با آنکه ولایت لوگر دارای معادن کرومیت و سنگ های گران قیمت است، قاچاق این سنگ ها نگرانی هایی را در بارهء مصوونیت این معادن به وجود آورده است. بر بنیاد اطلاعات، بیشتر ولسوالی های این ولایت به شمول پل علم مرکز این ولایت دارای معادن کرومیت و سنگ های گران بها است، که بخش زیاد آن در ولسوالی محمد آغه موقعیت دارد.
شماری از باشنده گان این ولایت می گویند، که هر روز به گونهء غیرقانونی کرومیت و سایر سنگ های گران بها از معادن لوگر استخراج می‌شود:
«ما به چشم خود دیده ایم، که آنها کار خود را پس از شام آغاز می کنند. تمام شب سنگ‌ها را می برند. ما آنها را می بینیم. از پولیس می خواهیم که جلو این کار را بگیرد، و دولت باید قاچاق آن را توقف دهد. سنگ‌ها سرمایهء دولت است و قاچاقبران آن را به پاکستان می برند.»
باشنده گان لوگر، در حالی خواهان جلوگیری از قاچاق این سنگ ها استند، که گفته می شود این کار از سال‌ها به این سو ادامه دارد، و تا حالا دولت اقدام لازمی برای جلوگیری از آن انجام نداده است.
عبدالولی وکیل، رییس شورای ولایتی لوگر می گوید، که کرومیت و سنگ های گران بها از راه های مخصوص از این ولایت به پاکستان انتقال داده می شود:
«بدون شک، در این روند حلقات داخلی دست دارند، اما قاچاقبران خارجی، خصوصاً قاچاقبران پاکستانی هم هستند که سنگ را به صورت قاچاقی به بیرون می برند. قاچاق این سنگ ها از راه ازر به زازی و شهر نو جریان دارد.»
آقای وکیل از وزارت معادن و اداره های امنیتی می خواهد، تا برای حل این مشکل دست به اقدامات لازم بزنند. مقامات محلی ولایت لوگر هم چنان می گویند، که دولت برای جلوگیری از قاچاق و استفادهء لازم از منابع طبیعی، باید معادن این ولایت را به مزایده بگذارد.
در همین حال، مقامات وزارت معادن می گویند، که برای استخراج معادن افغانستان، پلان پنج ساله را طرح کرده اند، که با تطبیق آن تحقیق و تفحص در بارهء تمامی معادن کشور قانونی می شود و از این راه مفاد بیشتر هم به دست می آید.
جواد عمر سخنگوی وزارت معادن می گوید، که سپردن معادن لوگر به بازار آزاد، نیاز به وقت زیاد دارد. وی می افزاید که کار در این باره جریان دارد:
«برنامه های وزارت معادن برنامه های زود رس نیست، اول یک معدن معرفی می شود، سپس به داوطلبی سپرده می شود، و چند کمیته به خاطر ارزیابی آن کار می کنند، سرانجام هر کس که واجد شرایط باشد از سوی شورای وزیران تایید می شود. به این دلیل وقت زیاد را در بر می گیرد.»
آقای عمر از استخراج غیرقانونی معادن لوگر اظهار ناخوشنودی کرده، از مقامات امنیتی خواست برای جلوگیری از این کار تلاش‌های لازم را به خرچ دهند. دین محمد درویش، سخنگوی والی لوگر، قاچاق کرومیت و سنگ های قیمتی در لوگر را می پذیرد، اما می افزاید که در نواحی زیر کنترول دولت، از دو سال به این سو جلو این کار گرفته شده است.
وی می گوید، اکنون قاچاق کرومیت و سنگ های گران قیمت در بخش های صورت می گیرد، که از کنترول دولت بیرون اند:
«در آن نواحی که زیر حاکمیت مخالفان دولت است، قاچاق زیاد است. شاید آنها برای انتقال این سنگ ها کمیشن وضع کرده باشند، اما قاچاقبران می توانند به ساده گی به آنجا داخل شوند.»
این که این سنگ ها به کجا قاچاق می شوند و چی کار برد دارند، پوهاند محمد ظریف تنیوال استاد فاکولته زمین شناسی پوهنتون کابل به رادیوی آزادی گفت:
«پاکستان بالای سنگ های ما تجارت می کند، آن را به چین و جاپان می برد، از آن آهن می سازد، و از آهن کاسهء نکلی، بعد آن را هشت صد نه صد به خود ما می فروشد.»
وی می افزاید که افزون بر ولایت لوگر در بسیاری از مناطق دیگر کشور از جمله پکتیا، پکتیکا و خوست و همچنان در مناطقی که معادن آهن وجود دارند، کرومیت هم به اندازۀ زیاد پیدا می شود.
