با افتادن هفت بندرگاه تجاری به دست طالبان در مرزهای افغانستان، بهای مواد اولیه و اقلام ضروری بالا رفته است.
سید عبدالعزیز ۴۰ ساله، که در منطقه زیر کنترل طالبان در هرات زندگی میکند، گفت که بهای مواد غذایی و سوخت به گونه چشمگیری افزایش یافته است.
او مخارج خانواده هشتنفری خود را تأمین میکند: "در گذشته کار پیدا میشد، اما در حال حاضر کارها متوقف است. من به عنوان یک کارگر روزمزد کار میکنم. گاه کار پیدا میشود و گاه نمیشود. نهادهای کمکرسانی هم بسته شده و کمک نمیکنند. در شب اگر غذایی باشد برای روز حیران میمانیم. از سوی دیگر جنگ است مردم از ترس از خانههای خود بیرون شده نمیتوانند."
او میگوید مواد خوراکی و دیگر کالاها دو برابر شده و افراد نادار نمیتوانند از عهده آن برآیند: "در گذشته بهای یک قوطی روغن بین ۷ صد تا ۶۵۰ افغانی بود، اما اکنون به ۱۱ صد و ۶۰ افغانی افزایش یافته است. از یک سو جنگ و از سوی دیگر بهای مواد خوراکی بلند این مردم را نگران کرده است."
فضل رحمان، رئیس اتحادیه مواد خوراکی، روز یکشنبه (۱۰ اسد) به رادیو آزادی گفت که قیمت یک بوری آرد پیش از این ۱۵۰۰ افغانی بود، اما اکنون به ۱۷۴۰ افغانی افزایش یافته است. قیمت یک لیتر روغن نیز از ۳۶ افغانی به ۶۳ افغانی افزایش یافته است.
وی گفت یکی از دلیلهای افزایش قیمتها این است که تاجران مجبور به پرداخت مالیات جداگانه به طالبان و دولت شدهاند. اما یونس مومند، معاون اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان، روز یکشنبه به رادیو آزادی گفت که کنترل طالبان بر بندرهای مرزی، افزایش بهای آرد در قزاقستان، افزایش ارزش دالر در برابر افغانی و ادامه جنگ بر بهای کالاها نقش دارد.
فدراسیون تجارت و صنایع افغانستان نیز گفت که به دلیل ناامنی در بندرها، واردات ۱۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است.
خان جان الکوزی، معاون رئیس این فدراسیون، به رادیو آزادی گفت حالا هم دولت و هم طالبان محصول میگیرند.
این در حالی است که به گفته وزارت مالیه، در هفتههای پسین کنترل ۷ بندر اصلی به دست طالبان افتاده که سبب کاهش درآمد دولت افغانستان شده است.
رفیعالله تابع، سخنگوی این وزارت میگوید: "وزارت مالیه در حال حاضر به بندرهای اسلام قلعه، تورغندی، ابونصر فراهی، سپین بولدک، آی خانم، دندپتان و شیرخان بندر دسترسی ندارد که این نیز بر درآمد دولت تأثیر منفی دارد."
وی گفت در حالی که درآمد حکومت از تمام گمرکها در ماه جوزا، ۷.۳ میلیارد افغانی بود، در ماه سرطان، این درآمد به ۴.۶ میلیارد افغانی کاهش یافته است.
اما ذبیحالله مجاهد سخنگوی طالبان گفت که این گروه بربنیاد قوانین امارت اسلامی از مردم مالیات دریافت میکند و هیچ افزایشی در رقم گردآوری مالیات از سوی این گروه نیامده است.
تشدید درگیریها در افغانستان، تلفات غیرنظامیان، آوارگی، بیخانمانی، محدودیت دسترسی به خدمات اولیه و افزایش بهای مواد غذایی و دیگر کالاها شهروندان را نگران کرده است.