موافقتنامهء همکاری ستراتیژیک میان افغانستان و امریکا کشورهای همسایهء افغانستان را با تهدید رو به رو نمی سازد. این موضوع را آنتونی کوردسمن تحلیل گر مرکز مطالعات ستراتیژیک و بین المللی در مصاحبهء تیلفونی به رادیو آشنا گفت.
« درین موافقتنامه تصریح شده است که ایالات متحده امریکا نمی خواهد در افغانستان پایگاه های نظامی دایمی داشته باشد. بلکه در آن آمده است که امریکا صرفاً شماری محدود از قوای خاص خود را درین کشور نگه خواهد داشت تا تنها با القاعده و دیگر عناصر تروریست مقابله کنند. چین و روسیه درین مورد مخالفت ندارند.»
کوردسمن افزود که درین موافقتنامه به وضاحت آمده است که مشاوران امریکایی از پایگاه های افغانی عملیات خواهند کرد. بنابرین، کشورهای همسایهء افغانستان به شمول ایران و پاکستان توسط این موافقتنامه تهدید نخواهند شد.
تحلیل گران به این باورند که امریکا با امضای این موافقتنامه متعهد شد که در کنار افغانستان خواهد ایستاد و به کمک با این کشور بعد از سال 2014 میلادی هم ادامه خواهد داد.
اما سوال این جاست که تعهدات که درین موافقتنامهء سپرده شده است، در چی حد عملی خواهند بود؟
کوردسمن به این باور است که پس از کانفرانس ناتو در شیکاگو روشن خواهد شد که میزان همکاری امریکا و متحدانش در بخش های نظامی، اقتصادی و ملکی با افغانستان در چی حد خواهد بود. قرار است کانفرانس ناتو در هفتهء آخر ماه می در شیکاگو برگزار شود.
اما جان فیفر معاون نشریهء «فارن پالیسی ان فوکس» در انستیتوت مطالعات ستراتیژیک در واشنگتن به این باور است که شاید تغییرات در تعهدات این موافقتنامه به میان بیاید.
فیفر در مصاحبهء تیلفونی با رادیو آشنا احتمال تغییر در تعهدات موافقتنامه میان افغانستان و امریکا را این گونه ذکر می کند:
« ما نمی دانیم که وضعیت سیاسی در افغانستان چگونه خواهد بود. آیا حامد کرزی همچنان در قدرت خواهد بود یا نه؟ حتی اگر در قدرت هم باشد، سوال این جاست که آیا با ایالات متحده امریکا حس دوستانه خواهد داشت یا نه؟ البته در گذشته در چندین مورد، او گفته بود که به دلیل مایوس شدن از ایالات متحده امریکا، طرف طالبان را خواهد گرفت.»
با وصف ارایه این احتمال، فیفر می گوید که امضای موافقتنامهء همکاری درازمدت میان افغانستان و امریکا پیام قوی را به حکومت افغانستان فرستاد که ایالات متحده امریکا بعد از خروج نیروهایش در پایان سال 2014 میلادی افغانستان را کاملاً ترک نخواهد کرد.
قبلاً، نگرانی های موجود بود که شاید ایالات متحده امریکا از افغانستان بیرون شود و این کشور را مانند سال های دهه نود میلادی تنها بگذارد، سال های که شاهد درگیری های خونین میان گروه های مجاهدین سابق در کابل بود.
موافقتنامهء همکاری ستراتیژیک درازمدت میان افغانستان و امریکا بعد از مسافرت از قبل اعلام ناشدهء بارک اوباما رییس جمهور امریکا شب چهارشنبه در کابل امضا شد.
بعد از امضای این سند رییس جمهور افغانستان در یک نشست خبری به همسایه های این کشور اطمینان داد که موافقتنامه ستراتیژیک برای هیچ کشور همسایهء تهدید را به همراه ندارد.
رییس جمهور اوباما هم به نوبت خود تلاش کرد تا با این اظهارات نگرانی های کشورهای همسایه را درین خصوص رفع کند.
