افغانستان درگیر موج سوم کرونا؛ نگرانی از افزایش مبتلایان در روزهای عید 

افغانستان در کنار جنگ و خشکسالی با مشکل دیگری دست و پنجه نرم می‌کند، موج سوم همه‌گیری ویروس کرونا.

شاید در آغاز این همه‌گیری، هیچ‌کسی تصور هم نمی‌کرد که شمار مبتلایان در افغانستان، از چین هم بیشتر می‌شود، کشوری که خاستگاه ویروس کرونا در اواخر سال ۲۰۱۹ بود.

با رسیدن آمار رسمی مبتلایان به نزدیکی ۱۴۰ هزار تن، نگرانی‌های مقام‌ها و متخصصان صحی افزایش یافته زیرا آمار مبتلایان روزانه به صدها تن و مرگ و میر هم به ده‌ها تن در یک شبانه روز رسیده.

احسان طاهری از سخنگویان وزارت صحت عامه می‌گوید، تا اکنون افغانستان به سیر نزولی موج سوم نرسیده است: "هنوز هم در اوج موج سوم ویروس کرونا به سر می‌بریم و هنوز هم در نقاط مختلف کشور، ویروس در حال گسترش است. نگرانی‌ها وجود دارد و مردم نباید بی‌تفاوت باشند."

اسد ژرفبین حبیبی داکتر در یکی از شفاخانه های هالند به این باور است که موج سوم همه گیری ویروس کرونا در مقایسه با موج‌های اول و دوم جدی‌تر است: "مردم در افغانستان روزها و هفته های بدی را در پیشرو خواهند داشت. اوج موج سوم شاید هزاران قربانی از مردم در روزهای آینده در افغانستان بگیرد."

افغانستان در موج سوم همه‌گیری ویروس کرونا با مشکل جدی‌تری روبرو شد، کمبود و نبود اکسیجن در شفاخانه ها، به ویژه برای بیمارانی که زندگی شان وابسته به آن بود.

نسیمه رونق باشنده ولایت بلخ از نگرانی‌های مردم در این مورد می‌گوید: "بر اساس آنچه از سوی مردم گفته می‌شود، اکثریت از کسانی که در شفاخانه کووید۱۹ جان می‌بازند، دلیلش کمبود اکسیجن است. حتی مریضداران گفتند که کمبود اکسیجن خیلی زیاد بود و مریض هم زیاد. مسئولین شفاخانه مجبور شدند به دلیل اینکه سر و صدای بلند نشود، برای مریضان به قید قرعه اکسیجن می‌دادند. یعنی زمانی که گپ به قید قرعه می‌رسد، به این معنا که زندگی هم چانس است."

داکتر اسد ژرفبین حبیبی در هالند به این باور است که شفاخانه های افغانستان با نداشتن دستگاه اکسیجن مرکزی، از کمترین معیار های بین‌المللی صحی برخوردار اند. او شدیداً از نبود چنین دستگاه انتقاد کرد: "مسئله کمبود اکسیجن در افغانستان، خیلی از مسایل جدی است. اصلاً باورم نمی‌شود که چند روز پیش وزیر صحت عامۀ افغانستان برای اولین بار مرکز توزیع سیستم اکسیجن را در شفاخانه افغان‌جاپان افتتاح کرد. به این معنا که چنین سیستم تا حالا در آنجا وجود نداشت. اصلاً باور نمی‌کنم که این شفاخانه ها به کدام معیار در افغانستان ساخته شده اند که در آن سیستم مرکزی توزیع اکسیجن در نظر گرفته نشده بود. این هم خیلی قابل نگرانی است."

وزارت صحت عامه افغانستان می‌گوید که در حال حاضر مشکل کمبود اکسیجن تا اندازه زیاد رفع شده و نگرانی از این جهت وجود ندارد.

اما اکثریت مردم توانایی خرید اکسیجن در مناطق مختلف را ندارند و در کنار این مجبور هم استند کار کنند.

دولت افغانستان در ۱۶ ولایت محدودیت‌های جدی را اعلام کرد اما با وجود این محدودیت‌ها، مردم به کسب و کار شان ادامه داده اند.

از آغاز همه‌گیری ویروس کرونا تا اکنون، دولت افغانستان، برنامه ویژۀ کمک‌های مالی را برای آسیب دیده‌ها در نظر نگرفته.

در اوج همه‌گیری ویروس کرونا در موج‌های اول، دوم و سوم، مردم مجبور شده اند کار کنند و پول به دست آورند.

محمد علی امیری از کابل به این باور است که مردم بنابر نیازمندی های جدی مالی و اقتصادی مجبور اند به کار شان ادامه دهند: "مشکلات اقتصادی خیلی زیاد است. چون افغانستان یک کشور خیلی فقیر گفته می‌شود. شمار مردم فقیر در شهر و بازار خیلی زیاد است. آنها به خاطر پول و کار، نمی‌توانند ویروس کرونا را جدی بگیرند."

