چگونه از خود بهتر مراقبت کنیم؟

در جهان پرشتاب و مملو از فشارهای امروز، توجه به خود و مراقبت از سلامت فردی، تنها یک تصمیم خردمندانه نیست، بلکه ضرورتی برای حفظ تعادل جسمی، روانی و عاطفی است.

اما چقدر به این نیاز مهم در افغانستان توجه می شود؟

بسیاری از افغان ها معتقدند که این موضوع نادیده گرفته می‌شود، در حالی که داکتران و جامعه‌شناسان بر اهمیت و ضرورت آن تأکید می‌کنند.

خالد مفتون‌یار، ساکن منطقه احمد شاه بابا در کابل، می‌گوید او و خواهران اش نمک را از مادر و بوره را از پدر شان پنهان می کنند، زیرا به گفته او یکی آنان مبتلا به فشار بلند خون و دیگرش مبتلا به بیماری شکر است.

او به رادیو آزادی گفت "مادرم مبتلا به فشار خون بالا است. ما درغذا نمک کم می‌ریزیم، اما وقتی غذا را در ظرف می‌گذاریم، مادرم نمک اضافه می‌کند و می‌گوید نمکش کم است."

خالد مفتون‌یار با اشاره به عدم توجه پدر و مادراش به صحت شان تاکید دارد که همه باید خودشان به این مسئله توجه جدی کنند.

او افزود "برای پدرم که صبحانه چای با مقدار کمی بوره آماده بسازیم پدرم می‌گوید چرا بوره آن کم است و تاکید می‌کند که باید در چای او مقدار زیادی بوره اضافه شود، اما مهم این است که آنان خودشان باید به صحت خود توجه کنند."

زرمینه، یکی دیگر از ساکنان ولایت کابل، می‌گوید که خواهرش اضافه وزن پیدا کرده و به‌خاطر آن مشکلات صحی متعددی برایش بوجود آمده، اما به توصیه‌های داکتران و اعضای خانواده توجه نمی‌کند.

او افزود "خواهر ما وزنش خیلی زیاد است، هیچ توجهی به غذا خوردن خود ندارد. هرچه ما بگوییم، پسرانش، دخترانش بگویند، او به حرف‌ ما گوش نمی‌دهد. چون وزنش زیاد است نمی‌تواند راه برود و پاهایش درد می‌کند."

کارشناسان صحی می‌گویند که مراقبت از خود رفتارهای آگاهانه و داوطلبانه‌ای است که فرد برای حفظ یا بهبود سلامت جسمی، روانی، عاطفی، اجتماعی و معنوی خود انجام می‌دهد.

به گفته آنان، این مفهوم بر اساس خودشناسی و شناخت واقعی نیازهای انسانی است و به مردم کمک می‌کند که تا حد توان مسئولیت سلامت خود را به عهده بگیرند.

داکتر نورالله چمتو، متخصص امراض داخله ، درباره تأثیرات مثبت مراقبت از خود بر بیماری‌های جسمی به رادیو آزادی گفت "در پیوند به بیماری‌های جسمی نیز خودمراقبتی تأثیرات بسیار مثبتی دارد، مانند ورزش منظم، کاهش وزن در صورت نیاز، کاهش مصرف نمک و بوره و خواب منظم، که به طور کلی و به ویژه در مورد بیماری‌های دیابت، فشار خون بالا، چاقی و بیماری‌های قلبی ضروری و مفید است."

او گفت تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم از خود مراقبت می‌کنند، کمتر با فشار، اضطراب، افسردگی، خستگی کاری و بیماری‌های مزمن مواجه می‌شوند.

بیشتر در این باره:

فراخوان سازمان جهانی صحت برای افزایش ۵۰ درصدی مالیات بر نوشیدنی‌های شیرین و الکولی و دخانیات

به گفته داکتر نورالله چمتو مراقبت از خود نه تنها به نفع فرد است، بلکه باعث ایجاد یک جامعه سالم نیز می‌شود.

در این حال فضل غنی حقمل، جامعه‌شناس، به رادیو آزادی گفت که در افغانستان به این موضوع کمتر توجه می شود.

او افزود "متأسفانه این یک مشکل عمومی در افغانستان است، یعنی اکثریت مردم به سلامتی خود توجه نمی‌کنند و همین دلیل ابتلای آنها به بیماری‌های مختلف است،هر کس باید به خودش اهمیت بدهد و صحت و سلامتش را در نظر بگیرد، وگرنه عواقب خطرناک و مرگباری دارد."

جامعه‌شناسان تأکید می‌کنند که مراقبت از خود تنها یک وظیفه فردی نیست، بلکه یک مسئولیت اجتماعی نیز هست، زیرا کسی که به اهمیت سلامت جسمی و روانی خود واقف باشد، می‌تواند در خانواده، محل کار و جامعه نقش مؤثری ایفا کند.

۲۴ جولای روز جهانی مراقبت از خود یا خودمراقبتی است. این روز در سال ۲۰۱۰ توسط بنیاد جهانی خودمراقبتی نامگذاری شده و در بسیاری از کشورهای جهان جشن گرفته می‌شود و هدف آن افزایش آگاهی عمومی در این زمینه است.