با حاکمیت طالبان در افغانستان فعالیت احزاب سیاسی نیز متوقف شد.
شماری از رهبران و مسئولان احزاب سیاسی در افغانستان می‌گویند، اگر طالبان به افضاۀ دیگر جامعه به احزاب سیاسی نیز اجازهٔ فعالیت ندهند، ادامهٔ حکومت‌شان جنجالی و استبدادی خواهد بود.
آنان می‌گویند، برای ایجاد یک جامعهٔ سالم و نظارت بر عملکرد حکومت فعالیت احزاب ضروری است.
سید اسحاق گیلانی، رئیس حزب نهضت همبستگی ملی به رادیو آزادی گفت، این حزب از ۲۴ سال به این‌سو به‌عنوان یکی از احزاب مطرح سیاسی فعالیت داشت که اکنون طالبان مانع فعالیت‌اش شده‌است.
آقای گیلانی میگوید، احزاب نقش مهمی را در تشکیل حکومت‌ها و دولت‌ها ایفا کرده‌اند و در سال‌های گذشته نیز به دلیل انتقادهای سالم این حزب‌های سیاسی در بخش‌هایی از نظام پیشین اصلاحات به میان آمد.
آقای گیلانی می‌افزاید: "اگر احزاب از حکومت‌ها انتقاد می‌کنند به‌خاطر اصلاح افرادی است که در قدرت هستند، وقتی آنها خود را اصلاح کنند به خیر همان کشور می‌باشد و اگر اکنون برای‌شان اجازه داده نشود و تنها تحریک طالبان باشد، پس فکر می‌کنم هم در سطح بین‌المللی و هم در داخل واکنش‌های بدی خواهد داشت."
آقای گیلانی به این باور است، اگر طالبان به احزاب سیاسی اجازهٔ فعالیت ندهند و حکومت‌شان را همه‌شمول نسازند، به رسمیت شناختن‌شان در سطح جهان دشوار خواهد بود.
در چهار دهۀ گذشته احزاب سیاسی مختلفی در افغانستان فعالیت داشتند و حتی شماری زیادی از اعضای کابینۀ نظام پیشین جمهوری به‌شمول وزیران اعضای احزاب بودند.
حزب وحدت اسلامی از جمله احزابی است که در دورهٔ جهاد در افغانستان ایجاد شده‌است.
محمد محقق، رئیس این حزب در نظام جمهوری پیشین به‌عنوان معاون ریاست اجرائیه، مشاور رئیس جمهور و دیگر مقام‌های بلند رتبه کار کرده‌است.
آقای محقق به رادیو آزادی گفت، هرچند در نظام جمهوری پیشین هم از احزاب سیاسی حمایت صورت نمی‌گرفت و در انتخابات ریاست جمهور و شورای ملی حق رأی نداشتند، اما در هر دوره شش تا هشت تن از اعضای احزاب با بردن رأی به کابینه راه پیدا می‌کردند و به این ترتیب در حکومت و دولت سهم داشتند.
آقای محقق میگوید، اما طالبان در حالی فعالیت احزاب سیاسی را متوقف کرده‌اند که تا به حال از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده‌اند.
آقای محقق افزود: "تا اکنون هیچ جریانی حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است، این یک قدرت نظامی است که به کمک یک کشور خارجی آمده و قدرت را به دست گرفته است، امریکا از آقای اشرف غنی خسته شد، در نتیجهٔ مذاکرات ۱۸ ماهه حکومت را به طالبان تسلیم کرد، پس دیده شود که طالبان همین‌گونه دوام خواهند آورد یا نه."
از سوی دیگر مسئولان برخی از احزاب سیاسی می‌گویند، طالبان مانع فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی‌شان شده نمی‌توانند.
حزب جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری برهان‌الدین ربانی نیز سال‌ها پیش در زمان جهاد ایجاد شد که در دوره‌های مختلف حکومتداری در افغانستان فعالیت سیاسی و سهم داشته است.
