واسلاو هاول رییس جمهور سابق جمهوری چک روز یکشنبه در سن 75 سالگی به علت بیماری تنفسی درگذشت.
او نویسنده و نمایشنامه نویس و از ناراضیان سرسخت رژیم کمونیستی وقت در کشورش بود.
هاول در طول حیات سیاسی و هنری اش جایزه های متعددی بین المللی را کسب کرده بود.
از جملهء آنها می توان از جایزه صلح گاندی و مدال آزادی فلادلفیا نام برد. هاول همچنان برای کسب جایزه صلح نوبل نامزد شده بود.
هاول نویسنده اما مبارز سیاسی سرسخت بود وی تا آخرین روزهای زندگی اش به مبارزه اش در راه دفاع از دیموکراسی و حقوق بشر ادامه داد.
آزادی خواهی وی در اولین سخنرانی های عمده اش انعکاس یافته است.
واسلاو هاول در 23 نومبر 1989 به تجمع 300 هزار نفری در میدان وینسسلاس پراگ سخنرانی می کرد، گفت:
« ما می خواهیم در یک چک و سلواکیا آزاد، دیموکراتیک و مرفه زندگی کنیم. ما می خواهیم به اروپا بر گردیم، ما هرگز مفکوره های خود را ترک نخواهیم گفت این که در روزهای آینده رخ می دهد باکی ندارد.»
وی شش روز بعد از انقلاب مخملی که با اعتراضات صلح آمیز محصلین آغاز و توسط پولیس با خشونت سرکوب شده بود سخنرانی می کرد.
در روزهای آینده صدها هزار چکی و سلواکی به سلسله تظاهرات صلح آمیز به جاده ها ریختند.
هاول که اصلاً یک نمایشنامه نویس بود به عنوان یک چهره عمده این انقلاب مطرح گردید، به تجمع های بزرگ مردم سخنرانی می کرد و مذاکرات را به هدف پایان صلح آمیز حکومت کمونیستی به پیش می برد.
تا پایان آن سال هاول به حیث رییس جمهور چکوسلواکیا مستقل انتخاب شد.
چهار دههء کمیونیزم دیگر پایان یافته بود.
« لحظات قبل من به اتفاق ارا از سوی پارلمان جمهوری ما به حیث رییس جمهور انتخاب شدم. تشکر از همه شما، چک ها سلواک ها و سایر ملیت ها بخاطر حمایت شما. وعده می کنم که اعتماد را که به من کرده اید مایوس تان نسازم و من این کشور را تا انتخابات آزاد رهبری می کنم.»
وسلاو هاول در 5 اکتوبر 1936 در خانوادهء ثروتمند چشم به جهان گشوده بود.
کمونیست هایکه در سال 1948 به قدرت رسیدن همه دارایی خانواده او را ضبط کردند و نگذاشتند تا هاول تحصیلات عالی فراء گیرد.
پس از دوره عسکری وی به طرف تیاتر رفت. سال های 1960 بود که به نوشتن نمایشنامه های آغاز کرد که عمدتا به گوشه های تاریک زندگی در رژیم کمونیستی می پرداخت.
در سال 1968 سربازان پیمان وارسا به رهبری شوروی، چکوسلواکیا را اشغال کردند و جنبش اصلاحات بهار پراگ پایان یافت. نمایشنامه های هاول منع شد و تحت نظارت دوامدار پولیس قرار گرفت.
در سال 1976 وی منشور 77 را بطور مشترک نوشت، تقاضا نامهء که در آن از حکومت کمونیستی خواسته شده بود تا به میثاق های بین المللی در باره حقوق مدنی احترام بگذارد. امضاء کنندگان این منشور مجازات شدند و هاول برای سه و نیم سال به زندان رفت.
در سال 1989 کشورهای بلاک شوروی در اروپای شرقی در حاشیه تغییر برزگ قرار گرفتند. در سپتمبر همین سال هزاران نفر از آلمان شرقی وقت برای فرار به غرب به عبور به چک آغاز کردند. دو ماه بعد دیوار برلین دیگر ایستاده نبود تا آلمان را به شرق و غرب تقسیم کند.
در هفدم نومبر پولیس سرکوب تظاهرات محصلین را آغاز کرد که موجب همدردی و حمایت بیشتر مردم از محصلین شد. این تظاهرات بعد تر به انقلاب مخملی شهرت یافت. هاول چهره رهبری کننده این انقلاب و از بینانگذاران انجمن مدنی گروه مخالف حکومت بود.
با فروپاشی رژیم کمیونیستی، هاول کمپاین را در دهم دسمبر « روز جهانی حقوق بشر» برای ریاست جمهوری آغاز کرد.
وی در ظرف کمتر از شش هفته بعد از تظاهرات بزرگ مردم در 29 دسمبر 1989 به حیث رییس جمهور انتخاب شد.
در سال 1990 پس از انتخاب دوباره اش به حیث رییس جمهور وی بیشتر وقت اش را صرف جلوگیری از تجزیه چکوسلواکیا کرد. وی ناکام شد و در سال 1992 استفعا داد. اما پس از تقسیم چک و سلواکیا معروف به طلاق مخملی او به حیث رییس جمهور کشور مستقل جدید جمهوری چک انتخاب شد و با پیروزی یک دوره دیگر در انتخابات، تا سال 2003 به حیث رییس جمهور این کشور باقی ماند.
در زمان تقاعد هاول، جمهوری چک عضویت ناتو را حاصل کرده بود. سال های واپسین زندگی اش را با بیماری سپری کرد. اما وی همچنان به مثابه مدافع سرسخت حقوق بشر و دیموکراسی در کشورهای مانند کیوبا، روسیه، چین و بلاروس باقی ماند.
