رینا امیری، نمایندۀ ویژه ایالات متحدۀ امریکا برای حقوق بشر، زنان و دختران افغان با ابراز نگرانی از محرومیت دختران از آموزش، تحصیل و کار به دلیل سیاستهای طالبان میگوید که این محدودیتها افغانستان را با بحران صحی روبهرو کرد است.
او روز دوشنبه در صفحۀ ایکس خود به مناسب ۱۱ فبروری، روز جهانی زنان و دختران در ساینس نوشته است، در این روز دختران و زنان افغان از خدمت به کشور شان به عنوان داکتر، انجنیر، دانشمند و دیگر حرفهها محروم شده اند.
او افزوده که افغانستان به دلیل این سیاستهای افراطی با کمبود نرس (پرستار) و داکتران زن و بحران صحی مواجه است.
این در حالی است که دیدبان حقوق بشر نیز روز دوشنبه در گزارشی اعلام کرد که کاهش کمکهای خارجی و محدودیتهای طالبان بر زنان به شدت به سیستم صحی افغانستان ضربه زده است و سلامت میلیونها نفر را به خطر انداخته است.
فرشته عباسی، پژوهشگر بخش افغانستان دیدبان حقوق بشر در این گزارش گفته بود که این مورد ها سبب یک بحران فاجعهبار صحی در افغانستان شده است که به گونۀ نامتناسبی به زنان و دختران آسیب میرساند.
شماری از زنان به شمول کارکنان صحی در نقاط مختلف افغانستان نیز از کمبود کارکنان صحی زن و عدم امکانات کافی در مرکزهای درمانی به ویژه مرکزهای درمانی دولتی شکایت دارند.
یک پرستار زن در ولایت بامیان که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، میگوید، امکانات درمانی در شفاخانهها و مرکزهای درمانی دولتی در این ولایت برای زنان بسیار کم است:
"ما مشکلات بسیار زیاد داریم. در خود شفاخانه داکتر و متخصص بسیار کم داریم. مریضان بسیار زیاد هستند، خانمهای حامله، کودکان شیرخوار که دچار تغذیه هستند که زیر سن سه سال و چهار سال هستند."
فاطمه، باشندۀ قریۀ تلخک ولسوالی لعل و سرجنگل ولایت غور هم از کمبود امکانات درمانی از جمله دارو و داکتر متخصص در منطقهشان شکایت دارد:
"دوا در دسترس ما قرار نمیگیرد. تمام دواها را باید از بیرون بگیریم. داکتران متخصص نداریم. مردم اقتصادشان ضعیف است. از بیرون دوا خریده نمیتواند."
این در حالی است که قلندر عباد، سرپرست وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان در اول ماه جدی در گفتوگو با یک رسانۀ مالزیایی مدعی شده بود که نزدیک به ۱۵۰ هزار کارمند صحی زن در افغانستان عملاً فعالیت میکنند.
او اما سه هفته پیش از این ادعایش در جریان سفری به ولایت ارزگان گفته بود که آنان با کمبود داکتران زن مواجه اند و روی راه حل در این بخش کار میکنند.
این نگرانیها در حالی مطرح میشوند که حکومت طالبان در کنار دیگر محدودیتها بر زنان و دختران، تحصیلات آنان را به شمول بخش طب منع کرده است و در جریان دو سال گذشته امتحان اگزیت دختران فارغ از طب را اخذ نکرده است.
دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا) در افغانستان هم در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۳ در گزارشی گفته بود که کمبود داکتران زن و امکانات صحی در مناطق دور افتادۀ افغانستان، امکان دسترسی مادران و کودکان به خدمات صحی را محدود کرده است.