پنجم اکتوبر برابر است با روز جهانی آموزگار. این روز را سازمان علمیفرهنگی سازمان ملل، یونسکو برای ارجگذاری به مقام معلم در سال ۱۹۹۴ نامگذاری کرد. بسیاری از کشورها از جمله افغانستان درسیزده میزان از این روز بزرگداشت میکنند.
روز جهانی آموزگار، زیرسایه ویروس کرونا.
هرچند تجلیل از این روز در سالهای گذشته امیدواریهایی را به آموزگاران در پی داشته، اما امسال ویروس کرونا فعالیت معلمان را تحت تأثیر قرار داده است.
علی الکوزی آموزگار شصتساله مکتب نازوانا در شهر کابل به رادیو آزادی گفت که اگرچه شیوع ویروس کرونا هنوز هم ادامه دارد، اما میگوید آینده فرزندانش اولویت دارد.
او میافزاید: "این را در نظر گرفتهایم که این بیماری هنوز کاملاً محو نشده و ادامه دارد، اما با وجود ادامه این بیماری ما آمادگی خود را گرفتهایم. کرونا را جدی گرفتهایم. این وظیفه ما است. این خاک ماست، مردم از ما است و ما همه با هم یکجا هستیم."
او ۲۰ سال تجربه آموزگاری دارد، اما حقوقش ۱۰ هزار افغانی است.
هرچند ویروس کرونا در حال حاضر تهدید جدی در برابر آموزگاران است، اما به گفته مقامهای وزارت معارف افغانستان، تا کنون هیچ آموزگاری به دلیل ابتلا به بیماری کووید-۱۹ جان نداده است.
این برای معارف خبر خوشی است، اما شماری از آموزگاران میگویند اگر کرونا آموزگاران را نکشته، اما مشکلات اقتصادی به آنها آسیب رسانده، وعدههای حکومت برای تهیه سرپناه و دادن امتیازات به آموزگاران در حد وعده باقی مانده است.
ملالی صافی عمر، آموزگار دیگر مکتب نازوانا، سالها پیش به دنبال مرگ شوهرش، سرپرستی چهار فرزندش کوچکش را بر عهده گرفت. او قد بلندی دارد، اما زیر فشار روز خمیده است. صورت چروکیده آن بیانگر تحمل دشواریهای زندگی است.
او میگوید: "زندگی ما بسیارزیاد پرمشقت است. کسی که خانه نداشته باشد، شوهر نداشته باشد، اما چند کودک داشته باشد، آیا در شرایط امروزی این معاش کفایت زندگیاش را میکند؟ این ۱۳۰۰۰ یا اینکه معاش یک آموزگار از ۶ هزارافغانی آغاز میشود، کفایت زندگی یک آموزگار را میکند؟ درکشورهای دیگر آموزگار زیاد قدردارد، اما درافغانستان آموزگار بدبخت است."
این تنها ملالی نیست که تحت فشار مالی است، بلکه معلمان سراسر افغانستان به فقر و مشکلات مالی مواجه هستند. آنها بارها اعتراض کردهاند.
پیرمحمد آموزگار مکتب مرکز شهر گردیز ولایت پکتیا در این مورد به رادیو آزادی گفت: "ما سرپناه نداریم. ما برای رسیدگی به این مشکل صدا بلند کردیم، اما کسی صدای ما را نمیشنود، ما از طریق شما از مقامات میخواهیم که در کنار تنخواه مشکل سرپناه را هرچه زودتر برطرف سازد."
اما وزارت معارف افغانستان میگوید در ده سال گذشته بیش از ۴۸ هزار جریب زمین دستکم برای یکصد هزار آموزگار در کشور توزیع شده است.
نوریه نزهت سخنگوی این وزارت تأیید میکند که معلمان با دشواریهای اقتصادی مواجه هستند، اما میگوید به دلیل مشکلات بودجه نمیتوانند در معاشات آموزگاران افزایش بیاورند.
اما نزهت میگوید وزارت مالیه و کمیسیون اصلاحات اداری به گونه مشترک روی حل این مشکل کار میکنند.
بانو نزهت افزود: "ما سال گذشته نیز یک راهکار را برای افزایش معاشات ارائه کردیم حالا هم کار در این بخش جریان دارد تا معاشات کارمندان خدمات ملکی افزایش یابد، وزارت مالیه و کمیسیون اصلاحات اداری کار میکنند، هر زمانی که به یک نتیجه رسیدند با توجه به بودجه ریاست جمهوری افغانستان در معاشات افزایش میآید، این فیصله را حکومت افغانستان میکند، اما حالا برای افزایش معاشات آموزگاران امکانات وجود ندارد."
به اساس معلومات وزارت معارف افغانستان در حال حاضر دوصد وپنجاه هزار آموزگار در سراسر افغانستان مشغول تدریس هستند که ۷۰ هزار آنها را زنان تشکیل میدهند.
هرچند در جامعه افغانی احترام به آموزگار زیاد است، اما سطح پایین تسهیلات آموزش و حقوق و امتیازات آموزگاران، کار آموزگاری را با دشواری مواجه کرده است.