سازمان جهانی کار در تازه ترین گزارش خود گفته که در مورد سطح اشتغال در افغانستان تحقیق کرده است.
در این گزارش آمده، پس از برگشت طالبان به قدرت در افغانستان ۲۵ درصد زنان و ۷ درصد مردان شغل شان را از دست داده اند.
اما بیکاری در بیش از هجده ماه گذشته بر زندگی مردم در ولایات شمال کابل چقدر تاثیر گذاشته است؟
خاطره راحت فارغ رشته فارمسی پوهنتون کابل پیش از برگشت طالبان به قدرت در افغانستان، در دو نهاد خصوصی تحصیلی در کابل کار می کرد. اما در حاکمیت دوباره طالبان او مجبور شد که در خانه بنشیند.
وی میگوید:
"فارمسی رشته‌ای است که اکثراً پسرها در آن درس می‌خوانند. سابق می توانستم که پسرها را تدریس کنم. اما بعد از آمدن طالبان یک پوهنتونم کاملاً بسته شد و پوهنتون دوم که در آن تدریس می کردم بعد از اینکه طالبان دختران را اجازه ندادند، وظیفه خود را از دست دادم."
خاطره پیش از آنکه وظیفه اش را از دست دهد، ماهانه بیست هزار افغانی درآمد داشت.
اما حال او به رادیوآزادی می گوید که هیچ درآمدی ندارد:
"من تا فعلاً بیکار هستم. برای مخارج زندگی یا از کسی قرض می‌گیریم و یا خاله خود را میگویم که از خارج برای ما پول روان کند فعلاً خود ما درآمد نداریم."
بنفشه رحیمی ۲۴ ساله یکی دیگر از دختران خانه نشین است که میگوید از دست رفتن وظیفه اش برای او سنگین تمام شده است.
بنفشه رحیمی: قبل از آمدن رژیم طالبان به حیث نرس قابله کار می کردم اما حالا وظیفه ام را از دست داده ام
"قبل از تغییر رژیم در افغانستان منحیث داکتر قابله در یکی از شفاخانه ها به شکل قراردادی کار می‌کردم، اما با تغییر حکومت متأسفانه وظیفه خود را از دست دادم. تنها من نه بلکه اکثر دختران و زنان وظیفه خود را از دست داده اند.
ما مشکلات اقتصادی خیلی زیاد داریم. قبلاً که اجازه بیرون رفتن را داشتیم، کار می کردیم و یک لقمه نان برای خانواده خود پیدا می کردیم. ولی در این شرایط همه ما بیکار هستیم و خیلی سخت دچار مشکلات اقتصادی هستیم که این وضعیت برای من بسیار درد آور است."
رامین بهزاد، هماهنگ کننده ارشد سازمان بین المللی کار در افغانستان است.
او می گوید که به اساس دریافت های تازه شان برگشت طالبان به قدرت در افغانستان بر وضعیت اشتغال زنان تاثیر منفی گذاشته است.
"براساس این بررسی در سه ماه چهارم ۲۰۲۲ برآورد می شود که سطح عمومی اشتغال زنان در مقایسه با سه ماه دوم ۲۰۲۱ به میزان ۲۵ درصد کاهش پیدا کرده است. و سطح کلی اشتغال مردان هفت درصد کاهش داشته است."
محمدافضل ۶۱ ساله در انستیتوت تخنیکی ولایت پروان کار میکرد. اما حکومت محلی طالبان او را برکنار کرده است.
"مدت شانزده سال در انستتیوت تخنیکی پروان به حیث محافظ شب باش اجرای وظیفه نموده ام و بعد از اینکه در کشور تحول آمد بعد از یک سال طالبان خواستند که سه نفر را تنقیص کنند و دو نفر را تبدیل کنند. من مصدر خدمت بودم و هستم. اما سه سال به تقاعد من باقی مانده بود و من بخاطر آینده اولاد خود امیدوار به اخذ اکرامیه و تقاعدی خود بودم. اما به این حق قانونی من توجه نشد. مردم به من می گویند که شکایت کنم ، به کجا شکایت کنم؟"
بهزاد از سازمان بین المللی کار می گوید که در زمان جمهوری مخلوع شش میلیون و هفتاد و هشت هزار نفر شامل کار بودند به شمول بیش از یک میلیون و یک صد و چهل هزار زن.
به تازگیِ، طالبان دستور دادند که زنان نمی توانند در اداره های سازمان ملل متحد در افغانستان کار کنند. این اقدام واکنش و نکوهش گسترده به همراه داشت.
پیش از این چند ماه قبل، طالبان کار زنان در موسسه های غیردولتی داخلی و خارجی را هم ممنوع کرده بودند که در نتیجه روند کمکرسانی در بخش های مختلف در سراسر افغانستان تحت تاثیر قرار گرفت.
همچنان، طالبان به دختران بالاتر از صنف ششم اجازه نداده اند که مکتب بروند. زنان از تحصیل، مسافرت بدون همراه مرد و حتی رفتن به پارک ها و ورزشگاه ها هم منع شده اند. زنانی که از خانه بیرون می شوند نیز باید از سر تا پای خود را بپوشانند.
