دیدبان حقوق بشر گزارشش را امروز سه‌شنبه (۳۰ جون) در مورد وضعیت معارف، محدودیت‌های اجتماعی و تامین عدالت در مناطق تحت کنترول طالبان در افغانستان ترتیب داده است.
دیدبان حقوق بشر می‌گوید، طالبان با وجود ادعای آوردن اصلاحات، در مناطق که در افغانستان حاکمیت دارند، بر حقوق اساسی مردم محدودیت‌های شدید وضع کرده‌اند.
باشنده‌های این مناطق، از عدم توانایی‌شان در انتقاد و سوال از اقدامات طالبان، از تخطی آنان از حقوق زنان و دختران و محدودیت‌های شدید در ارتباط به آزادی بیان و رسانه‌ها، خبر می‌دهند.
تخطی از حقوق شهروندان توسط طالبان و قوای حکومتی به این معناست که ایالات متحده و دیگر کشورها که از پروسهٔ صلح حمایت می‌کنند، باید اطمینان بدست آورند که هر موافقتنامهٔ دارای تعهداتی حقوق بشری و میکانزم اجرایی آن باشد.
گزارش دیدبان حقوق بشر در ۶۹ صفحه ترتیب شده است.
این گزارش در بارهٔ تجربه‌های زندگی روزمره مردم در مناطق تحت کنترل طالبان و وضع محدودیت‌های آن‌ها در بارهٔ آموزش، معارف و تعلیم و تربیه، دسترسی به اطلاعات و رسانه‌ها و آزادی گشت‌وگذار، تمرکز دارد.
ثریا زنی که در تخار محاکمه صحرایی شد
نقض گسترده طالبان از حقوق بشر در مناطق‌شان در افغانستان نگرانی‌های را در ارتباط به اراده و توانایی آن‌ها در مورد حفظ تعهدات‌شان در بارهٔ حقوق بشر در هر توافق‌نامه که در آینده امضا می‌شود، افزایش داده است.
پاتریشیا گاسمن معاون بخش آسیایی سازمان دیدبان حقوق بشر می‌گوید: "طالبان تدابیر سختگیرانهٔ خود را در مناطق که حاکمیت دارند، کاهش داده‌اند."
اما به گفتهٔ او، برای مردم دشوار و خطرناک خواهد بود که در این مناطق، مقام‌های طالبان را انتقاد کنند.
این گزارش دیدبان حقوق بشر، بر اساس ۱۳۸ مصاحبه با مقام‌ها، قوماندانان و چهره‌های مشهور طالبان و همچنان معلمان، داکتران، بزرگان، محصلان، و دیگر باشندگان محلی در هلمند، کندز و میدان وردک از ماه جنوری سال ۲۰۱۹ تنظیم و ترتیب شده است.
طالبان هنوز در مورد این گزارش اظهار نظر نکرده‌اند.
طالبان در حال حاضر مناطق قابل ملاحظهٔ را در افغانستان تحت کنترل خود دارند که در آن تعداد زیادی مردم زندگی می‌کنند.
باشنده‌های بسیار از این مناطق در بخش‌های تعلیم و تربیه، محاکم و دیگر خدمات تحت قوانین و مقررات هر دو، حکومت و طالبان زنذگی می‌کنند.
در گزارش آمده، طالبان به طور رسمی گفته اند که آن‌ها دیگر مخالف آموزش دختران نبوده، تعدادی زیادی از مقام‌های طالبان به دختران اجازه می‌دهند که تا سن بلوغ به مکتب بروند و تعدادی از آن‌ها اصلاْ به دختران اجازه نمی‌دهند که به مکتب شامل شوند.
چنین پالیسی بربنیاد دیدگاه اشخاص و قوماندانان به طور منفرد باعث نگرانی مردم و باشنده‌ها شده است.
اما طالبان می‌گویند که محدودیت‌های اجتماعی نورم‌های جوامع محلی را منعکس می‌کند.
در حالیکه چنین محدودیت‌ها در ساحات تحت کنترل دولت و مناطق که طالبان حاکم اند، عدهٔ از باشندگان محلی به ویژه جوانان در برابر این محدودیت‌های وضع شده مقاومت می‌کنند و در پی آزادی‌های بیشتر اند.
مقام‌های طالبان، آنانی را که بر خلاف ممانعت‌های اجتماعی عمل می‌کنند، مجازات می‌کنند.
سیستم عدالت طالبان بیشتر بر مجازات و اعتراف متکی است که اغلبا با ضرب و شتم بدست می‌آید.
اکنون مذاکرات صلح بین نمایندگان طالبان و حکومت افغانستان قرار است، در هفته‌های آینده برگزار شود.
هئیت حکومت شامل نمایندگان جامعه مدنی و تعدادی اندکی از زنان است.
دیدبان حقوق بشر در این گزارش می‌گوید، این نمایندگان زمانی‌که مذاکرات صلح آغاز می‌شود، باید در رفع نگرانی‌های زنان و دختران تلاش کنند.