نصیر احمد لمر داکتر در یکی از شفاخانه های فرانکفورت جرمنی هم نیازمندی های مالی را از عوامل اصلی افزایش موارد مثبت ویروس کرونا در موج سوم ویروس کرونا در افغانستان می‌داند: "مردم افغانستان خیلی فقیر استند. اکثریت مردم روزمزد استند و مزدور کار استند. بنابر این نمی‌توانند نفقه خانواده شانرا آماده سازند. مشکل اقتصادی هم نقش کلانی در پخش ویروس کرونا داشته."

مهناز پيروز از فعالان اجتماعی در هرات باور متفاوتی دارد. او در کنار فقر اقتصادی، دو عامل دیگر را در همه‌گیری ویروس کرونا برجسته می‌داند: "دلیل اول اینست که مردم زیادی مبتلا به این ویروس شدند. به بیماری مبتلا و آشنا شدند. اکثریت جان به سلامت بردند و با تبعات آن هم مواجه شدند. ترسی که این ویروس در ابتدا ایجاد کرده بود، اکنون کمتر شده. مسئله دوم همین است که محدودیت‌های دوران کرونا، تاثیرات روانی زیادی داشت. بناءً به خاطری که این وضعیت تکرار نشود، مردم ترجیح می‌دهند که محدودیت‌ها را جدی نگیرند."

به باور متخصصان صحی، با وجود آمار بلند میزان مبتلایان و مرگ و میر در موج سوم همه‌گیری ویروس کرونا، فقر نگذاشته که مردم کسب و کار شانرا محدود سازند و توصیه های صحی رعایت شود.

شکیبا سعیدی باشنده ولایت بلخ است. به باور او، مردم مسئولیت دارند تا سفارش‌های صحی را جدی بگیرند: "متاسفانه مردم آنچنانی که باید توصیه های صحی را رعایت کنند، نمی‌کنند. فاصله های اجتماعی را در نظر نمی‌گیرند، اکثراً از ماسک که می‌تواند برای جلوگیری از مبتلا شدن به ویروس کرونا موثر واقع شود، استفاده نمی‌کنند. به همین خاطر همه روزه می‌بینیم که آمار ویروس کرونا در حال افزایش است."

محمد احمدی باشنده ولایت پروان به رادیو آزادی گفته که اگر مردم توصیه های صحی را جدی نگیرند، شاید آمار مرگ و میر به مراتب بیشتر از این شود: "در این روزها ویروس کرونا به سوی زیاد شدن روان است. مردم در دوره های اول و دوم توجه نکردند و حالا تلفات مردم زیاد شده. وضعیت خراب است. ما از این وضعیت راضی نیستیم. امیدوارم مردم توجه کنند زیرا اگر توجه نکنند شاید در چند ماۀ آینده تلفات بیشتر شود."

افغانستان در حال حاضر یکی از کشورهای به شمار می‌رود که بالای شمار خیلی کمی از شهروندانش، واکسین ضد کرونا را تطبیق کرده.

در حالی که این روند خیلی به کندی پیش رفته، ایالات متحده امریکا اعلام کرده که سه میلیون دوز واکسین جانسن و جانسن را با افغانستان کمک می‌کند.

نخستین محموله یک و نیم میلیونی این واکسین تک دوز، به وزارت صحت عامۀ افغانستان سپرده شده.

احسان طاهری از سخنگویان وزارت صحت عامۀ افغانستان به رادیو آزادی گفت، برای معافیت عمومی جمعیت اینکشور به بیش از ۴۰ میلیون دوز واکسین نیاز است: "تا هنوز حدود یک میلیون دوز واکسین بر شهروندان ملکی تطبیق شده. تقریباً یک میلیون دوز واکسین استرازینیکا و ۷ صد هزار واکسین سینوفارم و یک و نیم میلیون دوز واکسین جانسن و جانسن وارد افغانستان شده و پروسه واکسین جریان دارد."

در حالی که عید قربان هم در راه است، نگرانی از گسترش ویروس کرونا در بازارهای مزدحم افغانستان افزایش یافته.

احسان طاهری از سخنگویان وزارت صحت عامۀ افغانستان هم می‌گوید که مردم باید در آستانه عید قربان خیلی مواظب باشند تا بی پروایی‌های که در عید رمضان صورت گرفت، دوباره تکرار نشود: "توصیه های ما برای مردم همین است که اشتباهات عید گذشته را تکرار نکنند. پس از گذشت عید فطر، آمار به یکبارگی اوج گرفت و هنوز هم به شدت در حال گسترش است. در این عید از رفت و آمد ها جلوگیری کنند. از ازدحام در قربانگاه های جلوگیری شود."

داکتر اسد ژرفین از هالند و داکتر نصیر احمد لمر از جرمنی به این باور اند که موج سوم ویروس کرونا با توجه به گسترش نوع دلتای ویروس کرونا باید در افغانستان خیلی ها جدی گرفته شود زیرا به باور هر دو متخصص، غفلت در چنین وضعیت، افغانستان را می‌تواند با بحران بزرگ روبرو سازد و در نتیجه مردم و دولت در وضعیت آشفته و تهدید بار قرار گیرند.