نگرانی از وضعیت حقوق بشری زنان در افغانستان؛ « جهان باید واکنش هماهنگ داشته باشد»

تصویر آرشیف: زنان تحت حاکمیت طالبان در کابل

نمایندگی دایمی افغانستان در شورای حقوق بشر ملل متحد در پنجاوپنجمین نشست این شورا از جهان خواسته که برای رسیدگی به وضعیت زنان و دختران افغانستان واکنش هماهنگ داشته باشد.

نصیراحمد اندیشه، سرپرست نمایندگی دایمی افغانستان در شورای حقوق بشر ملل متحد روز جمعه در پنجاوپنجمین نشست این شورا اعلامیه‌ای را به خوانش گرفت که در آن گفته شده بود، وضعیت وخیم زنان و دختران در افغانستان نیازمند واکنش هماهنگ جامعۀ بین‌المللی است.

در آغاز این اعلامیه آمده که این اعلامیه مورد تأیید ۴۰ کشور قرار گرفته است.

اعلامیه افزوده که آنچه در افغانستان می‌گذرد ممکن است، به آپارتاید جنسیتی تبدیل شود.

در بخشی از اعلامیه که نصیراحمد اندیشه آن را به خوانش گرفت، آمده است:

"وعده‌های طالبان از جمله برای احترام به حقوق بشر محقق نشده است. از فرمان‌هایشان گرفته تا اعلامیه‌هایشان زنان و دختران همچنان نمی‌توانند از حقوق خود استفاده کنند. کنوانسیون رفع تمام اشکال تبعیض علیه زنان به این نتیجه رسید که به دلیل ماهیت گسترده و سیستماتیک آنها، این اعمال ممکن است به آزار جنسیتی تبدیل شود."

نصیراحمد اندیشه، سرپرست نمایندگی دایمی افغانستان در شورای حقوق بشر ملل متحد

نصیراحمد اندیشه با اشاره به این که گزارشگر ویژۀ ملل متحد برای افغانستان عملکرد حکومت طالبان در برابر زنان و دختران را "آپارتاید جنسیتی" خوانده، افزود که این وضعیت چیزی کمتر از پاسخگویی کامل نمی‌خواهد.

محب‌الله طیب، قنسول افغانستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز در این نشست گفته است، خاموشی جامعۀ جهانی سبب جرات بیشتر طالبان شده است.

او حکومت طالبان را یک رژیم آپارتاید توصیف کرده و گفته است که در حکومت طالبان دختران و زنان رنج می‌برند.

حکومت طالبان تا به حال واکنشی به این اعلامیه و اظهارات نشان نداده، اما پیش از این با رد ادعاهای مشابه مدعی شده که حقوق زنان در افغانستان در چارچوب شریعت اسلام تأمین است.

از سوی دیگر شماری از فعالان حقوق زنان در بارۀ مطرح شدن وضعیت زنان در چنین نشست‌های بین‌المللی دیدگاه‌های متفاوتی دارند. مینه رفیق، یکی از آنان به رادیو آزادی گفت:

"همراه سازمان ملل در اینجا موافق هستم چون در افغانستان اصلا یک عملکرد انسانی نیست اگر آنان شک می‌کنند که شاید یک زن عکس شان را سوختانده دو سال حبس می‌دهند برایش زندانی می‌کنند."

اما حلیمه پژواک، رئیس شبکۀ زنان جمهوریخواه افغان دیدگاه دیگری دارد. او به رادیو آزادی گفت:

"سازمان ملل متحد با تقبیح کردن و محکوم کردن هم خود را دل خوش نسازد هم ملت افغانستان را، چونکه این‌ها همه چیزی نیست که ما بتوانیم به آن جواب قانع کننده برسیم، پس بهتر است که یک عکس‌العملی یا یک کار عملی که عملاً ثابت بسازد که این‌ها می‌خواهند وضعیت افغانستان را دیده از این حالت مردم افغانستان را نجات بدهند."

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان در مورد این ادعاهای مطرح شده به پرسش‌های رادیو آزادی پاسخ نداد.

ولکرتورک، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد

ولکرتورک، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز به تاریخ ۱۴ فبروری در سخنرانی‌اش در نشست قبلی این شورا گفت که او از نقض سیستماتیک حقوق بشر به ویژه حقوق دختران و زنان در افغانستان متاسف است.

طالبان پس از حاکمیت دوباره بر افغانستان، افزون بر دیگر محدودیت و ممنوعیت‌ها در برابر زنان و دختران، دروازه‌های مکاتب را به روی دختران بالاتر از صنف ششم بستند و زنان را از کار در بیشتر اداره‌های دولتی منع کردند و به تعقیب آن دروازه‌های پوهنتون‌ها را هم به روی دختران و زنان بستند و کارشان را در تمام اداره‌های غیردولتی منع کردند.

مقام‌های حکومت طالبان مدعی تأمین حقوق بشری تمام شهروندان افغانستان از جمله زنان در چهارچوب شریعت اسلام هستند، اما به دلیل وضع همین ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها و برخی اقدامات دیگر، از سوی سازمان‌های مختلف بین‌المللی متهم به نقض گستردۀ حقوق بشری هستند.