« امریکا خواهان داشتن پایگاه های دایمی در افغانستان نیست و همچنان نمی خواهد که شهرها و کوه های افغانستان را گزمه کند. بلکه این کار خود افغان ها خواهد بود.»
« درین موافقتنامه تصریح شده است که ایالات متحده امریکا نمی خواهد در افغانستان پایگاه های نظامی دایمی داشته باشد. بلکه در آن آمده است که امریکا صرفاً شماری محدود از قوای خاص خود را درین کشور نگه خواهد داشت تا تنها با القاعده و دیگر عناصر تروریست مقابله کنند. چین و روسیه درین مورد مخالفت ندارند.»
کوردسمن افزود که درین موافقتنامه به وضاحت آمده است که مشاوران امریکایی از پایگاه های افغانی عملیات خواهند کرد. بنابرین، کشورهای همسایهء افغانستان به شمول ایران و پاکستان توسط این موافقتنامه تهدید نخواهند شد.
تحلیل گران به این باورند که امریکا با امضای این موافقتنامه متعهد شد که در کنار افغانستان خواهد ایستاد و به کمک با این کشور بعد از سال 2014 میلادی هم ادامه خواهد داد.
اما سوال این جاست که تعهدات که درین موافقتنامهء سپرده شده است، در چی حد عملی خواهند بود؟
کوردسمن به این باور است که پس از کانفرانس ناتو در شیکاگو روشن خواهد شد که میزان همکاری امریکا و متحدانش در بخش های نظامی، اقتصادی و ملکی با افغانستان در چی حد خواهد بود. قرار است کانفرانس ناتو در هفتهء آخر ماه می در شیکاگو برگزار شود.
اما جان فیفر معاون نشریهء «فارن پالیسی ان فوکس» در انستیتوت مطالعات ستراتیژیک در واشنگتن به این باور است که شاید تغییرات در تعهدات این موافقتنامه به میان بیاید.
فیفر در مصاحبهء تیلفونی با رادیو آشنا احتمال تغییر در تعهدات موافقتنامه میان افغانستان و امریکا را این گونه ذکر می کند:
« ما نمی دانیم که وضعیت سیاسی در افغانستان چگونه خواهد بود. آیا حامد کرزی همچنان در قدرت خواهد بود یا نه؟ حتی اگر در قدرت هم باشد، سوال این جاست که آیا با ایالات متحده امریکا حس دوستانه خواهد داشت یا نه؟ البته در گذشته در چندین مورد، او گفته بود که به دلیل مایوس شدن از ایالات متحده امریکا، طرف طالبان را خواهد گرفت.»
با وصف ارایه این احتمال، فیفر می گوید که امضای موافقتنامهء همکاری درازمدت میان افغانستان و امریکا پیام قوی را به حکومت افغانستان فرستاد که ایالات متحده امریکا بعد از خروج نیروهایش در پایان سال 2014 میلادی افغانستان را کاملاً ترک نخواهد کرد.
قبلاً، نگرانی های موجود بود که شاید ایالات متحده امریکا از افغانستان بیرون شود و این کشور را مانند سال های دهه نود میلادی تنها بگذارد، سال های که شاهد درگیری های خونین میان گروه های مجاهدین سابق در کابل بود.
موافقتنامهء همکاری ستراتیژیک درازمدت میان افغانستان و امریکا بعد از مسافرت از قبل اعلام ناشدهء بارک اوباما رییس جمهور امریکا شب چهارشنبه در کابل امضا شد.
بعد از امضای این سند رییس جمهور افغانستان در یک نشست خبری به همسایه های این کشور اطمینان داد که موافقتنامه ستراتیژیک برای هیچ کشور همسایهء تهدید را به همراه ندارد.
رییس جمهور اوباما هم به نوبت خود تلاش کرد تا با این اظهارات نگرانی های کشورهای همسایه را درین خصوص رفع کند.
« امریکا خواهان داشتن پایگاه های دایمی در افغانستان نیست و همچنان نمی خواهد که شهرها و کوه های افغانستان را گزمه کند. بلکه این کار خود افغان ها خواهد بود.»
