آریانا نخستین شرکت هوایی دولتی در افغانستان تلاش دارد تا با واگذاری چهار طیاره مربوط به این شرکت به وزارت دفاع، بخشی از مشکلات اقتصادی اش را مرفوع بسازد.
مسوولان این شرکت می گویند که بحث های روی نهایی ساختن قرار داد تسلیم دهی چهار طیاره این شرکت با جانب وزارت دفاع جریان دارد و ممکن تا چند روز دیگر سند آن نهایی گردد.
اسحاق سروری رییس تجارتی آریانا به رادیو آزادی گفت که هم اکنون این شرکت 10 طیاره مختلف نوع در اختیار دارد که تنها از شش فروند آن برای انتقال مسافرین استفاده می شود:
« وزارت دفاع و آریانا را اگر ما مقایسه بکنیم هردوی شان ارگان های دولتی اند به این معنا که پول از یک جیب به جیب دیگر انتقال می شود، فکر می کنم که این یک حس و نظریه خوب وزیر دفاع بوده که این تصمیم را گرفت است. باید اگر مشکلی پیش نشود تا سه هفته دیگر این پروسه نهایی شود. »
موضوع خریداری چهار طیاره نوع بوینگ شرکت هوایی آریانا درجلسهء روز یکشنبه هفته جاری شورای وزیران مطرح شد.
در اظهارات مقام های آریانا و تصمیم شورای وزیران اختلاف نظر دیده می شود.
ریاست جمهوری افغانستان با پخش خبرنامه گفته است که در این جلسه فیصله صورت گرفت که وزارت دفاع بخاطر رفع نیازمندی هایش چهار طیاره نوع بوینگ 727 را از شرکت هوایی آریانا خریداری کند.
اما مسوولان آریانا می گویند که اکنون روی سند کار می کنند که به اساس آن چهار طیاره این شرکت برای چند سال مشخص در اختیار وزارت دفاع قرار داده می شود.
آریانان در بخش ترانسپورت هوایی بیش از پنجاه سال سابقه کاری دارد و در گذشته این شرکت به عنوان یکی از بهترین شرکت های هوایی در سطح منطقه شناخته می شد.
اما در جنگ های سه دهه گذشته تعداد زیاد از طیاره های این شرکت تخریب شد و اکنون آریانا در میان چندشرکتی قرار داد که از سوی امریکا و اتحادیه اروپا بلک لست شده اند.
مسوولان آریانا می گویند که در چند سال اخیر تلاش کرده اند که بخشی از مشکلات این شرکت را مرفوع بسازند اما به گفتهء آنان هنوز هم کاری های زیاد باقی مانده تا آریانا دوباره احیا گردد.
آنان می گویند که در حال حاضر عواید این شرکت سالانه به صد میلیون دالر رسیده است.
بخش عواید این شرکت از انتقال مسافرین به تعداد از ولایات افغانستان و چند کشور محدود چون هند، امارات متحد عربی و ترکیه بدست می آید.
با آنکه مسوولان این شرکت به قرار داد چهار طیاره شان با وزارت دفاع چشم دوختند اما مسوولان این وزارت می گویند که تاکنون این مساله نهایی نشده است.
ظاهر عظیمی سخنگوی وزرات دفاع در این رابطه به رادیو آزادی گفت:
« مفکوره اصلی بحث خریداری است، اما یک هیات از بخش قوای هوایی وزارت دفاع تعیین شده تا بررسی کند که آیا این طیاره ها برای اردوی ملی قابل استفاده استند یا نه. در صورت که همین کمیسیون موافقه بکند و وزارت دفاع نظریه کمیسیون را قبول کند باز میرسیم به مساله اصلی، در حال حاضر ما روی بررسی این موضوع کار می کنیم. »
پس از سقوط طالبان و روی کار آمدن حکومت جدید به رهبری رییس جمهور کرزی بسیاری از قوانین کشور تغییر کرد و در ابتدای حکومت برای نخستین بار شرکت های خصوصی اجازه فعالیت را در افغانستان بدست آوردند.
کام ایر نخستین شرکت خصوصی هوای بود که آغاز به فعالیت کرد و رقابت تنگا تنگ را با آریانا آغاز کرد.
پس از آن شرکت های هوایی خصوصی پامیر و صافی به فعالیت آغاز کردند و رقابت ها میان این شرکت ها بیشتر از گذشته افزایش یافت.
