امروز ۷ اپریل روز جهانی صحت است. این روز درحالی فرا رسیده که در افغانستان تحت حاکمیت طالبان میلیونها تن به خدمات صحی دسترسی ندارند و یا دسترسی محدود دارند.
سازمان جهانی صحت (دبلیو اچ او) پیش از این گفته بود، سال جاری یک سال پر چالش برای سیستم صحی افغانستان خواهد بود؛ زیرا به گفتۀ این سازمان، مشکلات اقتصادی و کمبود سرمایهگذاری در این بخش تاثیر مستقیم روی آن میگذارد.
از سوی هم این سازمان در گزارش ماهانۀ خود در ماه مارچ نوشته است که به دلیل تغییرات اقلیمی، نبود تغذیۀ درست و سالم و برخی مشکلات دیگر، بیماریهای حاد تنفسی و عفونی و همچنان سرخکان در این ماه بیشتر شده است.
همزمان شماری ازافغانها نیز میگویند که به دلیل نبود خدمات صحی درمانی دولتی، فقر، بیکاری و نداشتن هزینۀ درمانی ناچار اند با مشکلات صحی دست و پنجه نرم کنند.
آزاده، باشندۀ ولایت کابل میگوید، به دلیل فقیر و نداشتن هزینۀ درمانی، او نمیتواند بیماری خود را درمان کند:
" زردی دارم و تا حال نتوانستم خودم را تداوی کنم. مشکلات اقتصادی دارم و توان تداوی خودم را ندارم. من وقتی مرکز صحی دولتی نزدیک خانۀ ما میرویم، آنها میگویند باید معاینات را بیرون انجام بدهم، دوا نمیدهند. "
حمیدالله، باشندۀ ولایت فاریاب هم که از هر دو پا معلول است، نیز از دسترسی نداشتن به خدمات صحی شکایت دارد.
او میگوید، یک پایش هنوز زخمی است، اما هزینۀ تداوی آن را ندارد:
" تقریباً یک ماه میشود که پلاتین را از پاهایم کشدیم، هنوز زخم آن خوب نشده و عفونت دارد. همسرم نیز مشکل چشم دارد و پسرم هم سینهاش درد دارد، من هزینۀ تداوی را ندارم."
مرضیه، باشندۀ یکی از روستاهای ولسوالی زندهجان هرات به رادیو آزادی میگوید که هیچ مرکز درمانی برای زنان در محلشان وجود ندارد:
" من شش اولاد دارم. شوهرم به ایران کارگر است. اینجا در قریۀ ما کلینیک نیست. ۱۵ تا ۲۰ کلیومتر دور یک کلینیک است، وقتی مریض شویم، اگر وسیله باشد خوب است، اگر نباشد مجبور اینجا زایمان کنیم."
این افراد انتظار دارند که به خدمات صحی رایگان دسترسی داشته باشند.
الفت محبزی، یک رضاکار بخش صحی در ولسوالی شینوار ننگرهار میگوید، برای ولسوالی شینوار و اچین تنها یک مرکز صحی وجود دارد که اکنون این مرکز هم با کمبود دارو روبهرو است:
" اینجا بین دو ولسوالی یک کلینیک است که به نام اچین سی اف سی است. مردم از راههای دور با وجود سرکهای خراب میآیند، اما این یک ماه میشود که دوا وجود ندارد. خواست ما از صحت عامه و موسسات این است بزودی درمان شویم."
برخی از متخصصین بخش صحی هم میگویند که در حال حاضر بخش صحت افغانستان نیازمند توجه بیشتر است.
داکتر یوسف طیب، یکی از آنان به رادیو آزادی میگوید، برای از بین بردن محدودیت دسترسی به خدمات صحی، باید نکاتی توجه شود:
"در جاهای دسترسی فزیکی به خدمات صحی کم باشد باید کلنیکهای صحی جدید و مراکز صحی ایجاد شود. اگر در سطح کشور تیم متخصص کم باشد، باید در تربیت تیم صحی کار شود."
این درحالیست که براساس آمار سازمان جهانی صحت، ۹.۵ میلیون نفر در افغانستان در مناطقی زندگی میکنند که به امکانات و خدمات صحی دسترسی ندارند.
همزمان سازمان جهانی صحت به مناسب روز جهانی صحت در ویبسایت خود نوشته است که در سراسر جهان، حق سلامت میلیونها نفر به گونۀ فزایندهای در معرض تهدید قرار میگیرد.
این سازمان گفته است، درگیریها و آوارگی سبب گرسنگی، فقر و بیماریهای جسمی و روانی میشود.
این درحالیست که سازمان جهانی صحت شعار امسال روز جهانی صحت را " سلامت من، حق من" اعلام کرده است.
این شعار برای حمایت از حق همه افراد در همه جا و بدون تبعیض برای دسترسی به خدمات صحی با کیفیت، آموزش و اطلاعات و همچنین آب آشامیدنی پاک، هوای پاک، تغذیۀ خوب، مسکن باکیفیت، شرایط کار و محیط زیست مناسب انتخاب شده است.