انتظار می رود که تا ختم امروز یکشنبه، حدود هشتاد کمیته جرگه ملی موسوم به"عدالت قومی پشتون ها" تصامیم خود را اعلام کنند.
از جملۀ این هشتاد کمیته، شصت کمیتۀ آن از ولسوالی ها نمایندگی می کنند، متباقی به نمایندگی از انجمن ها، اتحادیه ها و سایر نهادها در بحث ها اشتراک کرده اند.
اولین مرحله برگزاری جرگه ملی موسوم به"عدالت قومی پشتون ها" که از سوی جنبش تحفظ پشتون (پی تی ام) سازماندهی شده، روز شنبه(۱۲ اکتوبر)آغاز شد.
قرار بود این جرگه روز جمعه رسماً آغاز شود، اما به دلیل برخی مشکلات تخنیکی و نرسیدن شماری از گروه های اشتراک کنندگان، یکروز با تاخیر آغاز شد.
از چند روز به این سو نیروهای امنیتی پاکستان بر منطقۀ تدویر جرگه یورش برده، خیمه ها و سایر وسایل لازم برای تدویر این جرگه را دور ساخته و برهم ریخته بودند.
منظور پشتین رهبر جنبش تحفظ پشتون در حال سخنرانی در جمعی از بزرگان قومی خیبر پختونخوا.
صبح روز شنبه، علی امین گنداپور، وزیر اعلی ایالت خیبر پختونخواه نیز به محل برگزاری این جرگه رفته بود.
روز آغازین جرگه ملی موسوم به"عدالت قومی پشتون ها" بدون کدام رویداد مهم امنیتی گذشت و تعدادی از فعالان جنبش تحفظ پشتون در میدان"ریگی للمه" در منطقۀ جمرود خیبر ایالت خیبر پختونخوا، کارهای گسترده ای در استقبال و سازماندهی از اشتراک کنندگان انجام دادند و گروپ های از فعالان این جنبش، برای تامین و حفظ نظم موظف شده بودند.
اشتراک کنندگان جرگه بزرگ قومی در خیبرپختونخواه امیدوار اند که تصامیم این جرگه بتواند راه حل به مشکلات مردم بیابد.
جرگه ملی موسوم به "عدالت قومی پشتون ها" واکنش های شماری از سیاستمداران و مقامات سابق افغانستان را نیز در قبال داشته است.
رنگین دادفر سپنتا سابق وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی سابق جمهوری مخلوع افغانستان جرگهٔ جاری پشتونها در خیبر پشتونخوا را یکی از عالیترین نمایشهای دموکراتیک مردم زیر ستم خوانده است.
دادفر سپنتا روز شنبه(۱۲ اکتوبر) در شبکۀ اکس(تویتر سابق) نوشته که این نخستین جرگهٔ است که نه به فرمان حکمداران، بلکه بر بنیاد ارادهٔ عدالت طلبانهٔ زنان و مردان برگزار میشود و تصمیم های این جرگه سزاور پشتیبانی است. به گفتۀ آقای سپنتا، مردم افغانستان میتوانند از این حرکت مردمی بیاموزند
امرالله صالح سابق معاون رئیس جمهور مخلوع افغانستان می گوید که حضور فعال و معنی دار زنان در جرگه بزرگ که از سوی جنبش تحفظ پشتون (پی تی ام) تنظیم شده، این پیام را انتقال می دهد که پشتون ها را نباید عقب مانده و زن ستیز، کلیشه سازی کرد.
امرالله صالح سابق معاون رئیس جمهور مخلوع افغانستان
آقای صالح در شبکۀ اکس (تویتر سابق) نوشته که نمادگرایی در این جرگۀ بزرگ در خور ستایش است، و هیچ نمایشی از شمشیر و هیچ شعار دادن برای خون و کشتار وجود ندارد.
ملا عبدالسلام ضعیف سفیر طالبان در پاکستان در دور نخست حکومت آنها بر افغانستان، لویه جرگه در خیبر را مرحله تازۀ از مطرح کردن شکایات مظلومین علیه ظلم خوانده، روز شنبه(۱۲ اکتوبر) در شبکۀ اکس(تویتر سابق) نوشته که از قصه های اشتراک کننده گان مظلوم این جرگه واضح می شود که مرجع شکایت آنها عادلانه نبوده، و گزینه دیگری جز تحمل ظلم نداشته اند.
عبدالسلام ضعیف، ابراز امیدواری کرده که اشتراک کنندگان این جرگهٔ بزرگ پشتونها در خیبر پشتونخوای پاکستان، به اهداف خود نایل شود.
جرگه ملی موسوم به"عدالت قومی پشتون ها" در حالی دایر شده که حکومت پاکستان در ششم اکتوبر با نشر یک فرمان بر فعالیت جنبش تحفظ پشتون ممانعت ایجاد کرد و بر اساس قانون جلوگیری از تروریزم پاکستان، این جنبش را غیر قانونی اعلام کرد.