درکنار این شرکت های خصوصی افغانی یک تعداد شرکت های هوایی خارجی نیز رفت و آمد را به کابل آغاز کردند و گفته می شود این کار ساحه کار آریانا را بیشتر از گذشته تنگ تر ساخت.
در این حال برخی از کارمندان پشین شرکت آریانا نیز به این باور اند که سپردن چهار طیاره این شرکت به وزارت دفاع به منفعت آریانا است.
معین وردک رییس اسبق شرکت هوایی آریانا می گوید:
« ای کاش که این شرکت به یک سکتور خصوصی قوی داده می شد، حد اقل نام آریانا حفظ می شد و ما خوش می شدیم، اما هیچ کاری صورت نگرفته است.
اگر به آریانا توجه نشود و بالای آن سرمایه گذاری نشود، نه تنها آریانا فکر می کنم شرکت های هوایی دیگر که مربوط سکتور خصوصی نیستند و دراینجا قرض دار هم شده اند و سرمایه گذاری کرده اند، شاید آنها را هم ضعیف بسازیم. »
اما با این همه خوشبینی ها برخی از کارشناسان افغان می گویند که آریانا در چند سال گذشته در گروی مافیا قرار داشت و واگذاری طیاره های این شرکت به وزارت دفاع به ضرر شرکت اش است.
عتیق الله امرخیل یکی از این آگاهان:
« سپردن این طیاره ها هیچ سودی به آریانا ندارد. اگر دولت افغانستان بخواهد که این شرکت را تقویت بکند، فرض می کنیم که این طیاره ها ازدست شان رفت، پول اش را چی می کند به عوض اش چی را خریداری می کند. چرا خود وزارت مالیه که یک بخشی مربوط آنها می باشد به آن توجه نمی کند. وزارت مالیه باید این شرکت را به سرپای خود ایستاده بکند، به عوض اش ایرباس بخرند، از این شرکت خوب استفاده بکنند تا ازاین یک اداره بسیار قوی به وجود بیاید. »
مسوولان شرکت هوایی آریانا می گویند، چهار طیارهء که به وزارت دفاع قرار داد آن را می بندند در پرواز های روزانه این شرکت سهم ندارند و در پارکینک متوقف اند.
آنان باور دارند که زمانی که این طیاره ها دوباره ترمیم و به کار بافتند از یک طرف عواید خوب به آریانا می رساند و از جانب دیگر مشکلات وزارت دفاع مر فوع می گردد.
جمشید حبیب زاده
مسوولان این شرکت می گویند که بحث های روی نهایی ساختن قرار داد تسلیم دهی چهار طیاره این شرکت با جانب وزارت دفاع جریان دارد و ممکن تا چند روز دیگر سند آن نهایی گردد.
اسحاق سروری رییس تجارتی آریانا به رادیو آزادی گفت که هم اکنون این شرکت 10 طیاره مختلف نوع در اختیار دارد که تنها از شش فروند آن برای انتقال مسافرین استفاده می شود:
« وزارت دفاع و آریانا را اگر ما مقایسه بکنیم هردوی شان ارگان های دولتی اند به این معنا که پول از یک جیب به جیب دیگر انتقال می شود، فکر می کنم که این یک حس و نظریه خوب وزیر دفاع بوده که این تصمیم را گرفت است. باید اگر مشکلی پیش نشود تا سه هفته دیگر این پروسه نهایی شود. »
موضوع خریداری چهار طیاره نوع بوینگ شرکت هوایی آریانا درجلسهء روز یکشنبه هفته جاری شورای وزیران مطرح شد.
در اظهارات مقام های آریانا و تصمیم شورای وزیران اختلاف نظر دیده می شود.
ریاست جمهوری افغانستان با پخش خبرنامه گفته است که در این جلسه فیصله صورت گرفت که وزارت دفاع بخاطر رفع نیازمندی هایش چهار طیاره نوع بوینگ 727 را از شرکت هوایی آریانا خریداری کند.
اما مسوولان آریانا می گویند که اکنون روی سند کار می کنند که به اساس آن چهار طیاره این شرکت برای چند سال مشخص در اختیار وزارت دفاع قرار داده می شود.
آریانان در بخش ترانسپورت هوایی بیش از پنجاه سال سابقه کاری دارد و در گذشته این شرکت به عنوان یکی از بهترین شرکت های هوایی در سطح منطقه شناخته می شد.
اما در جنگ های سه دهه گذشته تعداد زیاد از طیاره های این شرکت تخریب شد و اکنون آریانا در میان چندشرکتی قرار داد که از سوی امریکا و اتحادیه اروپا بلک لست شده اند.
