کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی امریکا، روز دوشنبه، ۱۲ می ، در اعلامیه‌ای گفته که آنان وضعیت افغانستان را ارزیابی کرده‌اند، و این افغان‌ها معیارهای لازم را برای حفظ وضعیت حفاظت موقت ندارند.
برنامه وضعیت حفاظت موقت یا "TPS" در امریکا برای اتباع خارجی است که به دلیل جنگ، حوادث طبیعی یا سایر شرایط "غیرعادی " قادر به بازگشت به کشور خود نیستند.
در این اعلامیه به نقل از وزیر امنیت داخلی امریکا آمده است که لغو وضعیت حفاظت موقت ببا منافع ملی امریکا همخوانی دارد.
در ادامه گفته شده که اسناد وزارت امنیت داخلی ایالات متحده نشان می دهد که بعضی از افراد به جرم تقلب، امنیت عامه، و تهدید امنیت ملی ایالات متحده تحت تحقیق قرار دارند.
هرچند وزارت امنیت داخلی امریکا گفته است که وضعیت امنیتی در افغانستان بهبود یافته و اقتصاد این کشور رو به ثبات است، اما نهادهای مختلف حقوق بشری از جمله سازمان ملل پیش از این وضعیت افغانستان را نگران کننده خوانده و گفته اند که طالبان هنوز هم از سربازان و کارمندان ملکی حکومت پیشین انتقام جویی می‌کنند.
شماری از افغان‌های مقیم امریکا که در آنجا اسناد حفاظت موقت دریافت کرده‌اند، می‌گویند که در افغانستان امنیت نسبی وجود دارد، اما به گفته آنان این امنیت دائمی نیست.
سرپرست یک خانواده چهار نفری مقیم تگزاس امریکا که پس از تسلط مجدد طالبان بر کشور با خانواده‌اش به امریکا مهاجرت کرده است ، به شرط فاش نشدن نامش و تغییر صدای خود به رادیو آزادی گفت:
«اعلام پایان وضعیت محافظت شده موقت برای پناهجویان افغان در ایالات متحده امریکا به شمول خودم یک موضوع بسیار نگران کننده است. این درست است که امنیت نسبی وجود خواهد داشت، اما مشکلات زیاد است. همین اکنون سربازان حکومت پیشین بازداشت، ناپدید و حتی کشته می‌شوند.»
یکی دیگر از افغان‌های مقیم امریکا که او نیز نمی‌خواهد نام اش در این گزارش نشر شود و نزدیک به چهار سال است که در این کشور زندگی می‌کند، به شرط تغییر صدای اش به رادیو آزادی گفت که از وضعیت کنونی به شدت نگران است و اگر به افغانستان فرستاده شود، جانش در خطر خواهد بود.
او به رادیو آزادی گفت:
اگر ما را دوباره به وطن فرستاده شویم، جان ما در خطر مرگ قرار خواهد گرفت
«ما برای مصئونیت خود به امریکا آمدیم و حالا که به این برنامه پایان می‌دهند، مشکلات زیادی را به وجود خواهد آورد. اگر ما را دوباره به وطن فرستاده شویم، جان ما در خطر مرگ قرار خواهد گرفت ،زیرا ما درحکومت قبلی کار کردیم و حکومت فعلی هنوز هم برخورد انتقام جویانه دارد.»
به اساس معلومات "افغان ایوک " یک سازمان امریکایی، در حال حاضر تقریباً ۱۱ هزار افغان در ایالات متحده محافظت موقت دریافت کرده اند.
شان وان دایور، مدیر این سازمان در اعلامیه‌ای که به تاریخ ۱۲ ماه می در صفحه «ایکس خود» منتشر کرده گفته که تصمیم لغو وضعیت محافظت موقت افغانستان بر اساس واقعیت نه،بلکه بر مبنای سیاست گرفته شده است.
او افزوده که افغانستان هنوز تحت حاکمیت طالبان قرار دارد و در آنجا سیستم فعال پناهندگی وجود ندارد و قتل های هدفمند، بازداشت های خودسرانه و نقض گسترده حقوق بشر به ویژه علیه زنان و اقلیت ها هنوز هم در آن کشور جریان دارد.
رئیس نهاد افغان ایوک گفته که آنچه امروز دولت امریکا انجام داد، به گفته او "خیانت به کسانی است که جان خود را برای امریکا به خطر انداختند، زندگی جدیدی را در امریکا آغاز کردند و به وعده های آنان اعتبار کردند".
اداره قبلی امریکا مجوز حفاظت موقت را برای ۱۴۶۰۰ افغان را که بین سال های ۲۰۲۲و ۲۰۲۳ وارد ایالات متحده شده بودند برای ۱۸ ماه، از ۲۱نوامبر ۲۰۲۳ تا ۲۰می ۲۰۲۵ تمدید کرد.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، دولت امریکا بیش از ۸۲ هزار افغان را به خارج از افغانستان منتقل کرد.
از این تعداد، بیش از هفتاد هزار نفر تحت برنامه ای به نام "پرول "درچوکات یک برنامه موقت وارد ایالات متحده شدند.
