اولین خط آهن ترانسپورتی میان چین – افغانستان به هدف صادرات و واردات کالا های تجارتی بین دو طرف حدود دو سال و ۴ ماه قبل با حضور مقامات دولتی هر دو کشور در بندر حیرتان ولایت بلخ افتتاح شد.
اولین معموله کالاهای تجارتی چین نیز همان زمان بعد از هشت روز سفر در کشور های آسیایی میان توسط واگون‌های ریل وارد خاک افغانستان شد.
مقامات هر دو کشور خوشحال بودند که با وصل شدن افغانستان از راه خط آهن به چین روابط اقتصادی این کشورها توسعه پیدا می‌کند و مبادلات تجاراتی بین شان از این طریق آغاز می‌شود.
اما مسئولان اتاق های تجارت بلخ می گویند به دلیل نداشتن، مواد تولیدی و مواد تجارتی مورد نیاز چین در افغانستان، این کشور تا به حال حتی یکبار هم از راه خط آهن (سنیو - افغان) به چین صادراتی نداشته است.
نصیر احمد قاسمی مدیر اجرائیی اتاق های تجارت بلخ در اینباره می گوید:
"مشکل قانونی ای وجود ندارد، ولی چه را باید صادر کنیم، تا هنوز مستقیم به چین صادرات نشده است. نیاز است و فعلاً هم دولت جمهوری افغانستان کار دارد و هم چین که تلاش شود از طریق خط آهن بعضی سنگ ها و معادن و دیگر وسایل به چین صادر شود. برای صادرات ما فعلاً چیزی زیادی نداریم و چین به مواد خام ما ضرورت دارد."
مسئولان اتاق های تجارت بلخ می گویند که افغانستان از طریق بندر حیرتان و به وسیله کشتی ها، صادارت ای مثل میوه خشک، میوه تازه، زعفران و سایر کالا ها به کشور های آسیایی میانه و حتا چین می فرستد.
اما نصیر احمد قاسمی می گوید در نظر بود تا میزان صادرات این اقلام تجارتی بیشتر شده و در کنار آن سنگ مرمر، لاجورد و روخام نیز به وسیله خط آهن از افغانستان به چین صادر شود.
اما آن زمان ازبکستان مانع بارگیری واگون های ریل در خاک افغانستان و عبور از مرز آن کشور شد.
به باور کارشناسان مسایل اقتصادی چین یکی از کشور های بزرگ منطقه ای است که از قدرت قوی اقتصادی برخوردار می باشد و نیز از اعضای برجسته اتحادیه بین المللی صنعتی شمرده می شود.
این کارشناسان می گویند اگر افغانستان مواد تجارتی مورد نیاز چین را بتواند تولید و آماده سازد، و به وسیله خط آهن به چین ارسال کند، سالانه افغانستان از این درک صد ها میلیون دالر عواید خواهد کرد.
ادیب غیاثی یکی از آگاهان امور اقتصادی به این باورست:
"چین از کشور های بزرگ اقتصادی آسیا است و همه روزه در تلاش توسعه روابط اقتصادی با کشور های جهان است. ما که در همسایگی چین قرار داریم، اگر مدیریت در بنادر وجود می داشت فرصت خوبی بود برای گسترش روابط اقتصادی و انجام صادرات به چین از راه آهن که برای افغانستان میلیون ها دار منفعت به ارمغان می آورد، اما این کار صورت نگرفت و حالا هم دیر نیست."
در حالی حکومت افغانستان در تلاش ارسال اموال تجارتی به وسیله لاری ها از راه لاجورد به شهر های اروپایی کشور ترکیه هستند، که با وجود خوشبینی ها نتوانسته اند در طی بیش از دو سال از طریق خط آهن (سنیو - افغان) به چین کالا صادر کند.
گزارش: مجیب الرحمن حبیب‌زی
