یک هفته پیش از این علیرضا بیکدلی، سرپرست سفارت ایران در کابل در صحبت با یک رسانه داخلی افغانستان گفته بود که موضوع حقابه ایران و افغانستان در مذاکرات اخیر میان دو طرف حل شده است.
اما سخنگوی وزارت خارجه ایران تاکید کرده که ایران مسایل تخنیکی مرتبط به حقوق آب را به طور مرتب پیگیری میکند و تأکید کرده که یک توافق مشخص در رابطه به رودخانه هلمند میان ایران و افغانستان وجود دارد که عنصر ثابت در روابط دوجانبه آنان باقی مانده است.
اسماعیل بقایی افزوده که مقامهای طالبان در دیدارهایی که اخیرا با هیئت این کشور به رهبری عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران داشتهاند، تاکید کردهاند که موضوع حقابه فراتر از یک معاهده حقوقی و مسئولیت آنان است.
تلاش کردیم نظر حافظ ضیاء احمد معاون سخنگوی وزارت خارجه حکومت طالبان را درمورد اظهارات اخیر سخنگوی وزارت خارجه ایران داشته باشیم ، اما به پرسش های رادیو آزادی پاسخ نداد.
متخصصین امورآب وکارشناسان بین المللی می گویند که ایران با تکرار پیهم این گونه اظهارات درپی نفع بردن فراتر ازمعاهده هلمند است.
نجیب الله سدید متخصص امور آب به رادیو آزادی گفت:
«دربحث هلمند، بزرگترین دریا رود هلمند است ودرآنجا منافع دوطرف معلوم داراست درچوکات این معاهده و باید درچوکات همان معاهده جستجو شود که متاسفانه مقام های ایرانی منافع شان را خارج ازمعاهده هلمند جستجو کردند ،واقعیت های این منطقه را کاملا ایرانی ها فراموش میکنند و این منطقه کاملا به یک دشت خشک مبدل شده مردم آب برای نوشیدن ندارند،و دراین چنین حالات این ممکن نیست برای افغانستان »
عبدالقیوم افغان کارشناس اموربین المللی به رادیوآزادی گفت که ایران ازموضوع آب بهره برداری سیاسی می کند.
«سفیرایران گفته بود که ما به توافق رسیدیم ومشکل حل شده است اینجا جای ابهامی نیست، اما باز دیده میشود که سخنگوی وزارت خارجه ایران این را رد میکند و سو برداشت میداند، معلوم میشود که برنامه دیگری دارند و قراراست تحت فشار قراربدهند حکومت طالبان را زیرا ایران همواره ازتمام مسایل بهره برداری سیاسی کرده است که موضوع آب درصد تمام موضوعات قراردارد»
اگرچه ایران اخیراً بارها از عدم اجرای این توافق شکایت کرده ، اما طالبان و حکومتهای قبلی افغانستان بارها گفتهاند که بر اساس توافقنامه آب هلمند به حقآبه ایران پایبند هستند، اما به دلیل خشکسالیهای دوامدار، میزان آب دریاها کاهش یافته است.
افغانستان و ایران در سال ۱۳۵۱ هجری شمسی توافقی در زمینه تقسیم آب هلمند امضا کردند.،بر اساس این توافق، افغانستان باید هر سال ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب از دریای هلمند را به ایران واگذار کند، بر اساس این توافقنامه، ایران ۲۰ درصد از آب هلمند را دریافت میکند.