آب‌های زیر زمینی آلودۀ کابل، بزرگترین تهدید برای زنده‌گی باشنده‌گان این شهر!

در حالی‎که اداره حفاظت از محیط زیست از افزایش آلوده‎گی آب‎های شهر کابل نگران است، شماری از باشنده‎گان کابل نیز مدعی اند که آب‎های آلوده زنده‎گی آنان و اطفال‌شان را تهدید می‎کند.

این عده کابلیان می‎گویند که کودکان‌شان در نتیجه نوشیدن این آب‎ها، به روزها بیمار می‎شوند.

شماری از آنان افزودند:

"شیر افغان شیرزی هستم، دو هفته پیش خواهرم مریض شد، وقتی به شفاخانه بردیم و لابراتور کردیم گفتند که از آب غیر صحی استفاده کرده‎است."

"جاوید هستم، دو طفل دارم، از اثر نوشیدن همین آب‎های که صحی نیستند، اسهال شدند و ۱۵ روز در شفاخانه بستر ماندند."

وزارت صحت عامه افغانستان می‌گوید، استفاده از آب‎های ملوث سبب شیوع امراض مختلف می‎شود.

اطفال افغان

فرید محمد پیکان معین عرضه خدمات صحی وزارت صحت عامه افغانستان هرچند آمار دقیق در دست ندارد، اما می‌گوید که بیماری‌های ناشی از آب‌های ملوث به خصوص در نزد اطفال در فصل گرما بیشتر است.

او افزود:

"تا حال نه به شکل انفرادی و نه کتلوی که از اثر استفاده آب ملوث کسی جان باخته باشد ارقام نیست، اما امراض موسمی وجود دارند و به خصوص در گرما گراف اسهال در نزد اطفال بلند می‌رود."

در یک دهه گذشته، آب‌های زیر زمینی شهر کابل بیشتر آلوده شده‌است.

مسئولان ادارۀ ملی حفاظت از محیط ‌زیست که مسئولیت خود را بیشتر نظارتی می‎دانند، هشدار می‎دهند اگر به وضعیت آب‎های زیر زمینی توجه نشود، آب‎های کابل آلوده‌تر خواهد شد.

ولی مدقق معاون این اداره به رادیو آزادی چنین گفت:

"دو مسئله است، یکی کم توجهی ادارات مسئول در این قسمت و دوم مردم، هر دو جناح اگر به بی‌توجهی‌شان ادامه بدهند، بدون شک وضعیت آب‎های زیر زمینی در آینده نزدیک از این کرده خراب‌تر خواهد شد."

یک طفل افغان هنگام فراهم کردن آب

وی افزود که اقدامات که تا حال از سوی ادارات مربوط صورت گرفته، نتیجۀ در پی نداشته‎است.

این‎که دقیقاً چند درصد آب‎های زیر زمینی کابل ملوث است، آقای مدقق می‎گوید تا هنوز یک مطالعه دقیق صورت نگرفته‎است.

افزایش جمعیت و ساحات غیر پلانی، تجمع بیش ‌از حد زباله‌ها، نبود کانالیزاسیون و شبکه‌های آبرسانی و حفر چاه‎های سپتیک از عواملی اند که آب‌های زیر زمینی برخی از نقاط شهر کابل را آلوده کرده‎است.

حفر چاه‎های سپتیک از عوامل عمدۀ، آلوده شدن آب‌های زیر زمینی خوانده می‎شود.

معاون اداره محیط زیست، می‌گوید حفر این چاه‌ها در نواحی مختلف شهر کابل در حال افزایش‎است و این موضوع سبب شده در بسیاری نقاط کابل، الی ۱۵ متر، آب زیر زمینی آلوده شود.

بر اساس سروی این اداره در سال ۱۳۹۱ بیش از ۴۰۰ هزار چاه ‌سپتیک به‌شکل پراگنده در مناطق مختلف کابل حفر شده‎اند.

چاه‎های آب با چاه‎های فاضلاب در کابل، فاصله زیادی ندارند.

در آن سروی همچنان گفته شده بود که بیش از ۳۰ درصد چاه‌های سپتیک در شهر کابل، نزدیک چاه‎های آب قرار دارند.

باشنده‌گان شهر کابل می‌گویند، به‌دلیل نبود کانالیزاسیون محبور‌ند که چاه‌های بدرفت غیر معیاری حفر کنند.

شماری از آنان در صحبت با رادیو آزادی گفتند:

"شمس‌الدین هستم، کانالیزاسیون اگر باشد، آب یک مجرا دارد و بیرون می‎شود و حالی که جابجا می‎شود این جذب می‎شود و آب زیر زمین را ملوث می‎کند."

