نمایندگان ولسی جرگه با انتقاد از سقوط پیهم ولسوالیها، آن را پرسشبرانگیز میدانند.
شماری از آنها در جلسه عمومی روز دوشنبه خود (۱۴ سرطان) با اشاره به پیمان امنیتی امریکا و افغانستان، گفتند که خروج امریکا از افغانستان "غیرمسوولانه" است.
آنان سقوط ولسوالیها و تسلیمشدن نیروهای امنیتی بدون مقاومت شدید به طالبان را پرسش برانگیز میدانند.
نظیفه ذکی نماینده کابل گفت: "از این بیشتر دیگر مردم افغانستان را در سردرگمی قرار ندهند، بگویند که گپ چیست؟ زیر کاسه چه نیم کاسه است که پیهم ولسوالیها سقوط کرد. ولایت تخار ولسوالیهایش سقوط کرد، کندز و بغلان به همین شکل. همه سمت شمالشرق در حالت وخیم و بدبختی است."
عبدالقیوم سجادی نمایندهی غزنی میگوید: "سوال جدی و اساسی این است که پالیسی و پلان و تصمیم حکومت افغانستان چیست؟ اگر پالیسی امنیتی حکومت افغانستان رها کردن ولسوالیها برای دشمن است، باید این مسئله روشن شود و برای افکار عمومی و مردم شریک شود که ناحق فرزندان جوان این مردم به خاک و خون کشیده نشود."
شمار دیگر نمایندگان هم بر پیمان امنیتی میان امریکا و افغانستان انگشت گذاشتند و خروج امریکا از افغانستان را "غیرمسوولانه" خواندند.
از جمله محمد کریم اتل، نمایندۀ هلمند در مجلس افزود: "امریکا در افغانستان با حکومت کنونی در روز سوم پیمان امنیتی را امضا کرد در آن بسیار موضوعهایی بود که امریکا باید در بخش امنیت حمایت از نظام و حکومت، با افغانستان همکاری میکرد اما آنان به آن پیمان امنیتی متعهد نماندند."
همچنین بلقیس روشن نماینده فراه در مجلس انتقاد کرده، گفت: حداقل همان قرارداد امنیتی را به یاد خود بیاورد، ببینید چی شد؟ کجاست؟ کجاست همانهایی که شما آنقدر برایش مینازیدید؟ امروز میگویند نه این وطن هیچچیزی نیست، اما مردم افغانستان راه اول و آخرش همان است که خودشان از وطن خود دفاع کنند."
برخی هم مانند فاطمه کوهستانی، نماینده غور سقوط ولسوالیها را به تقسیم ناعادلانه سازوبرگ نظامی مرتبط دانستند.
کوهستانی میگوید: "همین که ولسوالیهای ما امروز سقوط میکنند دانه دانه، علت این عدم توازن در تقسیم تجهیزات به نیروهای مردمی است. تجهیزات بهطور عادلانه تقسیم نمیشود. تجهیزات براساس نیاز تقسیم نمیشود."
خواستیم دیدگاه حکومت را در پاسخ به چگونهگی عملی شدن پیمان امنیتی با امریکا بدانیم، اما با تماسهای مکرر سخنگویان حکومت در این باره اظهار نکردند.
پیش از امریکا گفته بود که پس از خروج از افغانستان نیز به همکاری و حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان ادامه داده، حضور دیپلماتیکاش را در این کشور حفظ خواهد کرد.
در همینحال فواد امان، معاون سخنگوی وزارت دفاع هرچند در پاسخ به این نگرانیها و انتقادها پاسخ روشنی نمیدهد، اما میگوید که وضعیت بهبود خواهد یافت.
امان افزود: "نیروهای ما شبانهروزی بهطور خستگی ناپذیر و بیوقفه تلاش میکنند، مبارزه میکنند از مردم افغانستان محافظت میکنند و وضعیت که بهوجود آمده این وضعیت به این شکل ادامه پیدا نخواهد کرد، به یاری پروردگار حمایت مردم و جانفشانی نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان وضعیت دوباره بهبود پیدا میکند."
این انتقادها در حالی است که خبرنگاران محلی از سقوط ولسوالیها در شماری از ولایتهای شمالی خبر دادهاند.
منابع محلی به رادیو آزادی تایید کردهاند که به تازگی شمار ولسوالیهای تحت کنترل طالبان در بدخشان به ۲۵ ولسوالی رسیده و تنها دو ولسوالی دیگر به دست دولت است.
این منابع که نخواستند نامشان گرفته شود، به رادیو آزادی گفتند که بیشتر این ولسوالیها بدون درگیری به تصرف طالبان در آمدهاست.
منابع حکومت پیش از این گفتهاند که از این ولسوالیها "عقبنشینی تاکتیکی" کردهاند.