شماری از مردم می‌گویند، دو سال است که از خوشی‌های تجلیل و اشتراک در میلۀ گل سرخ به دلیل ممنوعیت‌های حکومت طالبان محروم شدند.
آنان با یادآوری خاطرات پیش از حاکمیت دوبارۀ طالبان، از خوشی‌های تجلیل میلۀ گل سرخ مزارشریف به رادیو آزادی گفتند.
محمد کاظم، باشندۀ ولایت سرپل و از علاقمندان میله‌ای گل سرخ، میله‌ای که در سال‌های پیش از حاکمیت طالبان هزاران تن از ولایت‌های مختلف برای شرکت در آن صدها کیلومتر فاصله را می‌پیمودند. خاطرات خود را چنین بیان میکند:
"همگی می‌برآمدند، یک طرف سیل می‌کردی چهار نفر ایستاد شده یک دیک در دستش است و بچه‌ها رقص و بازی دارند، یک طرف دیگر سیل می‌کردی بچه‌ها موتورسایکل‌دوانی دارند، یک طرف دیگر سیل می‌کردی یکی دایره در دستش گرفته طبله زده روان است و رقص و بازی دارند، شب تا صبح همین طور گشتن بود."
مزار شریف در این میلۀ ۴۰ روزه حتا میزبان مهمانانی از بیرون کشور هم بوده است.
فرهاد، باشندۀ فاریاب نیز از دوستداران میلۀ گل سرخ است.
اما می‌گوید دو سال است که دیدن این میله برایش آرزو گشته است:
"همیشه برایم فرصت مساعد می‌شد با دوستان و رفیقان می‌رفتم و سال نو را آنجا آغاز می‌کردم، شور و هیجان داشت، صمیمیت داشت، اما در دو سال اخیر رفتن در مزار شریف بخاطر اشتراک در میلۀ گل سرخ تبدیل به یک آرزو شده است."
اما میلۀ گل سرخ از کجا می‌آید و پیوند آن با بلخ چیست؟
سید سکندر حسینی بامداد، شاعر و نویسنده‌ای بلخ نشین در این باره به رادیو آزادی گفت:
"نوروز در واقع جشن طبیعت است و برای همین در بلخ حالا به میلۀ گل سرخ یا جشن گل سرخ نام یافته و این از گذشته به جشن طبیعت و جشن زنده‌شدن طبیعت نام گرفته و مردم در این فصل سال اول بهار می‌آمدند در دامن دشت‌ها و صحرا‌ها و در دامنه‌ها جشن می‌گرفتند".
برافراشتن جهندۀ منصوب به حضرت علی، خلیفه چهارم اسلام، چله کشیدن برخی بیماران در روضۀ منصوب به حضرت علی به امید شفایافتن و راه اندازی برخی ورزش‌های چون پهلوانی و بزکشی از عنعنات دیرینه‌‌ای دیگری است که در نوروز و همزمان با میلۀ گل سرخ در شهر مزار شریف برگزار می‌شد.
ذبیح‌الله احساس، شاعر و نویسندۀ دیگر در ولایت بلخ هم از ابعاد تجلیل میلۀ گل سرخ در سال‌های پسین به رادیو آزادی گفت:
"مهم‌تر از همه این است که نوروز برای تمام وطن است، یعنی تقریباً به تمام وطن است، هر کس برای تماشا، ساعت تیری و تجلیل فصل بهار به مزار می‌آمدند و این یک قسم ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و تفریحی داشته است".
یکی از دشت‌های لاله روی ولایت بلخ، شادیان نام دارد.
جایی که سالانه میزبان افراد زیادی بود به تماشای لاله‌زارهای شهر مزارشریف در روزهای میله‌ای گل سرخ می‌رفتند.
اما اکنون فضای میزبانی بلخیان از مهمانان میلۀ گل سرخ چه تفاوتی با گذشته دارد؟
سید قاسم، یک تن از باشند‌گان ولایت بلخ می‌گوید:
"مهمانان از دوست و رفیق و آشنا می‌آمدند، گرد هم جمع بودند، خوش و خوشحال بودند، با هم می‌رفتند چکر دیدار طبیعت، به خانه گرد هم می‌خوردن و می‌خندیدند و اما بدبختانه در این دو سال پسین از هیچ چیزی خبری نیست."
نزدیک به سه سال است که طالبان برای بار دوم بر افغانستان حاکم شدند.
حکومت طالبان بر بخش‌های گوناگون زنده‌گی شخصی و اجتماعی مردم محدودیت وضع کرده است که برخی از این ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها، مناسبت‌های چون تجلیل از نوروز و میلۀ گل سرخ مزارشریف را نیز کمرنگ کرده و لبخند شور و شوق برپایی آن را از لبان پیر، جوان، مرد و زن محو کرده است.
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان تا زمان نشر این گزارش به پرسش‌های رادیو آزادی در این باره پاسخ نداد، اما قبلاً مسئولان امر به معروف و نهی از منکر طالبان گفته بودند که نوروز در اسلام جای ندارد و آن را تجلیل نمی‌کنند و توصیه‌شان هم به مردم این است که تجلیل نکنند.
اما دوستداران میلۀ گل سرخ می‌گویند، همچنان در انتظار روز دیگری برای از سر گیری پاس‌داشتن این جشن کهن و دیگر جشن‌ها اند.
