این رهبران به‌تاریخ ۴ اپریل، در نخستین نشست آسیای مرکزی و اتحادیهٔ اروپا به میزبانی ازبکستان در شهر سمرقند، نسبت به وضعیت حقوق بشر در افغانستان ابراز نگرانی کردند.
در اعلامیهٔ مشترک این نشست که در وب‌سایت اتحادیهٔ اروپا منتشر شده، رهبران اتحادیهٔ اروپا و کشورهای آسیای مرکزی بر تعهد قاطع خود مبنی بر افغانستان به‌حیث یک کشور امن، باثبات و مرفه با یک حکومت فراگیر که به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی تمام شهروندانش از جمله زنان، دختران، افراد متعلق به گروه‌های قومی و مذهبی و اقلیت‌ها احترام بگذارد، در صلح با خود و همسایگانش و در رعایت تعهدات، تأکید کرده‌اند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، در پیوند به این خواست رهبران اتحادیهٔ اروپا و کشورهای آسیای مرکزی به پرسش‌های رادیو آزادی پاسخ نداد.
اما پیش از این گفته بود که حکومت‌شان همه‌شمول است و حقوق بشر، به‌شمول حقوق زنان را، در چوکات شریعت اسلامی تأمین کرده‌اند.
دیدگاه‌های کارشناسان
نشست اتحادیهٔ اروپا و سران کشورهای آسیای مرکزی در این شرایط از لحاظ زمانی بسیار مهم است.
در این میان، کارشناسان افغان این‌گونه نشست‌ها را مهم می‌دانند و برداشتن گام‌های عملی در این عرصه را ضروری می‌شمارند.
عبدالقیوم افغان، کارشناس روابط بین‌الملل، در این مورد به رادیو آزادی گفت:«نشست اتحادیهٔ اروپا و سران کشورهای آسیای مرکزی در این شرایط از لحاظ زمانی بسیار مهم است. افغانستان تقریباً در حالت انزوا قرار دارد و ضرورت مبرم احساس می‌شود که روابط با جهان از سر گرفته شود و مردم افغانستان در بلاتکلیفی، فقر و ناامیدی نگه داشته نشوند. در این زمینه باید گام‌های عملی برداشته شود.»
نثار احمد شیرزی، کارشناس امور سیاسی افغان، نیز می‌گوید که حکومت طالبان به‌دلیل عدم پایبندی به تعهداتش با جامعهٔ جهانی، مورد اعتماد کشورهای منطقه و جهان نیست و نیاز است تا یک حکومت فراگیر از همهٔ اقوام و گروه‌های سیاسی در افغانستان ایجاد شود.
او به رادیو آزادی گفت: «طالبان قابل اعتماد نیستند. وعده‌هایی که کردند، به آن‌ها هیچ‌گاه عمل نکردند. حتی فرمان عفوی را که اعلام کردند، پایبند نبودند. جهان می‌داند تا زمانی که همهٔ اقوام در قدرت سهیم نباشند، کشورها هم بر طالبان اعتماد نخواهند کرد.»
تا زمانی که همهٔ اقوام در قدرت سهیم نباشند، کشورها هم بر طالبان اعتماد نخواهند کرد.
از سوی دیگر، برخی از فعالان حقوق بشر، از جمله فهیم فرواک، عضو اتحادیهٔ فعالان حقوق بشر، موضع‌گیری رهبران اتحادیهٔ اروپا و کشورهای آسیای مرکزی را حایز اهمیت می‌دانند؛ اما می‌گویند تا زمانی که حکومت طالبان در افغانستان حاکم باشد، تأمین کامل حقوق بشر در این کشور ناممکن است.
رهبران اتحادیهٔ اروپا و کشورهای آسیای مرکزی در حالی خواهان تأمین حقوق بشر و ایجاد حکومت فراگیر در افغانستان شده‌اند که عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست‌الوزرای حکومت طالبان، در سخنرانی پس از ادای نماز عید سعید فطر اخیراً گفت که آنان خواهان تعامل خوب، اقتصادمحور و با احترام متقابل با همهٔ کشورهای منطقه و جهان هستند.
طالبان پس از حاکمیت دوباره در سال ۲۰۲۱ میلادی در افغانستان، محدودیت‌های زیادی را بر زنان و دختران وضع کرده و مانع کار بسیاری از زنان و آموزش دختران بالاتر از صنف ششم شده‌اند.
با آن‌که حکومت طالبان همواره گزارش‌ها مبنی بر نقض حقوق بشر را رد کرده، اما به‌اساس برخی گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی، طالبان در بیش از سه سال حکومت‌شان در افغانستان همچنان متهم به نقض حقوق بشر، زندانی‌کردن، شکنجه، کشتار و ناپدیدکردن نیروهای امنیتی پیشین و فعالان حقوق بشر هستند.