مشابهت‌ها و تفاوت‌های سه نسخۀ قطعنامۀ نشست افغان‌ها در دوحه

قطعنامۀ مشترک نشست بین‌الافغانی صلح در دوحه که به سه زبان منشتر شده به ویژه در مورد خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان و نیز تضمین حقوق زنان مشابهت‌ها و تفاوت‌های دارد.

زلمی خلیلزاد نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده برای صلح افغانستان شب گذشته، هشتم جولای، متن‌ قطعنامۀ پایانی نشست دو روزه را به زبان‌های پشتو، دری و انگلیسی روی حساب توییتر خود گذاشته است.

​خلیل‌زاد گفته است که، نشست بین افغان‌ها برای برقراری صلح در "فضای مثبت" به پایان رسید.

در ادامۀ پیام خلیل‌زاد آمده است: "من به اشتراک کنندگان جامعه افغانی، که ممثل نسل‌های مختلف اند، مقام‌های ارشد دولتی و طالبان، ازینکه به نقاط مشترک رسیدند تبریکی عرض می‌دارم."

اما سه قطعنامه از لحاظ محتوا و ساختار متفاوت به نظر می‌آیند. به گونۀ مثال، نسخه‌های دری و انگلیسی حاوی هشت نکته، اما نسخۀ پشتو دارای ۱۱ نکته است و نسخۀ انگلیسی "ترجمۀ غیر رسمی" خوانده شده است. نسخه‌های دری و انگلیسی از لحاظ متن، محتوا و ساختار با هم تقریباً مشابه اند. اما متن پشتو، که به گفته سهيل شاهین سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر نسخۀ اصلی است، با دو نسخۀ دیگر در برخی از بندها ظاهراً همخوانی ندارد.

در بند چهارم نسخۀ قطعنامه به زبان پشتو بر خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان تأکید شده است. "اشتراک کنندگان کنفرانس بر خروج کامل همه نیروهای بین‌المللی و اعادۀ کامل حاکمیت ملی تأکید می‌کنند."

در حالی که در نسخه‌های دری و انگلیسی قطعنامه که خلیل‌زاد منتشر کرده، در مورد خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان چیزی مشاهده نمی‌شود.

در نکتۀ پنجم قطعنامه به زبان پشتو چنین آمده است: "افغان‌ها به هیچ صورت خواهان حضور نظامیان خارجی، مداخلۀ خارجی و نقض استقلال در کشور خود نیستند. به همین ترتیب، خواهان مداخله در امور دیگر کشورها نیستند و نمی‌خواهند که دیگران از خاک افغانستان زیان ببینند."

در حالی که در بندهای پنجم نسخه‌های دری و انگلیسی قطعنامه از طرف‌های درگیر جنگ خواسته شده است که، برای برقراری صلح و کاهش خشونت‌ها چهار نکته را مد نظر گیرند.

• رهایی بی‌قید و شرط زندانیان کهن سال، معیوب و بیمار
• تضمین امنیت تمامی مؤسسه‌های عام‌المنفعه
• تضمین امنیت مؤسسه‌های تعلیمی
• تعهد به احترام و حفظ جان، مال و عزت مردم و تلاش برای به صفر رساندن میزان تلفات غیر نظامی.

در بند ششم نسخه‌های دری و انگلیسی قطعنامه مشترک به "تضمین حقوق زنان در بخش‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، تعلیمی و فرهنگی در چارچوب ارزش‌های اسلامی" پرداخته شده است.

اما در نسخۀ پشتوی قطعنامه در این مورد به طور مشخص چیزی مشاهده نمی‌شود. در هر سه نسخه، اشتراک کنندگان از قطعنامه نشست بین‌الافغانی در پنجم و ششم فبروری در مسکو پشتیبانی کرده‌اند. در بخشی از آن قطعنامه چنین آمده بود: "اسلام و سپس عنعنۀ افغانی دو ارزش عمدۀ ملت مجاهد افغان است. بنابرین، امارت اسلامی نیز به تمامی حقوق زنان در همین چارچوب متعهد است. سیاست امارت اسلامی دفاع از حقوق زنان است تا حقوق قانونی‌شان نقض نشود و کرامت انسانی و ارزش‌های افغانی در معرض تهدید قرار نگیرند."

