ممنوعیت‌های آموزشی و تبعیض باعث شده زنان و دختران نتوانند به خدمات صحی دسترسی پیدا کنند
امینه مادر پنج فرزند در منطقه گرزیوان ولایت فاریاب است.
او از یک سال به این طرف به بیماری سرطان دست‌وپنجه نرم می‌کند و هر از گاهی بخاطر تداوی به شفاخانه نزد داکتر مراجعه می‌کند.
امینه روز جمعه به رادیو آزادی گفت، با آن‌که شفاخانه از منطقۀشان پنج تا شش ساعت فاصله دارد، اما وقتی به شفاخانه مراجعه می‌کند، آن‌جا داکتران زن وجود ندارند و داکتران مرد هم او را معاینه نمی‌کنند.
او می‌گوید:
"من مریض هستم، سرطان دارم، شفاخانه‌ها دور اند، داکتر زن و امکانات نیست، داکتران مرد ما را تداوی نمی‌کنند، یک دو ساعت می‌نشینیم، وقتی می‌بینیم داکتر نیست، دوباره به طرف خانه می‌آیم، مشکلات خیلی زیاد است."
نگینه یک بانوی دیگر از ولسوالی محمد آغه ولایت لوگر نیز مشکل مشابهی را مطرح می‌کند:
"زنان در ولایت لوگر با چالش‌های جدی در زمینه خدمات صحی از جمله کمبود داکتران زن مواجه هستند، این‌جا بیشتر خانم‌ها به دلایل فرهنگی و مذهبی ترجیح می‌دهند که تنها توسط داکتران زن تداوی شوند، اما به دلیل کمبود داکتران زن این نیاز شان برآورده نمی‌شود."
این چالش‌ها فرا راه بیماران زن در افغانستان درحالی‌ست که بخش زنان سازمان ملل متحد (یو ان ومن) نیز تازه اعلام کرده که دسترسی زنان افغان به خدمات صحی به‌طور فزاینده‌ای دشوار شده‌است.
این سازمان در گزارشی تازۀ زیر عنوان «زنده‌گی به عنوان یک زن در افغانستان در سال ۲۰۲۵ چگونه است؟» اعلام کرده که از زمان تسلط طالبان، ترس، محدودیت‌های رفت‌وآمد، ممنوعیت‌های آموزشی و تبعیض سیستماتیک باعث شده زنان و دختران نتوانند به خدمات صحی مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.
«یو ان ومن» می‌گوید، فضای ترس حاکم در جامعه، بسیاری از زنان را از بیرون رفتن از خانه بازمی‌دارد.
در برخی ولایات، زنان اجازه ندارند توسط داکتران مرد درمان شوند
بخش زنان سازمان ملل متحد افزوده، آنعده زنانی‌که جرئت بیرون رفتن از خانه را پیدا می‌کنند، مجبور اند برای رسیدن به یک کلینیک کیلومترها راه را طی کنند و در نهایت ممکن است تنها به این دلیل که زن هستند، از دریافت خدمات صحی محروم شوند.
به‌گفته این سازمان، در برخی ولایات، زنان اجازه ندارند توسط داکتران مرد درمان شوند، درحالی‌که شمار داکتران زن نیز بسیار اندک است.
بر اساس این گزارش تازۀ «یو ان ومن» "نتایج این وضعیت نگران‌کننده است. زنان در افغانستان عمر کوتاه‌تر و زنده‌گی کم‌سالم‌تری دارند و خطر مرگ‌ومیر مادران رو به افزایش است، به‌ویژه به‌دلیل ازدواج‌های زودهنگام و زایمان در سنین نوجوانی. افزون بر این، اکثر زنان حتی اجازه تصمیم‌گیری در مورد صحت خود را ندارند و این تصمیم‌ها معمولاً توسط خویشاوندان مرد گرفته می‌شود".
در این گزارش همچنین آمده که حبس زنان در خانه پیامدهای عمیقی بر سلامت روان آنان داشته و نبود دسترسی به فعالیت بدنی، اجتماع و حمایت عاطفی باعث بروز بحران سلامت روان در میان زنان و دختران شده که از افزایش اضطراب، ناامیدی و افسردگی گزارش می‌دهند.
شماری از داکتران زن در ولایات مختلف افغانستان نیز مشکلات عدم دسترسی زنان به خدمات صحی و کمبود امکانات را یک مشکل جدی فرا راه زنان در افغانستان می‌دانند.
مریم یکی از داکتران در ولایت بدخشان در مورد مشکلات عدم دسترسی زنان به خدمات صحی در این ولایت می‌گوید:
توقف کمک‌های امریکا می‌تواند منجر به ۱،۲۰۰ مورد مرگ‌ومیر بیشتر مادران حامله در افغانستان شود
"زنان از نظر صحی در قریه‌جات با مشکلات صحی مختلف مواجه هستند که یکی از این مشکلات فقدان خدمات صحی مناسب برای مادران و نوزادان، شامل کمبود مراکز صحی و قابله‌های مسلکی است که این می‌تواند تهدید کننده حیات مادر و نوزاد باشد و ما روزانه شاهد چنین قضایا هستیم."
بر اساس گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی، ممانعت آموزش دختران در بخش‌های صحی از سوی حکومت طالبان و همچنان قطع کمک‌های ایالات متحده امریکا عرضه خدمات صحی به ویژه برای زنان در مراکز صحی را با چالش‌های متعددی روبه‌رو کرده‌است.
سازمان جهانی صحت به تاریخ ۲۱ سپتمبر در گزارشی گفت که حدود ۴۳ درصد از مرگ‌‌ومیرها در افغانستان به دلیل بیماریهای قلبی، دیابت، سرطان و مشکلات مزمن تنفسی اتفاق می‌‌افتد.
این سازمان پیش‌بینی کرده که تا سال ۲۰۳۰، این بیماری‌‌ها ۶۰ درصد مرگ‌ومیر را عمدتاً در میان زنان تشکیل خواهند داد.
سازمان جهانی صحت «دبلیو اچ او» همچنان در ماه جوزای سال قبل گفته بود که مرگ‌ومیرهای قابل پیش‌گیری، روزانه جان ۲۴ مادر و ۱۶۷ نوزاد را در افغانستان می‌گیرد.
دفتر سلامت جنسی و باروری سازمان ملل متحد همچنان در ماه دلو سال گذشته هشدار داد که توقف کمک‌های امریکا می‌تواند منجر به ۱،۲۰۰ مورد مرگ‌ومیر بیشتر مادران حامله در افغانستان شود.