تلاش روسیه برای به چالش کشانیدن امریکا در افغانستان

کارشناسان به این باور اند که رویا رویی غرب و روسیه در اوکراین و سوریه باعث توقف همکاری جانبین در افغانستان شده‌است و مسکو برای رقابت با واشنگتن در این کشور تلاش دارد.

رئیس جمهور روسیه چند سال پیش از نقش امریکا و ناتو در افغانستان ستایش کرده گفت که آنها بار جنگ در برابر دهشت افگنان در این کشور را بدوش کشیده اند و خواست که این جنگ را تا پایان ادامه دهند.

ولی پس از اینکه روش‌های ستیزه جویانۀ مسکو در اوکراین و سوریه در برابر منافع امریکا و غرب قرار گرفت، اکنون به نظر می‌رسد که کرملین با اختیار یک سیاست جدید می‌خواهد که افغانستان را به یک ناکامی و حتی یک باتلاق برای واشنگتن تبدیل کند.

مسکو سال گذشته از همکاری با امریکا در افغانستان خود را عقب کشید و برای ایستاد شدن در برابر نقش واشنگتن که سعی دارد طولانی ترین جنگ خارجی خود در این کشور را به پایان برساند به شماری از زورمندان در داخل افغانستان و کشورهای منطقه رو آورد.

ضمیر کابلوف، نمایندۀ خاص روسیه در افغانستان اگر چه در این اواخر گفت که مسکو با طالبان همکاری ندارد، ولی سال گذشته گفته بود که منافع مسکو و طالبان در افغانستان با هم مطابقت دارند و گزارش‌ها از تماس‌های مسکو با طالبان نشر شد.

محمد نذیر احمدزی عضو ولسی جرگه افغانستان می‌گوید که در مسافرت اخیر خود به روسیه به مقامات این کشور گفته است که تماس‌های مسکو با افراد و گروه‌ها در افغانستان به مثابۀ مداخله در امور این کشور پنداشته می‌شود.

محمد نذیر احمدزی معاون ولسی جرگه افغانستان

وی افزود:

" ما آرزومندیم که آنها طوریکه با ما فیصله کردند با دولت روابط داشته باشند ولی هنوز ثابت نیست. در عمل خواهیم دید که آنها در آینده چه می‌کنند."

دیوید سیدنی معین سابق وزارت دفاع امریکا به این نظر است که پالیسی جدید مسکو به ارتباط افغانستان ضمن تلاش‌های است که رئیس جمهور پوتین برای تبدیل ساختن روسیه به یک ابر قدرت جهانی انجام می‌دهد.

او می‌گوید، به نظر می‌رسد که کرملین به این نتیجه رسیده‌است که احیای نقش جهانی روسیه به کاهش نقش، قدرت و اعتبار امریکا وابستگی دارد.

آقای سیدنی می‌افزاید که داشتن یک نقش در افغانستان بخاطر برای روسیه مهم است تا خود را ابر قدرت ثابت سازد و دچار شدن واشنگتن به مشکلات در افغانستان یک فرصت بدست مسکو می‌دهد تا ادعای برتری امریکا در جهان را بی اعتبار نشان دهد.

دیوید سیدنی که برای بازسازی اردوی افغانستان چندین سال تلاش کرده‌است می‌گوید، کشورهای آسیای میانه که هنوزهم در سیاست‌های خارجی خود از مسکو پیروی می‌کنند نگرانی شدید خود را از افزایش قاچاق مواد مخدر از افغانستان و نا امنی‌ها در این کشور همجوار ابراز داشته اند.

او می‌افزاید که رئیس جمهور ولادیمیر پوتین برای نگهداری و افزایش تسلط و برتری مسکو در محیط آسیای میانه نیازمند یک نقش پیش قدم در افغانستان است.

حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان که از منتقدان صریح پالیسی واشنگتن در افغانستان محسوب می‌شود، در این اواخر به تلویزیون "روسیه امروز" گفت که امریکا در بارۀ اشتباهاتی که در افغانستان رخ داده باید وضاحت بدهد و در این زمینه از هند، چین و خصوصا‌ً روسیه کمک بخواهد چون این کشور روابط تاریخی با افغانستان دارد.

حمید حکیمی کارشناس مرکز مطالعات چتام هاوس در لندن می‌گوید، پس از اینکه مسکو و ناتو در سال ۲۰۱۴ به ارتباط اوکراین در برابر هم قرار گرفتند، حمایت مسکو از تلاش‌های ناتو در افغانستان متوقف شد.

آقای حکیمی در اشاره به تماس‌های مسکو با شورشیان طالب و دیگر زورمندان در افغانستان می‌گوید:

"مداخلۀ روسیه در افغانستان رقابت میان مسکو و کشورهای ناتو را شدت خواهد بخشید."

پس از اینکه اکثریت سربازان ناتو در سال ۲۰۱۴ افغانستان را ترک کردند، مسکو از تهدیداتی که از افغانستان متوجه این کشور است ابراز نگرانی نمود ولی کمک نظامی خیلی محدود با افغانستان کرده‌ است. روسیه در ماه فبروری گذشته ده هزار کلاشنیکوف به افغانستان داد و در بارۀ فروش طیاره‌های می ۳۵ نیز با کابل مذاکره دارد.

ماروین واینبوم، یک کارشناس سابق امور افغانستان و پاکستان در وزارت خارجۀ امریکا می‌گوید، در حالیکه روسیه اقدامات متناقض در افغانستان دارد، مسکو در بارۀ چگونگی نقش آیندۀ خود در این کشور تصمیم نگرفته است.