زلنسکی در جریان یک نشست خبری با خبرنگاران در تاریخ ۲۳ دسمبر، طرحی ۲۰ مادهای را ارائه کرد که طی هفتههای اخیر توسط مذاکرهکنندگان ایالات متحده، اوکراین و کشورهای اروپایی تهیه شده است.
این پیشنویس شامل یک "توافق کامل و بدون قید و شرط عدم تجاوز" میان روسیه و اوکراین است، هرچند موضوعات چالشبرانگیزی مانند کنترول ارضی بر شرق اوکراین و سرنوشت نیروگاه هستهای زاپوریژیا ــ بزرگترین تأسیسات انرژی هستهای اروپا ــ همچنان حلنشده باقی ماندهاند.
دونباس و فراتر از آن: موانع ارضی بر سر راه صلح در اوکراین
کرملین اعلام کرد که رئیسجمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، در جریان این پیشنویس قرار گرفته و مسکو اکنون در حال تدوین پاسخ خود است.
در این حال زلنسکی گفت: "این سند بهعنوان یک چارچوب شناخته میشود — یک سند بنیادی برای پایان جنگ، یک سند سیاسی میان ما، امریکا، اروپا و روسها."
او افزود: "ما آمادهٔ برگزاری نشست در سطح رهبران با ایالات متحده برای رسیدگی به موضوعات حساس هستیم. مسائلی مانند موضوعات ارضی باید در سطح رهبران مورد بحث قرار گیرد."
تضمینهای امنیتی برای اوکراین
در این پیشنویس، تضمینهای امنیتی نیرومندی برای اوکراین در نظر گرفته شده است، از جمله حفظ نیروهای مسلح اوکراین با شمار ۸۰۰ هزار نفر در زمان صلح.
همچنین پیشبینی شده است که ایالات متحده، ناتو و کشورهای اروپایی امضاکننده، تضمینهای امنیتی مشابه مادهٔ ۵ ناتو را به اوکراین ارائه کنند؛ مادهای اساسی در ساختار این ائتلاف که میگوید حمله به یک عضو، حمله به همهٔ اعضا تلقی میشود.
بر اساس این طرح، این توافق با پیمانهای دوجانبهٔ امنیتی و بازسازی میان امریکا و اوکراین تکمیل خواهد شد و به اوکراین اجازه داده میشود در یک مدتزمان مشخص به اتحادیهٔ اروپا بپیوندد.
دیدگاههای متفاوت: جایی که امریکا و اروپا در مورد صلح اوکراین از هم جدا میشوند
پوتین اخیراً گفته است که اوکراین باید حدود ۵ هزار کیلومتر مربع از منطقهٔ شرقی دونباس را که مسکو در پی تصرف آن با زور بوده، واگذار کند و کییف باید بهطور رسمی از قصد خود برای پیوستن به پیمان نظامی ناتو صرفنظر کند.
خط استقرار نیروها در تاریخ امضای این توافق، عملاً بهعنوان خط تماس به رسمیت شناخته میشود
زلنسکی گفت: "خط استقرار نیروها در تاریخ امضای این توافق، عملاً بهعنوان خط تماس به رسمیت شناخته میشود."
او افزود: "یک گروه کاری تشکیل خواهد شد تا جابهجایی نیروهای لازم برای پایان درگیری را تعیین کند و همچنان چارچوب مناطق ویژهٔ اقتصادی احتمالی آینده را مشخص سازد."
یک دیپلمات ناتو به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت که تضمینهای امنیتی و حلوفصل مسائل ارضی "موضوعات اساسی" هستند.
او که نخواست نامش فاش شود، افزود: "بهنظر من مهمترین مسئله برای ما این است که اوکراین این توافق را تأیید کند. همانطور که قبلاً گفته شد، اروپاییها بدون تأیید اوکراین از هیچ توافقی حمایت نخواهند کرد."
اختلافها همچنان باقی است
زلنسکی میگوید سازوکاری برای نظارت بر "خط تماس" از طریق طیاره های بدون سرنشین ایجاد خواهد شد تا تضمین شود که توافق نقض نمیشود.
به گفتهٔ زلنسکی، از جمله نکات حلنشده، سرنوشت نیروگاه هستهای زاپوریژیا است که در منطقهای تحت کنترل نظامی روسیه و نزدیک خط مقدم جنگ قرار دارد.
بر اساس پیشنویس طرح صلح، این نیروگاه بهطور مشترک توسط اوکراین، ایالات متحده و روسیه اداره خواهد شد.
زلنسکی همچنین اشاره کرد که ممکن است همهپرسی دربارهٔ توافق صلح و انتخابات ریاستجمهوری بهطور همزمان برگزار شود و هرگونه تضمین امنیتی تنها پس از تصویب کامل توافق یا تأیید آن از طریق همهپرسی اجرایی گردد.
او به خبرنگاران گفت: "اوکراین این توافق را برای تصویب به پارلمان ارائه خواهد کرد و یا یک همهپرسی سراسری برای تأیید یا رد آن برگزار میکند"
در پیشنویس توافق همچنین بندی گنجانده شده است که بر اساس آن، همهٔ غیرنظامیان بازداشتشده و گروگانها، از جمله کودکان و زندانیان سیاسی، آزاد و بازگردانده خواهند شد.
