ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین گفت که در این مکالمه در بارۀ امکان کمک امریکا به بازسازی زاپروژیا با دونالد ترمپ صحبت کرده است. زاپروژیا بزرگترین نیروگاه اتمی اروپا است و از مارچ ۲۰۲۲ تحت کنترول نیروهای روسیه قرار دارد.
رئیس جمهور اوکراین افزوده که فقط پایان اشغال زاپروژیا کافی نیست، چون باید زیرساختهایی در آنجا باشد از جمله آبرسانی، کارکنان فنی و بسیاری مراحل دیگر تا نیروگاه بتواند در آینده شروع به آوردن پول و برق به مردم کند.
قصر سفید هم در بیانیۀ خود در بارۀ صحبت تیلیفونی رهبران دو کشور نوشت که دونالد ترمپ به ولودیمیر زلنسکی گفت، مالکیت ایالات متحده بر تامین برق و نیروگاههای اتمی اوکراین "بهترین محافظت برای این تاسیسات خواهد بود."
کارشناسانی که با بخش اوکراینی رادیو اروپای آزاد صحبت کردند از پیشنهاد مطرحشده استقبال محتاطانه کردند و گفتند که چنین اقدامی یک ضمانت امنیتی قوی و گامی در جهت درست برای انتقال قدرت اتمی اوکراین از روسیه به غرب خواهد بود.
ولودیمیر اوملچنکو، مدیر برنامۀ انرژی در مرکز تحقیقاتی "رازومکوف" مستقر در کییف میگوید، او باور دارد که اگر آقای ترمپ چنین پیشنهادی را ارائه کند، اوکراین نباید آن را رد کند، بلکه باید آن را البته با شرایطی خاص بپذیرد.
به گفتۀ او، این شرایط باید از جمله شامل تضمین کنترل کامل اوکراین بر این نیروگاه باشد و همچنین اطمینان از اینکه «انرگو-اتم»، سازمان انرژی اتمی اوکراین، به عنوان تنها ادارۀ عملیاتی نیروگاه باقی میماند.
اوملچنکو افزود که جز متخصصان اوکراینی هیچ کس دیگر اطلاعی از ویژگیهای زاپروژیا ندارد، زیرا هر واحد هستهای ویژگیهای خاص خود را دارد.
اوکراین دارای ۱۵ راکتور قابل استفاده است که در چهار نیروگاه هستهای این کشور قرار دارند. زاپروژیا یکی از این چهار نیروگاه است و در حال حاضر در اشغال نیروهای روسیه است.
۱۲ راکتور از ۱۵ راکتور اوکراین مربوط به دوران شوروی است که از پیش از ۱۹۹۱، یعنی سال استقلال اوکراین، در مدار شبکه بودهاند. این ۱۲ راکتور بیش از نیمی از برق اوکراین را تأمین میکنند.
وضعیت در اوکراین بیسابقه است. جنگ فعال هرگز در کشوری با نیروگاههای متعدد اتمی روی نداده است.
ایگور رویتروویچ، کارشناس سیاسی، حضور امریکا در نیروگاه اتمی اوکراین و ایجاد منافع برای واشنگتن را نوعی تضمین امنیتی میداند.