از زمان بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در بیش از سه سال گذشته، نخستین بار است که یک مقام بلندپایه ایران به کابل سفر میکند.
آقای عراقچی در رأس یک هیئت جمهوری اسلامی صبح روز یکشنبه ۷ دلو به کابل رسید و نخست با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ طالبان، در مقر این وزارت دیدار کرد.
حافظ ضیا احمد، معاون سخنگوی وزارت خارجه طالبان، دربارۀ مسائل مورد بحث میان دو طرف در یک ویدیو در شبکۀ ایکس، توییتر سابق، جزئیات داد.
«در این نشست هر دو طرف دربارۀ روابط دوجانبه افغانستان و ایران، همکاریهای اقتصادی، وضعیت مهاجرین افغان در ایران، مسائل مربوط به مرزهای مشترک و آب گفتوگو کردند.»
خبرگزاری تسنیم ایران گزارش داده است که عباس عراقچی در دیدار با امیرخان متقی گفته که ایران و افغانستان ارتباطات عمیق تاریخی دارند و امیدوار است که در این سفر روابط را هرچه بیشتر در جهت منافع ملی دو کشور و دو ملت گسترش دهند.
وزیر خارجۀ ایران با ملامحمدحسن آخند، رئیسالوزرای حکومت طالبان، و محمد یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع این گروه، نیز به طور جداگانه دیدار کرده است.
در خبرنامه ریاست الوزرای طالبان در شبکۀ ایکس به نقل از محمد حسن آخند آمده است که طالبان در موضوع آب هیچگاه ارادۀ آسیب رساندن به ایران را ندارد.
بر اساس خبرنامه، او در این دیدار خواستار برخورد «اسلامی و برادرانه» ایران با مهاجران افغان شده و گفته که مدیریت اخراج مهاجرین به پیمانه زیاد در کوتاه مدت امکان پذیر نیست.
در کنار پاکستان، ایران نیز در این اواخر روند اخراج افغانهای به گفتۀ تهران «بی اسناد» را در این اواخر تشدید کرده و در عین حال گزارشهایی از بدرفتاری با افغانهای مهاجر در ایران منتشر شده است.
بر اساس گزارش ادارۀ مهاجرین سازمان ملل متحد، ایران تنها در یک سال، بیش از یک و نیم میلیون مهاجر افغان را به برگشتانده است.
ایران با فرستادن یک هیئت بلندپایه به کابل چی اهدافی را دنبال میکند؟
عمر صمد، همکار اشد در شورای اتلانتیک مستقر در امریکا، به این سوال اینگونه پاسخ میدهد.
«سفر وزیر خارجه ایران به افغانستان میتواند چند مفهوم و هدف داشته باشد. یکی اینکه ایران و افغانستانِ تحت تسلط طالبان یک رابطۀ دوجانبه دارند که ابعاد مختلفی دارد، از موضوعات مهاجرین تا موضوع حقآبه و موضوعات تجارتی و اقتصادی را در بر میگیرد که ایجاب میکند در این قسمت کار بیشتری صورت بگیرد.»
آقای صمد بیشتر گفت:
«از طرف دیگر در چوکات رقابتهای منطقهای در زمانیکه هم پاکستان تنش دارد با افغانستان و از سوی دیگر چین، روسیه و آسیای مرکزی میخواهند که رابطه و تعامل بیشتر با افغانستان فعلی داشته باشند، کشورهای عربی هم در خلیج مخصوصاً امارات متحدۀ عربی، قطر و تا حدی عربستان سعودی در موضوع افغانستان علاقهمندی بیشتری نشان دادهاند، امکان دارد که ایرانیها هم بخواهند که به رقم خود علاقهمندی به قضیۀ افغانستان نشان بدهند و در استحکام روابط کار بیشتری کنند.»
وزیر خارجۀ ایران پس از دیدارهایش با مقامات طالبان برای صرف عصریه به یکی از رستورانت های شهر کابل رفت.
در تصاویری که خبرگزاری تسنیم ایران در شبکۀ ایکس منتشر کرده، برخی از مقامات طالبان در کنار آقای عراقچی دیده میشوند.
این مقام ایرانی حدود دو ماه پیش در سفر به دمشق در آخرین روزهای حکومت بشار اسد رئیسجمهور مخلوع سوریه نیز در یک رستوران در پایتخت این کشور غذا خورده بود.
حکومت طالبان توسط هیچ کشوری هنوز به رسمیت شناخته نشده؛ اما ایران از معدود کشورهای است که با طالبان روابط نزدیک دارد.
از زمان حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان در تابستان سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، مقامهای ادارات مختلف این گروه به ایران سفر کردهاند.