به گفتهء آگاهان اگر برای تولید این سنگ ها فابریکات در داخل افغانستان ایجاد شوند، از یک طرف، جلو قاچاق گرفته می شود و از سوی دیگر، برای شمار زیادی از مردم زمینهء کار فراهم می شود.
شماری از باشنده گان این ولایت می گویند، که هر روز به گونهء غیرقانونی کرومیت و سایر سنگ های گران بها از معادن لوگر استخراج می‌شود:
«ما به چشم خود دیده ایم، که آنها کار خود را پس از شام آغاز می کنند. تمام شب سنگ‌ها را می برند. ما آنها را می بینیم. از پولیس می خواهیم که جلو این کار را بگیرد، و دولت باید قاچاق آن را توقف دهد. سنگ‌ها سرمایهء دولت است و قاچاقبران آن را به پاکستان می برند.»
باشنده گان لوگر، در حالی خواهان جلوگیری از قاچاق این سنگ ها استند، که گفته می شود این کار از سال‌ها به این سو ادامه دارد، و تا حالا دولت اقدام لازمی برای جلوگیری از آن انجام نداده است.
عبدالولی وکیل، رییس شورای ولایتی لوگر می گوید، که کرومیت و سنگ های گران بها از راه های مخصوص از این ولایت به پاکستان انتقال داده می شود:
«بدون شک، در این روند حلقات داخلی دست دارند، اما قاچاقبران خارجی، خصوصاً قاچاقبران پاکستانی هم هستند که سنگ را به صورت قاچاقی به بیرون می برند. قاچاق این سنگ ها از راه ازر به زازی و شهر نو جریان دارد.»
آقای وکیل از وزارت معادن و اداره های امنیتی می خواهد، تا برای حل این مشکل دست به اقدامات لازم بزنند. مقامات محلی ولایت لوگر هم چنان می گویند، که دولت برای جلوگیری از قاچاق و استفادهء لازم از منابع طبیعی، باید معادن این ولایت را به مزایده بگذارد.
در همین حال، مقامات وزارت معادن می گویند، که برای استخراج معادن افغانستان، پلان پنج ساله را طرح کرده اند، که با تطبیق آن تحقیق و تفحص در بارهء تمامی معادن کشور قانونی می شود و از این راه مفاد بیشتر هم به دست می آید.
جواد عمر سخنگوی وزارت معادن می گوید، که سپردن معادن لوگر به بازار آزاد، نیاز به وقت زیاد دارد. وی می افزاید که کار در این باره جریان دارد:
«برنامه های وزارت معادن برنامه های زود رس نیست، اول یک معدن معرفی می شود، سپس به داوطلبی سپرده می شود، و چند کمیته به خاطر ارزیابی آن کار می کنند، سرانجام هر کس که واجد شرایط باشد از سوی شورای وزیران تایید می شود. به این دلیل وقت زیاد را در بر می گیرد.»
آقای عمر از استخراج غیرقانونی معادن لوگر اظهار ناخوشنودی کرده، از مقامات امنیتی خواست برای جلوگیری از این کار تلاش‌های لازم را به خرچ دهند. دین محمد درویش، سخنگوی والی لوگر، قاچاق کرومیت و سنگ های قیمتی در لوگر را می پذیرد، اما می افزاید که در نواحی زیر کنترول دولت، از دو سال به این سو جلو این کار گرفته شده است.
وی می گوید، اکنون قاچاق کرومیت و سنگ های گران قیمت در بخش های صورت می گیرد، که از کنترول دولت بیرون اند:
«در آن نواحی که زیر حاکمیت مخالفان دولت است، قاچاق زیاد است. شاید آنها برای انتقال این سنگ ها کمیشن وضع کرده باشند، اما قاچاقبران می توانند به ساده گی به آنجا داخل شوند.»
این که این سنگ ها به کجا قاچاق می شوند و چی کار برد دارند، پوهاند محمد ظریف تنیوال استاد فاکولته زمین شناسی پوهنتون کابل به رادیوی آزادی گفت:
«پاکستان بالای سنگ های ما تجارت می کند، آن را به چین و جاپان می برد، از آن آهن می سازد، و از آهن کاسهء نکلی، بعد آن را هشت صد نه صد به خود ما می فروشد.»
وی می افزاید که افزون بر ولایت لوگر در بسیاری از مناطق دیگر کشور از جمله پکتیا، پکتیکا و خوست و همچنان در مناطقی که معادن آهن وجود دارند، کرومیت هم به اندازۀ زیاد پیدا می شود.
به گفتهء آگاهان اگر برای تولید این سنگ ها فابریکات در داخل افغانستان ایجاد شوند، از یک طرف، جلو قاچاق گرفته می شود و از سوی دیگر، برای شمار زیادی از مردم زمینهء کار فراهم می شود.