اما این حزب یک سال پیش بنابر اختلافات سیاسی درونی به دو شاخه تقسیم شد که یک شاخۀ آن به رهبری صلاح‌الدین ربانی پسر برهان‌الدین ربانی و شاخۀ دیگرش به رهبری عطا محمد نور فعالیت می‌کند.
جمشید اقبال، عضو حزب جمعیت اسلامی به رهبری عطا محمد نور میگوید، این حزب در هر دورهٔ سیاسی فعالیت داشته و به‌گفتهٔ او، رسانه‌های اجتماعی آسان‌ترین راه برای فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی است و از این طریق باز هم فعالیت‌هایشان را ادامه می‌دهند.
آقای اقبال به رادیو آزادی میگوید، اگر طالبان متعهد به حقوق مردم نشوند و زمینۀ شمولیت آنان را در نظام فراهم نکنند، افغانستان یک بار دیگر به لانۀ امن تروریستان مبدل خواهد شد.
آقای اقبال میگوید: "جمعیت اسلامی افغانستان به این باور است که برای سرنوشت سیاسی مردم حقوق‌شان را تأمین کنند، اما اگر طالبان بر عدالت سیاسی و اجتماعی مردم باور نکنند، ادامۀ حکومت طالبان را به نفع منطقه و جهان نمی‌دانند و باورمندیم که با موجودیت این گروه افغانستان لانهٔ امن تروریستان خواهد شد."
آقای اقبال به این باور است که دموکراسی و همه‌شمول بودن نظام می‌تواند تنها راه دوام حکومت‌ها باشد و به باور وی، فعالیت احزاب سیاسی بخش مهم دموکراسی را تشکلیل می‌دهد.
اما حکومت طالبان میگوید، در حال حاضر هیچ حزب سیاسی اجازهٔ فعالیت ندارد.
مفتی بشار، سخنگوی وزارت عدلیهٔ طالبان به رادیو آزادی گفت، تا اکنون حکومت آنها برای فعالیت حزب‌ها کدام طرزالعملی ایجاد نکرده و در حال حاضر تنها به مؤسسه‌های خیریه جواز فعالیت داده می‌شود.
آقای بشار گفت: "در حال حاضر وزارت عدلیه تنها برای مؤسسه‌های کمک‌رسان جواز فعالیت می‌دهد، در مورد احزاب سیاسی طرزالعمل ساخته نشده‌است و وضعیت جاری هم ایجاب نمی‌کند تا برای احزاب سیاسی جواز داده شود، در آینده به اساس نیاز و آسیب‌ها در مورد حزب‌های سیاسی تصمیم گرفته خواهد شد."
مقام‌های وزارت عدلیۀ نظام پیشین می‌گویند، در سال‌های اخیر نزدیک به ۷۰ حزب سیاسی در این وزارت ثبت شده و جواز فعالیت دریافت کرده بودند.
در این گزارش تلاش کردیم تا دیدگاه حزب افغان ملت به رهبری انورالحق احدی، حزب اسلامی به رهبری عبدالهادی ارغندیوال و همچنان حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار و مسئولان دیگر حزب‌ها را نیز داشته باشیم، اما برخی از رهبران این حزب‌ها و اعضای آن از اظهار نظر در این باره خودداری کردند.
سید اسحاق گیلانی، رهبر نهضت همبستگی ملی افغانستان میگوید، اکنون که طالبان فعالیت احزاب سیاسی را در داخل افغانستان ممنوع کرده‌اند، بسیاری از رهبران و اعضای احزاب حتی از ترس امنیت جان خود نمی‌توانند در این مورد صدا بلند کنند.
سخنگویان طالبان بارها در نشست‌های خبری و گفت‌وگوهای مختلف اطمینان داده‌اند که در آینده زمینۀ مشارکت همه اقشار جامعه را فراهم خواهند کرد، اما در مورد فعالیت احزاب سیاسی به‌طور مشخص چیزی نگفته اند.
