ممنوعیت طالبان بر آموزش زنان سرکوب سیستماتیک زنان و دختران توسط حکومت طالبان دانسته میشود و بیشتر محصلان دختر از آن بهعنوان "روز سیاه" یاد میکنند.
اما با وجود چالشها، برخی آنها به رادیو آزادی میگویند، هنوز امیدوارند که روزی دوباره دروازه های پوهنتونها به رویشان باز خواهند شد.
فعالان حق آموزش، ممنوعیت تحصیل دختران را برای آیندهٔ افغانستان جبرانناپذیر و مانع در مسیر توسعه و ترقی میدانند.
"تحصیل برای من حق نه، بلکه امید بود، امید در برابر شکستن زنجیرهای نابرابری و ایجاد تغییر"
ناهید، دختری در گوشهٔ از ولایت تخار که رویای سیاستمدار شدن بر سر داشت. او شبها را در مطالعه و تلاش برای فارغالتحصیل شدن صبح میکرد که ناگهان خبر بسته شدن دروازههای پوهنتون همه آروزهایش را از هم پاشید.
ناهید به رادیو آزادی میگوید: "بسته شدن پوهنتونها به دست طالبان به روی من نهتنها توقف در مسیر تحصیل بود، بلکهٔ شکستن رویاها و امیدهای ما بود، من محصل سمستر سوم بودم و در رشتهٔ حقوق و علوم سیاسی تحصیل میکردم و آروزی بزرگی برای جامعه داشتم که ناگهان در برابر دیوارهای از ناامید و بیعدالتی قرار گرفتم، رویای من برای ساختن یک آیندهٔ روشن و خدمت به جامعهام در یک لحظه خاموش شد."
سپوژمی، محصل طب معالجوی کابل بود. چیزی نمانده بود که او روزی چپن سفید بر تن کند و درمانگر درد هزار هموطناش باشد که بسته شدن دروازههای پوهنتون او را دوباره در نطقهٔ صفری قرار داد.
اما سپوژمی، مانند هزارن دختر افغان امیدوار است روزی دوباره به پوهنتون برگردد: "امیدهای که سالها در دلها و اذهان ما پرورش میدادیم و به آینده امیدوار بودیم همه را از بین برد، خیلی دردآور است وقتیکه میبینی همصنفیهای پسرت هر سال فارغ میشوند، حتی کسانیکه از تو عقب بودند پیش میشوند، احساس بدی به آدم رخ میدهد، امیدواریم و آروزی ما از حکومت همین است که یک بار دیگر اجازهٔ رفتن به پوهنتونها برای ما داده شود."
بسیاری از این دانشجویان دختر هشدار میدهند که در صورت تداوم این ممنوعیت، ممکن است چارهای جز ترک کشور شان نداشته باشند.
در صورت تداوم این ممنوعیت، ممکن است چارهای جز ترک کشور شان نداشته باشند.
ممنوعیتیکه دو سال از آن گذشت.
دو سال پیش در بیست و نهم قوس سال ۱۴۰۱ هجری خورشیدی، وزارت تحصیلات عالی حکومت با نشر اعلامیهای ختران را از رفتن به پوهنتونها تا اطلاع ثانوی منع کرد.
مقامهای طالبان آن زمان پس از بستن پوهنتونها به روی دختران در صحبت با رادیو آزادی بارها تأکید کردند که دختران مجبور اند تا اطلاع ثانوی در خانه بمانند.
این فرمان یک اقدام محدود کنندهٔ دیگر حکومت طالبان خوانده میشود که بر اساس گزارشهای سازمانهای بینالمللی سبب شد بیشتر از داشنجویان دختر با افسردگی و سایر چالشهای صحت روانی دستوپنجه نرم کنند و وضعیت وخیم زنان افغان تحت حاکمیت طالبان را تشدید کند.
تصمیم طالبان مبنی بر ممنوعیت حضور دختران و زنان در پوهنتونها، هزاران زن جوان را از فرصت ساختن آینده بهتر برای خود و جامعهٔشان محروم کردهاست.
در این حال فعالان حق آموزش، ممنوعیت تحصیل دختران را برای آیندهٔ افغانستان جبران ناپذیر و مانع در مسیر توسعه و ترقی میدانند.
فضلالهادی وزین، فعال حق آموزش در این مورد به رادیو آزادی گفت: "اینکه نیمی از پیکر جامعه از تحصیل محروم باشد در حقیقت به این معنی است که چرخههای پیشرفت افغانستان از گردش باز میماند، از نگاه فردی این کار سبب بیماریهای روانی نزد دختران میشود، از نگاه اجتماعی آنها مجبور به ازدواج زیر سن میشوند و در کل برای افغانستان جبرانناپذیر است و برای سالیان دراز افغانستان را از مسیر پیشرفت و ترقی باز میماند."
درحالیکه طالبان در ابتدا این ممنوعیت را به عنوان یک اقدام موقت اعلام کردند و ادعا کردند که مصروف ساختن طرزالعملی بر اساس شریعت اسلام و منتظر فرمان رهبر شان در این زمینه هستند، اما هیچ نشانهای از پیشرفت در جهت بازگشایی مکاتب که با آغاز حاکمیت دوباره طالبان به روی دختران ممنوع شده بود و پوهنتونها در این مدت دیده نشده است.
دو سال از این ممنوعیت بر تحصیل زنان و دختران در افغانستان درحالی میگذرد که حکومت طالبان در آغاز همین ماه دختران را از رفتن به انستیتیوتهای طبی نیز منع کردند.
فعالان حق آموزش و سازمانهای بینالمللی حقوق بشری ممنوعیت تحصیل دختران در انستیتیوتهای طبی از سوی طالبان را خاموش کردن یگانه چراغ امید دختران افغان عنوان میکنند.
طالبان هرچند مدعی اند که حقوق همه زنان را در چهارچوب اسلام تأمین کردهاند، اما برعکس این ادعا برعلاوهٔ ممنوعیت بر تحصیل، کار و فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زنان در جامعه، طالبان در ۲۱م اگست سال روان میلادی در قانون جدید شان زیر نام «قانون امر به معروف و نهی از منکر» حتی بر پوشانیدن چهره زنان تأکید کرد و صدای آنان را "عورت" اعلام کردند.
آنچه که واکنشهای ملی و بینالمللی را در پی داشت و جامعهٔ جهانی آن را نقض شدید حقوق زنان میداند، اما حکومت طالبان همواره به این ممنوعیتهای روزافزون خود ادامه دادهاست.