• اما چرا تفاوت؟

دفتر خلیل‌زاد ناوقت روز گذشته در پاسخ به این پرسش رادیو آزادی چنین نوشت: "ما آنچه را دریافت کردیم به اشتراک گذاشتیم. به نظر می‌رسد که، شب گذشته سردرگمی وجود داشت. به گفتۀ جرمن ها، نسخۀ نهایی در وب‌سایت شورای عالی صلح و سفارتخانه‌های جرمنی در قطر و افغانستان است."

نشست دیالوگ بین‌الافغانی به روزهای یکشنبه و دوشنبه در دوحه پایتخت قطر به میزبانی جرمنی و قطر برگزار شد.

بیش از ۷۰ تن در آن اشتراک کردند، به شمول مقام‌های حکومت، سیاستمداران، اعضای جامعه مدنی، زنان و جوانان و نیز نمایندگان طالبان دیدار و گفتگو کردند.

پیشاپیش گفته شد که اشتراک کنندگان از افغانستان به ظرفیت‌های شخصی خود اشتراک می‌کنند و از کسی نمایندگی نمی‌کنند.

بسیاری‌ها در مورد این نشست به شمول خلیل‌زاد و شورای عالی صلح افغانستان ابراز خوشبینی کرده‌اند.

اسدالله ظاهری یکی از سخنگویان این شورا این نشست را یک تحول بزرگ در راستای برقراری صلح در افغانستان خوانده است.

جرمنی و قطر نیز از این نشست اسقبال کرده اند. قطر آن را "کامیابی بزرگ" خوانده است.

مارکس پوتزل نمایندۀ ویژۀ جرمنی برای افغانستان و پاکستان در پیام روی حساب توییترش ابراز امیدواری کرده که این نشست بتواند راه را برای یک روند فراگیر صلح هموار کند.

​نمایندگان ایالات متحده و طالبان که هفتمین دور گفتگوهای‌شان را که به‌خاطر نشست بین‌الافغانی در قطر برای دو روز به تعویق انداخته بودند، امروز سه شنبه، نهم جولای از سرگرفتند.

پیش از این، خلیل‌زاد این دور گفتگوها را مؤثرترین توصیف کرده و گفته است که بر هر چهار مورد توافق‌نامۀ صلح به پیشرفت چشمگیری دست یافته اند. "تضمین‌های مبارزه با تروریزم، خروج نیرو، اشتراک در گفتگوهای بین‌الافغانی و مذاکرات و آتش‌بس همیشگی و فراگیر."

خلیل‌زاد اما جزئیات بیشتر نداده است. هفتمین دور گفتگوها در قطر در ۲۹ جون آغاز شد. پیش از این خلیل‌زاد گفته است، تا بر هر چهار مورد توافق نشده باشد، هیچ چیزی نهایی نیست.

تلاش‌های دیپلوماتیک برای برقراری صلح در افغانستان به دنبال سخنان تازۀ مایک پامپیو وزیر خارجۀ امریکا تشدید یافته است. او به تازگی در سفر از قبل اعلام ناشده به افغانستان در کابل به خبرنگاران گفت که، امیدوار است پیش از اول ماه سپتمبر با طالبان به یک توافق صلح دست یافته شود.

امیدواری پامپیو برای صلح افغانستان تا سپتمبر

​قرار است انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در بیست و هشتم سپتمبر برابر با ششم میزان برگزار شود.

با وصف افزایش تلاش‌های دیپلوماتیک، طالبان از میزان تحرکات‌شان در نقاط گوناگون افغانستان نکاسته اند.

روز یکشنبه و در روز نخست نشست بین‌الافغانی در قطر، طالبان مسئولیت یک حملۀ مرگبار را در غزنی پذیرفتند که در آن دستکم ۱۲ نفر کشته و ۱۸۰ تن دیگر زخمی شدند. بسیاری از زخمی‌ها شاگردان خردسال مکتب بودند.

هفته گذشته نیز طالبان مسئولیت حملۀ مرگبار در پایتخت کابل را پذیرفتند. این حمله دستکم شش کشته و ۱۰۵ زخمی برجای گذاشت. بسیاری از زخمی‌ها شاگردان خردسال مکتب بودند.