در این حال شماری از دختران افغان و فعالان بخش آموزش می‌گویند که در صورت فراهم شدن زمینه ادامه آموزش زنان افغان می‌توانند بیشتر از پیش در علوم مختلف افتخارات کسب کنند.
غزل صالحی جوان‌ترین عضو تیم رباتیک دختران افغانستان است که توانسته در مسابقات چالش جهانی فرست گلوبل یا FIRST Global Challenge، سال ۲۰۲۴ به نمایندگی این تیم مدال‌های "سیفتی ایوارد" (Safety Award) و "مدیا چلنج" (Media Challenge) را بدست بیآورد.
آموزش یک حق انسانی است. محروم کردن دختران از دسترسی به آموزش به آینده افغانستان آسیب می‌زند
او به رادیو آزادی گفت که خواهان دسترسی برابر به آموزش برای همه دختران در افغانستان است. «خواهان دسترسی برابر به آموزش هستیم تا هر دختر در افغانستان بتواند از طریق دانش و نوآوری به آینده‌ای روشن‌تر کمک کند.»
بانو صالحی بیشتر افزود: « با رقابت در سطح بین‌المللی، ما موانع جنسیتی و فرهنگی را شکستیم و نشان دادیم که دختران افغان حتی در شرایط سخت نیز می‌توانند به موفقیت دست یابند. هر قدمی که برمی‌داریم، الهام‌بخش دختران در افغانستان و فراتر از آن است تا به دنبال رویاهای خود بروند، آموزش یک حق انسانی است. محروم کردن دختران از دسترسی به آموزش به آینده افغانستان آسیب می‌زند. بگذارید دختران یاد بگیرند و به ساختن آینده‌ای بهتر کمک کنند.»
شمسیه علی‌زاده اول نمره کانکور سال ۱۳۹۹ خورشیدی در افغانستان که اکنون در رشته طب در ترکیه مصروف تحصیل است نیز می‌گوید که اگر برای دختران افغان اجازه ادامۀ آموزش داده شود می‌توانند در آینده بهترین دستاورد ها به ویژه در بخش ساینس داشته باشند.
او به رادیو آزادی گفت با آن که هر روز به اهدافش نزدیکتر می‌شود اما در مورد آینده نگران است. «اینکه امروز رویای دیروزم را زندگی می کنم، اینکه برای داکتر شدن تلاش می‌کنم ، هم برایم خوشحال کننده است هم غم انگیز. خوشحالم چون هر روز یک قدم به رویایم نزدیکتر می‌شوم اما با هر کلمه که یاد می‌گیرم محرومیت زنان و دختران از تحصیل برایم یاد آوری می‌شود، مبهم بودن آینده و‌سرنوشت کشور به همه ما زن ها چه در داخل کشور یا خارج به یک مشغله ذهنی تبدیل شده است.»
نادیه باشنده کابل که پس از به پایان رساندن صنف ششم نتوانست به مکتب برود، می‌خواست به عنوان یک انجینیر برای کشورش در آینده مصدر خدمت شود.
فعالان بخش آموزش: با محرومیت دختران از آموزش، افغانستان به سوی تاریکی روان است و تداوم این وضعیت فاجعه بار است
اوبه رادیو آزادی گفت که تا هنوز تسلیم نشده و به تلاش های خود در راستای آموزش بیشتر ادامه می‌دهد. «در مسابقه‌ی که در سال‌های گذشته در مکتب افغان ترک بین دانش‌آموزان ممتاز مکاتب در بخش ریاضیات بود اول شدم و همان سال قرار بود بعد از تکمیل کردن صنف ششم مکتب ام را در افغان ترک ادامه بدهم اما متاسفانه دیگر به همیشه از مکتب محروم شدیم. اما تا حال از آموختن منصرف نشده‌ام کتاب های مکتب ام را می‌خوانم هر سال کتاب های جدید می‌گیرم و ادامه می‌دهم »
در همین حال فعالان بخش آموزش می‌گویند که با محرومیت دختران از آموزش، افغانستان به سوی تاریکی روان است و تداوم این وضعیت فاجعه به بار می‌آورد.
فضل الهادی وزین یکی از آنان به رادیو آزادی گفت: «ما نقش زنان را در گسترش و پیشرفت علوم در کل علوم تجربی شاهد هستیم، ما در افغانستان نیز از صد سال به این‌سو زنان داریم که درس های طب و علوم ساینس نقش مهمی ایفا کرده و به سطوحی بالای از علم رسیدند. متاسفانه که چهار سال شد دختران از تحصیل محروم اند، این یک فاجعه‌ای بزرگ برای کشور است و این فاجعه جبران ناپذیر است»
فردین فرهمند آگاه آموزش نیز می‌گوید که زنان افغان می‌توانستند بیشتر از پیش در عرصه علم افتخارات زیادی را کسب کنند او گفت: «پس از فروپاشی نظام جمهوریت با بسته شدن مکاتب پوهنتون ها و کورس ها به روی دختران، روزنه های امید که در دل شان برای پیشرفت افغانستان بود هم بسته شد. امیدواریم روزی و روزگاری امید ها دوباره تبدیل به چراغ شود که آینده افغانستان را در آن مشاهده کنیم. »
فعالان حقوق بشر از طالبان می‌خواهند که دروازه های مکاتب و پوهنتون ها را به روی دختران باز کنند تا افتخارات که آنها در گذشته در علوم مختلف داشتند، ادامه یابد.
۳۳.۳ درصد محققان در جهان زنان اند و در بخش پیشرفت هوش مصنوعی از هر ۵ فرد مسلکی تنها یک نفر آنان زن است
نفیسه بهار فعال حقوق بشر در این مورد به رادیو آزادی گفت: «زنان افغانستان پیشرفت های چشم‌گیری در عرصه علم و تکنولوژی داشتند، موفقیت دختران که سالانه به بهترین پوهنتون ها بورسیه دریافت می‌کردند، موفقیت تیم دختران رباتیک ساز افغان و دختران که هر سال اول نمره های کنکور کشور شدند و صد ها زن دیگر که در رشته هایشان موفق و نخبه بودند. این همه دست آورد بود در عرصه علم و شگوفایی کشور، اما متاسفانه چهار سال است که طالبان زنان را در خانه ها زندانی کرده و از هرچی پیشرفت و آموزش محروم شدند و چنین نقض حقوق بشری در دنیا بی مثال است.»
۱۱ فبروری «روز جهانی زنان و دختران در علم» توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به هدف ارتقای دسترسی و مشارکت کامل و برابر زنان در زمینه‌های علوم، تکنالوژی، مهندسی و ریاضیات نامگذاری شده است.
ملل متحد این روز را فرصتی برای ترویج دسترسی و مشارکت کامل و برابر به علم برای زنان و دختران گفته است.
به گفته این سازمان ۳۳.۳ درصد محققان در جهان زنان اند و در بخش پیشرفت هوش مصنوعی از هر ۵ فرد مسلکی تنها یک نفر آنان زن است و ۱۲ درصد از اعضای اکادمی‌های علوم ملی را نیز زنان تشکیل می‌دهند.
از «روز جهانی زنان و دختران در علم» در حالی در جهان تجلیل می شود که حکومت طالبان پس از بازگشت به قدرت در افغانستان در اگست ۲۰۲۱ مکاتب را به روی دانش آموزان دختر بالاتر از صنف ششم بست و در دسمبر سال ۲۰۲۲ دختران و زنان را از رفتن به پوهنتون منع و در دسمبر ۲۰۲۴، انستیتوت های طبی را نیز به روی آنان بست.