دختران فارغ از طب معالجوی، سه سال انتظار و آیندۀ مبهم

یکی از دخترانی باشندۀ ولایت کابل که در سال 1400 شمسی، از بخش طب معالجوی پوهنتون طبی کابل فارغ شده و به دلیل حساس بودن موضوع از گرفتن نامش در این گزارش خود داری کرده، می گوید:

" متاسفانه در طول شش الی هفت سال مشکلات زیادی را سپری کردیم، و به هزار مشکل و سختی توانستم که پوهنزی طب معالجوی را به پایان برسانم."

این دختر 28 ساله می گوید که هر سال برای سپری کردن امتحان نهایی آماده گی می گیرد، اما با گذشت بیش از سه سال از حاکمیت طالبان تا هنوز از آنان امتحان گرفته نشده است:

"سه سال می شود که ما آماده گی امتحان نهایی را می گیریم اما متاسفانه امتحان ما گرفته نمی شود، تاثیرات نهایت خراب داشته این موضوع بالای ما. سه سال است که روحیه آرام خود را از دست دادیم. واقعاً نه در خانه آرامش داریم و نه در بیرون. برعلاوه این که بیکار هستیم، در جستجوی کار هستیم. اگر می خواهیم در کلینیک ها کار کنیم و یا در صحت عامه میرویم و یا در موسسات میرویم، همه شان می گویند که باید امتحان نهایی را سپری کرده باشید. بدون شرط امتحان ایکزیت یا نهایی نمی توانید که شامل وظیفه شوید."

او می گوید که در شرایط بد اقتصادی قرار دارد و این امتحان می توانست برای مشکلات اقتصادی آنها یک نقطۀ پایان باشد:

" در شرایط بسیار بد اقتصادی قرار داریم، ما سال ها زحمت کشیدیم، هدف تعیین کردیم، هزینه کردیم تا بتوانیم دست فامیل خود را بگیریم و آینده خود را بسازیم، برعلاوۀ آیندۀ خود ما بتوانیم خدمت بر مردم کنیم اما فعلاً سختی زنده گی ما امتحان نهایی است، بعد از امتحان نهایی مطمین هستم که بسیاری از مشکلات ما حل می شود."

مانند او، شمار زیادی از دختران دیگر هم استند که شرایط مشابه دارند.

یک باشندۀ دیگر شهر کابل که به دلایل امنیتی نمی خواهد از او نام ببریم و پوهنتون طبی کابل را تمام کرده میگوید، از این وضعیت به شدت رنج میبرد:

"دورۀ مشقت بار محصلی را در سال 1400 به پایان رساندم، به امید این که بتوانم امتحان جواز فعالیت را موفقانه سپری کنم و بتوانم به دورۀ تخصص راه پیدا کنم، اما سه سال پی هم است که از این سال به سال دیگر و از این ماه به ماه دیگر امتحان ما به تعویق انداخته می شود. بدبختانه این حسی است که نمی شود در واژه ها ما بیان کنیم. یک حس جان سوز و تلخی است که آرزو دارم در آینده هیچ دختری این حس امروز ما را تجربه نکنند."

این دختر در ادامۀ سخنانش بیشتر می گوید:

"اکثریت دختران هم دورۀ ما به دلیل فشار های اجتماعی و فامیلی تن به ازدواج های اجباری دادند، اکثریت شان مهاجرت کردند به کشور های بیگانه، اکثریت شان مصاب به مشکلات روحی و امراض روانی مختلف شدند، اقلیت و بسیار تعداد کم توانستند که دوام بیارند، آینده خود را نمی دانم که چه قسم خواهد بود، اما در قلب ام یک نور کمرنگ می تابد مثل هم جنس هایم خسته استم، آرزو دارم هر چه زودتر این وضعیت تاسف بار اجتماعی، اقتصادی و روانی بالای طبقه اناث خاتمه پیدا کند."

طالبان چندی بعد از برگشت به قدرت در افغانستان در اگست ۲۰۲۱، نخست مکاتب دختران بالاتر از صنف ششم را مسدود کردند، سپس در آخر سال 2022 میلادی دروازه های پوهنتون ها و موسسات تحصیلات عالی را نیز به روی زنان و دختران بستند.

در اوایل ماه قوس سال 1403 شمسی ملا هیبت الله اخند زاده فرمانی را صادر کرد و تمام انستیتوت های علوم طبی را به روی زنان و دختران افغان بست.

این اقدام طالبان با واکنش های داخلی و خارجی مواجه شد، اما گروه طالبان از تصمیم شان عقب نشینی نکردند.

بیش از سه سال می شود، دخترانی که از طب معالجوی فارغ شده اند امتحان نهایی شان گرفته نمی شود .

منابع مسؤل در مورد آمار دقیق اینکه به چه تعداد دختران از پوهنزی طب معالجوی فراغت شده و منتظر امتحان نهایی هستند، چیزی نمی گویند.

داکتر حسیب نصرت، متخصص امراض داخله است. از او در مورد امتحان نهایی(اکزیت) ی پرسیدم که این امتحان چگونه، چه وقت برگزار می شود و کی ها واجد شرایط آن می باشند؟

داکتر حسیب نصرت چنین پاسخ داد:

"امتحان اکزیت امتحانی است که در پایان دورۀ تحصیلی همه ساله، در بخش طب دندان و هم در بخش معالجوی از کسانی که فارغ می شوند در پوهنتون دولتی و خصوصی گرفته می شود و کسانی که بتواند موفقانه این امتحان را سپری کنند جواز کار در بخش طبابت را پیدا می کنند. کسانی که یک عمر زحمت کشیده اند، هفت سال درس خوانده اند در این بخش و فارغ شدند، در صورتی که اجازۀ ورود به امتحان را پیدا نکنند در حقیقت اجازۀ فعالیت در بخش های طبی را نمی تواند داشته باشند."

داکتر حسیب نصرت می گوید که اگر امتحان نهایی از طبقه اناث گرفته نشود، افغانستان از لحاظ صحی با مشکلات زیاد مواجه خواهد شد:

"با توجه به این که افغانستان سیستم صحی اش با چالش های بسیار زیاد مواجه است، یکی از چالش ها کمبود پرسونل بخش اناث است هم در شهر ها و هم در روستا ها. متاسفانه عدم حضور زنان در امتحان اکزیت یا نهایی در حقیقت عدم حضور فعال شان را در بخش طبابت نشان می دهد، که بعد از این امتحان از آنان گرفته نشود یک مشکل بزرگ کمبود پرسونل اناث است که می تواند یک چالش بزرگ در بخش صحت در افغانستان باشد."

حکومت طالبان در حالی امتحان نهایی دختران که از طب معالجوی فارغ شده اند را به تعویق انداخته که به داکتران طبقه اناث در بخش صحی افغانستان، نیاز جدی وجود دارد.

در این حال دفتر هماهنگی امور بشر دوستانۀ سازمان ملل متحد(اوچا) در افغانستان در 20 سپتمبر سال 2023 میلادی در گزارشی گفته که کمبود داکتران زن و امکانات صحی در مناطق دور افتادۀ افغانستان، امکانات دسترسی مادران و کودکان را به خدمات صحی، محدود کرده است.

اوچا همچنان گفته که پس از حاکمیت دوبارهٔ طالبان در افغانستان سیستم صحی این کشور تقریباً از بین رفته است.