور شویم، مریض خود را به شهر هرات میبریم و دوا های که در نسخه تجویز می شود، خودما میخریم، در کلینیک ولسوالی ما حتی وسایل پانسمان هم وجود ندارد.»
فولاد خان، باشندهٔ ولسوالی څمکنی ولایت پکتیا نیز سخنان مشابه دارد و میگوید که بسیاری از اعضای خانوادهاش و همچنان مردم قریه شان به دلیل آلودگی هوا به بیماری های مختلف تنفسی مبتلا شدهاند.
از روی مجبوری فقط به دواهای یونانی خانگی اکتفا میکنیم.
او به رادیو آزادی گفت: «بسیاری از مردم به بیماری های تنفسی مبتلا هستند، در ولسوالی څمکنی فقط یک مرکز صحی در شهرنو وجود دارد. وقتی هم به آنجا میرویم، دوا ندارد و داکتر متخصص هم حضور ندارد. در هر خانه یک مریض است و از روی مجبوری فقط به دواهای یونانی خانگی اکتفا میکنیم.»
فولاد میافزاید که ساکنان بسیاری از ولسوالیها به دلیل نبود ترانسپورت مناسب برای رفتن به مراکز صحی دوردست، ناچار میشوند درمان خود را به تاخیر بیندازند.
باشندگان شمار زیادی از ولایت های دیگر نیز در پیام های صوتی ارسالی به رادیو آزادی شکایتهای مشابه را مطرح کرده و خواستار توجه جدی به ایجاد مراکز صحی و فراهم سازی امکانات درمانی شدهاند.
جان باختن دهها تن در ماه نومبر
این شکایت ها در حالی مطرح میشود که سازمان جهانی صحت (WHO) در گزارش تازه ماهانهٔ خود اعلام کرده است که در ماه گذشته میلادی، در سراسر افغانستان ۲۴۸ تن بر اثر بیماریهای شدید تنفسی جان باختهاند.
این سازمان در گزارشی که روز یکشنبه ۱۴ دسمبر منتشر کرده، گفته است که در ماه نوامبر، میزان این بیماری ها نسبت به ماه اکتوبر ۲۴.۶ درصد افزایش یافته و ۱۴۷ هزار و ۱۳۸ مورد ابتلا ثبت شده است؛در حالی که در ماه اکتوبر ۱۱۸ هزار و ۹۰ مورد بیماری های شدید تنفسی ثبت شده بود.
در گزارش سازمان جهانی صحت همچنین آمده است که در ماه نوامبر ۲۳۵۷ مورد مشکوک بیماری دِنگی ثبت شده که نسبت به اکتوبر ۲۱.۹ درصد افزایش را نشان میدهد.
در این گزارش همچنان از ثبت نزدیک به ۱۰ هزار مورد اسهال شدید، حدود ۵ هزار مورد بیماری ملاریا، نزدیک به ۴ هزار مورد سرخکان و حدود ۲۰۰ مورد کرونا یادآوری شده است.
به گفتهٔ گزارش، با وجود کاهش شمار مبتلایان به این بیماریها، در ماه گذشته، ۴ مورد مرگ ناشی از اسهال و ۵ مورد مرگ بر اثر سرخکان ثبت شده است.
در گزارش آمده است که سازمان جهانی صحت از طریق ۱۲۸ مرکز صحی در ۲۳ ولایت خدمات صحی ابتدایی را به مردم ارائه میکند.
برای کنترل و جلوگیری از گسترش این بیماریها چه باید کرد؟
شماری از داکتران با تایید افزایش بیماری های شدید تنفسی در کشور توصیه میکنند که خانوادهها اقدامات پیشگیرانه را رعایت کنند تا از ابتلا و عوارض جدی احتمالی جلوگیری شود.
خانوادهها باید خود و به ویژه کودکان شان را از هوای سرد محافظت کنند.
داکتر عطاالله صیام، متخصص امراض داخله، به رادیو آزادی گفت: «سیستم تنفسی بسیار حساس است و اگر حتی اندکی آسیب ببیند، به ویژه در کودکان، به سرعت میتواند سبب مرگ شود. افرادی که در مناطق دورافتاده زندگی میکنند، نخست باید ریاست های صحت برای شان امکانات و کلینیک ها را فراهم کنند. همچنان خانوادهها باید خود و به ویژه کودکان شان را از هوای سرد محافظت کنند، لباس گرم بپوشند و از مایعات و غذاهای گرم استفاده کنند.»
سازمان جهانی صحت همچنان ابراز نگرانی کرده است که افزایش شمار بازگشت کنندگان افغان از کشورهای همسایه نیازمند تمویل کافی برای تامین خدمات صحی است.
این سازمان گفته است که هر ماه نزدیک به ۲۰۰ هزار افغان از کشورهای همسایه به افغانستان بازمیگردند که این موضوع فشار سنگینی بر سیستم صحی و امکانات موجود وارد کرده است.
شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامهٔ حکومت طالبان، به پرسش های رادیو آزادی در مورد گفتههای شهروندان و گزارش سازمان جهانی صحت پاسخ نداده است؛ اما پیش از این، مقامهای این وزارت نیز پذیرفتهاند که بسیاری از مناطق و ولسوالیهای افغانستان از امکانات صحی کافی محروماند و مراکز صحی دولتی تنها به سه درصد از مردم خدمات ابتدایی صحی ارائه میکنند.