پس از آغاز دوباره حاکمیت طالبان در افغانستان، مصونیت گنجینه باختر نیز به یکی از پرسش‌های مهم مبدل شده است.
با پخش خبرها از سوی کاربران رسانه‌های اجتماعی در باره یافت شدن بخش هایی از گنجینه باختر در ایران این نگرانی‌ها بیشتر شدند.
محمد فهیم رحیمی رئیس موزیم ملی افغانستان در گفت‌وگو با رادیو آزادی می‌گوید که گنجینه باختر در افغانستان است.
هر چند آقای رحیمی در باره محل دقیق گنجینه چیزی نمی‌گوید اما تاکید می‌کند که این گنجینه در یک محل مصون نگهداری می‌شود: "آثار گنجینه باختر ، تا فعلاً هم به اساس یک دید مسلکی که نزد کارمندان موزیم ملی افغانستان وجود داشته در هر شرایط و زمان محفوظ بوده و تا فعلاً هم خوشبختانه محفوظ است."
اما آیا در چنین اوضاع افغانستان محلی امن برای گنجینه باختر است؟
پیش از این عمراخان مسعودی رئیس پیشین موزیم ملی افغانستان گفته است که طالبان در دوره نخست حاکمیت‌شان برای به دست آوردن گنجینه باختر بسیار تلاش کردند اما نتوانستند به آن دست یابند.
اکنون شماری از باستان شناسان و استادان پوهنتون‌ها به این باور اند که طالبان توانایی نگهداری این سرمایه ملی افغانستان را ندارند و نیاز است پس از این مسئولیت نگهداری آن به یونسکو داده شود.
رحیم الله باستان شناس و استاد پوهنتون در این باره به رادیو آزادی گفت: "احتمال این‌که گنجینه در خطر باشد بسیار زیاد است، برای این‌که از طالبان همیشه به عنوان یک گروه یاد شده، گروهی که تاکنون در جهان نتوانسته به عنوان یک حکومت مستقل شناخته شود. در کنار این خیلی بعید نیست که این گروه دست به کارهایی بزند که خلاف منافع مردم افغانستان باشد، ما در گذشته نیز تجربه داشتیم در روزهای نخست تلاش کردند گنجینه باختر را به دست بیاورند."
رحیمه نعیمی استاد پوهنتون به رادیو آزادی می‌گوید که افغانستان ثبات پایدار ندارد از همین‌رو گنجینه هم مصون نخواهد بود: "اوضاع امنیتی سیاسی افغانستان دچار اختلالی شده که نیاز به زمان زیادی برای ثبات پایدار دارد و با این احتمال دارد که گنجینه مصون نباشد."
اما نجیب منلی نویسنده افغان می‌گوید که انتقال گنجینه به کشور دیگر راه حل مناسب برای نگهداری از آن نیست: "نظام کنونی افغانستان در باره حفظ میراث‌های فرهنگی چندان قابل اعتماد نیست و در داخل نظام افرادی وجود دارند که از بین بردن آثار تاریخی برای‌شان افتخار است.
در این اوضاع همه اثار، تاریخ و فرهنگ افغانستان در خطر است."
طالبان در باره مصون بودن گنجینه باختر و برنامۀ شان برای چگونگی نگهداری از آن دیدگاهی به دست نمی‌دهند اما ذبیح‌الله مجاهد معین وزارت اطلاعات و فرهنگ و سخنگوی حکومت طالبان هفته پیش به رادیو آزادی گفت که حکومت طالبان پابند نگهداری از داشته‌های تاریخی و باستانی کشور است: "امارت اسلامی افغانستان متوجه است آبدات هم نگهداری می‌شوند هم مراقبت صورت می‌گیرد از ضایع کردن و تخریب آن جلوگیری خواهد شد در تمام کشور ما متوجه این موضوع هستیم."
منفجر ساختن بت‌های بامیان در دوره نخست حاکمیت آنان باعث بی‌باوری میان مردم به آنان شده است.
نگرانی‌ها در پیوند به امنیت و مصونیت این داشتۀ فرهنگی و تاریخی کشور پیش از این هم وجود داشت.
نزدیک به ده ماه پیش و پیش از سقوط افغانستان به دست طالبان، شماری از نمایندگان مردم افغانستان در ولسی جرگه پیشین، خواهان انتقال گنجینه باختر به کشور‌های معتبر شده بودند و تاکید داشتند که افغانستان محل امن برای این گنجینه نیست و از احتمال قاچاق این سرمایه ملی هشدار داده بودند.
گنجینۀ باختر حدود ۴۳ سال پیش در سال ۱۹۷۸ در طلا تپهٔ جوزجان به دست آمد که حالا ذخیره تاریخی طلا در افغانستان و از جملۀ پنج گنجینه بزرگ جهان پنداشته می‌شود.
این گنجینه بیشتر در سال‌های پسین در ۲۹ نمایشگاه در ۱۳ کشور به نمایش گذاشته شد و در اوایل سال ۲۰۲۰ میلادی دوباره به افغانستان انتقال و به بانک مرکزی افغانستان سپرده شد.
گنجینۀ باختر شش کیلو وزن دارد و دارای ۴۸۵ اثر با ۲۱۱۴۵ پارچه است که همه طلا نیستند؛ بل دانه‌هایی از فیروزه و لاجورد است و عقیق نیز در ترکیب این اثرها به‌کار رفته.
این گنجینه آخرین بار در افغانستان در زمستان سال پار (۱۳۹۹) در ارگ ریاست جمهوری به نمایش گذاشته شده بود.