کابل

اما حمیدالله ایلانی رئیس عمومی شرکت آبرسانی و کانالیزاسیون گفت که روی دو پلان برای تصفیه فاضلاب شهر کابل کار می‎کنند.

به‌گفته وی، به تمام ادارات دولتی و بلند منزل‎ها گفته‎اند تا سیستم فاضلاب‌شان را بسازند و در قدم بعدی روی ۴ تصفیه‌خانه در ۴ نقطه کابل کار می‎کنند.

او فزود:

"یک قدم اینست، اگر ما بتوانیم وزارت‌خانه‌ها، ادارات دولتی و بلند منزل‎ها را مکلف بسازیم تا سیستم فاضلاب داشته باشند، ۵۰ فیصد مشکل کابل حل خواهد شد."

دفن زباله‎ها و تصفیه نشدن آن نیز به باور کارشناسان باعث افزایش آلوده‎گی‌ آب زیر زمینی و سطحی می‌شود.

از سوی هم ریاست تنظیف شاروالی کابل می‎گوید که آنان زباله‎ها را در یک محل دورتر از شهر دفن می‎کنند.

به‌گفته نظیم ابراهیمی معاون این ریاست روزانه ۵ هزار متریک تن زباله در شهر کابل جمع می‎شود.

وی گفت که روی یک طرح کار صورت گرفته که بر اساس آن زباله‎ها تصفیه شده و در کنار آن مکان‎های معیاری برای دفن آن ساخته خواهد شد.

یک طفل افغان در میان زباله های کابل

او افزود:

"فعلاً تمام زباله‎های شهر کابل دفن می‎شود، در آینده برنامه ما اینست تا زباله‌ها تصفیه شود که ایجاد ۴ محل تصفیه معیاری در شهر کابل را دارد."

از سوی هم رئیس آب‎های زیر زمینی وزارت انرژی و آب، دریای کابل را یک منبع تغذیه آب‎های زیر زمینی و یک عامل دیگر آلوده شدن آب‎های زیر زمینی می‎خواند.

محمد نعیم توخی گفت هم‌اکنون تشناب‌های اکثریت خانواده‌ها به این دریا منتهی می‌شوند.

  • اما پلان مشخص برای حل این معضل چیست؟

وی می‎گوید که پروژه تغذیه مصنوعی آب‎های زیر زمینی و اعمار بند شاه‌توت را روی دست دارند.

او افزود:

"وزارت انرژی و آب فعلاً پروژه تغذیه آب مصنوعی را روی دست دارد، کار مقدماتی آن آغاز شد و این پروژه می‌تواند در بلند بردن سطح آب و آب‌های ملوث را رقیق می‌کند."

نبود یک شبکه‌ آبرسانی واحد در شهر کابل به‌گفته مسئولان اداره‌ی محیط‌ زیست، یکی از مشکلات جدی است.

دریای کابل

اما حمیدالله ایلانی رئیس عمومی شرکت آبرسانی و کانالیزاسیون در پاسخ به آن چنین می‌گوید:

"پروژه‌های زیادی را روی دست گرفتیم، یک پروژه فعلاً در ده مراد خان کابل روی دست است، قول آبچکان تمدید شده و در شهر کابل پروژه‌های زیادی به ارزش زیادی کار اش آغاز می‌شود."

در حال حاضر بر اساس معلومات وزارت صحت عامه افغانستان تنها ۴۵،۵ درصد باشنده‎گان کشور به آب صحی دسترسی دارند.

در همین حال شماری از کارشناسان امور محیط زیستی از جمله داد محمد بهیر، حکومت را به بی‌توجهی در این زمینه متهم می‎کنند.

او افزود:

"همه آب‎های شهر کابل ملوث شده، بی‌توجهی دولت، مسئولین و مردم عامل آن است."

  • اما راه حل اساسی در چیست؟

مسئولان اداره محیط زیست می‎گویند که باید جلو تراکم نفوس گرفته شود و سیستم کانالیزاسیون کابل هرچه زودتر ایجاد شود.

در کنار آن مسئولان بخش آبرسانی وزارت انرژی و آب و ریاست آبرسانی و کانالیزاسیون تأکید بر افتتاح بند شاه‌توت کابل دارند.

زیرا به‌گفته آنان، سطح آب در شهر کابل بلند می‎رود و از جانبی جلو تغذیه منابع آلوده کننده آب گرفته خواهد شد.

گزارش: نورالله شایان