برنامۀ غذايى جهان می‌گوید، احتمال می‌رود شمار افراد دچار مشكل نبود امنيت غذايى در افغانستان تا آخر سال ٢٠٢٠ به بيش از ١٥ میلیون نفر برسد.
به گفتۀ این اداره، بی‌کار شدن افراد در نتیجۀ همه‌گیری ویروس کرونا، از دلایل عمدۀ افزایش تعداد افراد گرسنه در افغانستان است.
وحیدالله امانی، سخنگوى این نهاد جهانی در کابل به رادیو آزادی گفت، ٦٠ درصد اين افراد را کودکان تشكيل خواهند داد: "بیش از ۱۲ میلیون تن در افغانستان در اوایل سال ۲۰۲۰ با نبود امنیت غذایی رو به رو بودند. اما تخمین ما اینست که با شیوع ویروس کرونا، قرنطین که در شهر‌ها وضع شد، و مردمی که زندگی‌شان از طریق کار روز مره ایشان پیش می‌رفت، برای چند ماه نتوانستند کار کنند که بدون شک تأثیر خود را داشت که شاید سه میلیون یا سه و نیم میلیون نفر به تعداد افرادی که در اوایل سال داشتیم افزوده شده باشد. تخمین ما این است که در پایان سال {۲۰۲۰} حدود ۱۵ میلیون یا بیش از ۱۵ میلیون تن در افغانستان با عدم امنیت غذایی رو به رو خواهند بود ."
گلبدین ۶۵ساله، دخترش را شش ماه پیش از دست داد: "ویروس کرونا یک دخترم به نام مژده جان ۷ ساله را کشت. غذا نداشت، شیر نداشت، می‌گفتند کیله برایش بدهیم، نداشتیم. می‌گفتند آب میوه و ترکاری برایش بدهیم، نداشتیم که بدهیمش."
هیچ چیز نداریم، فرزندانم گرسنه هستند پیش پری شب گرسنه بودیم
گلبدین در خانه‌ای یکی از دوستانش در ناحیۀ پنجم شهر فیض آباد مرکز بدخشان به گونه‌ای رایگان و موقت زندگی می‌کند.
او با همسر و ۴ فرزندش حدود ۳ سال پیش از روستای خستک ولسوالی جرم این ولایت گریخت، تا از جنگ نجات یابند، اما اکنون آنان را خطر گرسنگی دربر گرفته: "هیچ چیزی ندارم، نه کچالو، نه آرد، نه پیاز، نه گندم، نه برنج و نه روغن. فرزندانم گرسنه هستند. خودم کار کرده نمی‌توانم. فرزندانم هم کوچک هستند. خدا و راستی پیش پریشب گرسنه بودیم."
ادارۀ نجات کودکان سازمان ملل متحد در ماه می‌گفته بود، در زمانی که کودکان افغانستان برای تقویت سیستم معافیت بدن شان، به تغذیۀ مناسب روزانه نیاز دارند، این کشور گواهِ افزایش قیمت مواد غذایی اولیه در جریان قرنطین است.
در گزارش اخیر شورای مهاجران ناروی از افزایش چشمگیر نبود امنیت غذایی در میان کودکان در چند کشور از جمله افغانستان خبر داده شده.
بر بنیاد این گزارش، در نیمۀ اول سال روان میلادی، شمار کودکان زیر پنج سالِ دچار سوء تغذی در این کشور‌ها بیش از ۱۳ درصد افزایش یافته.
نصرالله بیجا شده‌ای داخلی دیگر، نگران آیندۀ ۳ دختر و ۲ پسر قد و نیم قدش است: تمام چوچه گک‌های (کودکان) ما در کوچه‌ها گشت و گذار می‌کنند، بی‌سرنوشت و بی‌مکتب. کاملاً دست ما به چیزی نمی‌رسد که بخریم و بخوریم."
نصرالله ۷۰ ساله مثل گلبدین از وضع به گفته‌اش اسفبار زندگی به تنگ آمده.
او حدود دونیم ماه پیش از روستای آرزوی کلان در ولایت غزنی به قریۀ پشتون آباد شهر غزنی بیجا شد: "از روی مجبوری، جای برای ما نمانده بود، ۲۴ ساعت جنگ بود. او از آن سو با کلاشنیکوف می‌زد و آن هم از آن سو با هاوان می‌زد، برای ما جای و زندگی نماند. مجبور شدیم که خانه و اموال خود را رها کنیم و با یک جوره لباس خود از قریه بیرون شدیم."
وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان می‌گوید، در پنج سال گذشته حدود ۴ میلیون تن بیجا شده اند.
به گفته‌ای این وزارت، شمار کنونی بیجا شده‌های داخلی حدود ۲ میلیون تن است.
مقام‌ها می‌گویند، بیجا شده‌ها در ولایت‌های گوناگون از جمله غزنی، بدخشان، کابل، هرات، کاپیسا، پروان، بغلان و قندز بسر می‌برند.
سید عبدالباسط انصاری، مشاور مطبوعاتی وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان از ادامۀ کمک‌ها با بی‌جاشده‌ها سخن می‌زند، اما تأیید می‌کند که بسنده نیست:"همین لحظه که با شما صحبت می کنم، در تعداد زیاد ولایت‌ها کمک‌ها در حال انجام شدن است. ابتدا سروی می شود و بعد کمک. این کمک‌ها شامل مواد غذایی است، ولی نه به پیمانه ای که بتواند مشکلات هم وطنان بیجا شده ای ما را برای چند سال مرفوع بسازد. از این لحاظ مشکلات فرا راه بیجا شده‌های ما وجود دارد."
دفتر برنامۀ غذایی جهان در افغانستان می‌گوید، برای رسیدگی به وضعیت نیازمندان به کمک جامعۀ جهانی نیاز است.
این اداره گفته است، به کمک‌های خود ادامه می‌دهد، وعده‌ای که شاید برای بیجا شده‌های به شدت نیازمند به کمک، مثل گلبدین دلگرم کننده باشد و تا اندازه‌ای از نومیدی آن‌ها بکاهد.
این گزارش به همکاری نعمت الله احمدی، حبیب الرحمن تاثیر و ظریف نظر تهیه شده.