او نویسنده و نمایشنامه نویس و از ناراضیان سرسخت رژیم کمونیستی وقت در کشورش بود.
هاول در طول حیات سیاسی و هنری اش جایزه های متعددی بین المللی را کسب کرده بود.
از جملهء آنها می توان از جایزه صلح گاندی و مدال آزادی فلادلفیا نام برد. هاول همچنان برای کسب جایزه صلح نوبل نامزد شده بود.
هاول نویسنده اما مبارز سیاسی سرسخت بود وی تا آخرین روزهای زندگی اش به مبارزه اش در راه دفاع از دیموکراسی و حقوق بشر ادامه داد.
آزادی خواهی وی در اولین سخنرانی های عمده اش انعکاس یافته است.
واسلاو هاول در 23 نومبر 1989 به تجمع 300 هزار نفری در میدان وینسسلاس پراگ سخنرانی می کرد، گفت:
« ما می خواهیم در یک چک و سلواکیا آزاد، دیموکراتیک و مرفه زندگی کنیم. ما می خواهیم به اروپا بر گردیم، ما هرگز مفکوره های خود را ترک نخواهیم گفت این که در روزهای آینده رخ می دهد باکی ندارد.»
وی شش روز بعد از انقلاب مخملی که با اعتراضات صلح آمیز محصلین آغاز و توسط پولیس با خشونت سرکوب شده بود سخنرانی می کرد.
در روزهای آینده صدها هزار چکی و سلواکی به سلسله تظاهرات صلح آمیز به جاده ها ریختند.
هاول که اصلاً یک نمایشنامه نویس بود به عنوان یک چهره عمده این انقلاب مطرح گردید، به تجمع های بزرگ مردم سخنرانی می کرد و مذاکرات را به هدف پایان صلح آمیز حکومت کمونیستی به پیش می برد.
تا پایان آن سال هاول به حیث رییس جمهور چکوسلواکیا مستقل انتخاب شد.
چهار دههء کمیونیزم دیگر پایان یافته بود.
« لحظات قبل من به اتفاق ارا از سوی پارلمان جمهوری ما به حیث رییس جمهور انتخاب شدم. تشکر از همه شما، چک ها سلواک ها و سایر ملیت ها بخاطر حمایت شما. وعده می کنم که اعتماد را که به من کرده اید مایوس تان نسازم و من این کشور را تا انتخابات آزاد رهبری می کنم.»
وسلاو هاول در 5 اکتوبر 1936 در خانوادهء ثروتمند چشم به جهان گشوده بود.
کمونیست هایکه در سال 1948 به قدرت رسیدن همه دارایی خانواده او را ضبط کردند و نگذاشتند تا هاول تحصیلات عالی فراء گیرد.
پس از دوره عسکری وی به طرف تیاتر رفت. سال های 1960 بود که به نوشتن نمایشنامه های آغاز کرد که عمدتا به گوشه های تاریک زندگی در رژیم کمونیستی می پرداخت.
در سال 1968 سربازان پیمان وارسا به رهبری شوروی، چکوسلواکیا را اشغال کردند و جنبش اصلاحات بهار پراگ پایان یافت. نمایشنامه های هاول منع شد و تحت نظارت دوامدار پولیس قرار گرفت.
در سال 1976 وی منشور 77 را بطور مشترک نوشت، تقاضا نامهء که در آن از حکومت کمونیستی خواسته شده بود تا به میثاق های بین المللی در باره حقوق مدنی احترام بگذارد. امضاء کنندگان این منشور مجازات شدند و هاول برای سه و نیم سال به زندان رفت.
در سال 1989 کشورهای بلاک شوروی در اروپای شرقی در حاشیه تغییر برزگ قرار گرفتند. در سپتمبر همین سال هزاران نفر از آلمان شرقی وقت برای فرار به غرب به عبور به چک آغاز کردند. دو ماه بعد دیوار برلین دیگر ایستاده نبود تا آلمان را به شرق و غرب تقسیم کند.
در هفدم نومبر پولیس سرکوب تظاهرات محصلین را آغاز کرد که موجب همدردی و حمایت بیشتر مردم از محصلین شد. این تظاهرات بعد تر به انقلاب مخملی شهرت یافت. هاول چهره رهبری کننده این انقلاب و از بینانگذاران انجمن مدنی گروه مخالف حکومت بود.
با فروپاشی رژیم کمیونیستی، هاول کمپاین را در دهم دسمبر « روز جهانی حقوق بشر» برای ریاست جمهوری آغاز کرد.
وی در ظرف کمتر از شش هفته بعد از تظاهرات بزرگ مردم در 29 دسمبر 1989 به حیث رییس جمهور انتخاب شد.
در سال 1990 پس از انتخاب دوباره اش به حیث رییس جمهور وی بیشتر وقت اش را صرف جلوگیری از تجزیه چکوسلواکیا کرد. وی ناکام شد و در سال 1992 استفعا داد. اما پس از تقسیم چک و سلواکیا معروف به طلاق مخملی او به حیث رییس جمهور کشور مستقل جدید جمهوری چک انتخاب شد و با پیروزی یک دوره دیگر در انتخابات، تا سال 2003 به حیث رییس جمهور این کشور باقی ماند.
در زمان تقاعد هاول، جمهوری چک عضویت ناتو را حاصل کرده بود. سال های واپسین زندگی اش را با بیماری سپری کرد. اما وی همچنان به مثابه مدافع سرسخت حقوق بشر و دیموکراسی در کشورهای مانند کیوبا، روسیه، چین و بلاروس باقی ماند.