مسوولان آریانا می گویند که در چند سال اخیر تلاش کرده اند که بخشی از مشکلات این شرکت را مرفوع بسازند اما به گفتهء آنان هنوز هم کاری های زیاد باقی مانده تا آریانا دوباره احیا گردد.
آنان می گویند که در حال حاضر عواید این شرکت سالانه به صد میلیون دالر رسیده است.
بخش عواید این شرکت از انتقال مسافرین به تعداد از ولایات افغانستان و چند کشور محدود چون هند، امارات متحد عربی و ترکیه بدست می آید.
با آنکه مسوولان این شرکت به قرار داد چهار طیاره شان با وزارت دفاع چشم دوختند اما مسوولان این وزارت می گویند که تاکنون این مساله نهایی نشده است.
ظاهر عظیمی سخنگوی وزرات دفاع در این رابطه به رادیو آزادی گفت:
« مفکوره اصلی بحث خریداری است، اما یک هیات از بخش قوای هوایی وزارت دفاع تعیین شده تا بررسی کند که آیا این طیاره ها برای اردوی ملی قابل استفاده استند یا نه. در صورت که همین کمیسیون موافقه بکند و وزارت دفاع نظریه کمیسیون را قبول کند باز میرسیم به مساله اصلی، در حال حاضر ما روی بررسی این موضوع کار می کنیم. »
پس از سقوط طالبان و روی کار آمدن حکومت جدید به رهبری رییس جمهور کرزی بسیاری از قوانین کشور تغییر کرد و در ابتدای حکومت برای نخستین بار شرکت های خصوصی اجازه فعالیت را در افغانستان بدست آوردند.
کام ایر نخستین شرکت خصوصی هوای بود که آغاز به فعالیت کرد و رقابت تنگا تنگ را با آریانا آغاز کرد.
پس از آن شرکت های هوایی خصوصی پامیر و صافی به فعالیت آغاز کردند و رقابت ها میان این شرکت ها بیشتر از گذشته افزایش یافت.
درکنار این شرکت های خصوصی افغانی یک تعداد شرکت های هوایی خارجی نیز رفت و آمد را به کابل آغاز کردند و گفته می شود این کار ساحه کار آریانا را بیشتر از گذشته تنگ تر ساخت.
در این حال برخی از کارمندان پشین شرکت آریانا نیز به این باور اند که سپردن چهار طیاره این شرکت به وزارت دفاع به منفعت آریانا است.
معین وردک رییس اسبق شرکت هوایی آریانا می گوید:
« ای کاش که این شرکت به یک سکتور خصوصی قوی داده می شد، حد اقل نام آریانا حفظ می شد و ما خوش می شدیم، اما هیچ کاری صورت نگرفته است.
اگر به آریانا توجه نشود و بالای آن سرمایه گذاری نشود، نه تنها آریانا فکر می کنم شرکت های هوایی دیگر که مربوط سکتور خصوصی نیستند و دراینجا قرض دار هم شده اند و سرمایه گذاری کرده اند، شاید آنها را هم ضعیف بسازیم. »
اما با این همه خوشبینی ها برخی از کارشناسان افغان می گویند که آریانا در چند سال گذشته در گروی مافیا قرار داشت و واگذاری طیاره های این شرکت به وزارت دفاع به ضرر شرکت اش است.
عتیق الله امرخیل یکی از این آگاهان:
« سپردن این طیاره ها هیچ سودی به آریانا ندارد. اگر دولت افغانستان بخواهد که این شرکت را تقویت بکند، فرض می کنیم که این طیاره ها ازدست شان رفت، پول اش را چی می کند به عوض اش چی را خریداری می کند. چرا خود وزارت مالیه که یک بخشی مربوط آنها می باشد به آن توجه نمی کند. وزارت مالیه باید این شرکت را به سرپای خود ایستاده بکند، به عوض اش ایرباس بخرند، از این شرکت خوب استفاده بکنند تا ازاین یک اداره بسیار قوی به وجود بیاید. »
مسوولان شرکت هوایی آریانا می گویند، چهار طیارهء که به وزارت دفاع قرار داد آن را می بندند در پرواز های روزانه این شرکت سهم ندارند و در پارکینک متوقف اند.
آنان باور دارند که زمانی که این طیاره ها دوباره ترمیم و به کار بافتند از یک طرف عواید خوب به آریانا می رساند و از جانب دیگر مشکلات وزارت دفاع مر فوع می گردد.
جمشید حبیب زاده
