برخی از پناهجویان خارجی در افغانستان می گویند، که به دلیل یک سلسله مجبوریت و مشکلات به این کشور آمده اند و از رفتن دوباره به کشور شان هراس دارند. شمار این پناهجویان خارجی در افغانستان که به حدود 50 تن می رسد، برخی از آنها در مهمانخانه های کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده گان در این کشور و شماری دیگر شان در مناطق مختلف شهر کابل زنده گی می کنند.
امیر حمزه حلیموف پناهجو تاجکستانی که از 20 سال به اینطرف در افغانستان به سر می برد اما تا حالا قادر به دست آوردن تابعیت این کشور نشده است. حلیموف با چشمان پر اشک به رادیو آزادی گفت:
« قبولی ام اینجا نشده است زیرا قبولی ندارد. من 1385 درخواست پناهنده گی کردم، اما قضیه ما را (یو ان اچ سی آر) رد کرد. من مجبور هستم در همین جا باشم چون دیگر چاره ندارم. پس در کشور هم رفته نمی توانم. در کشور ام تابعیت ام فسخ شده و حالا در افغانستان هم در حالت بی سرنوشتی زنده گی می کنم. »
این فرد که با دو فرزند اش در کابل زنده گی می کند، می گوید، کشورش هنوز هم وی را تهدید به مرگ می کند. وی می گوید، خانم اش با دیگر فرزندان او چندی پیش به تاجکستان رفتند، اما زمانی که وی با خانم اش تماس تیلیفونی برقرار کرد او را زندانی ساختند.
حلیموف می گوید، حالا وی نمیداند که خانم اش از بند رها شده یا هنوز هم در قید به سر می برد.
« نسبت جنگ های داخلی و تحولات سیاسی که در تاجکستان آمده بود در همان زمان به افغانستان مهاجر شدیم. مشکل ما مشکل آزادی خواهی بود، آزاد به دنیا آمدیم، می خواستم آزاد باشیم. حکومت تاجکستان فعلاً ما را تهدید می کند. حتی در مقامات مکتوب روان کرده است که هیچ باشنده ما تابعیت داده نمی توانید. حتی بار ها من را تهدید به مرگ کردند، در مزار شریف تهدید شدم اینجا هم حالی تهدید می شوم. »
تنها حلیموف نیست که به دلیل مشکلات که دارد کشور اش را ترک کرده است، بلکه عبدالحمید تبعه دیگر خارجی است که می خواهد در افغانستان پناهنده شود. عبدالحمید باشنده کردستان عراق است او می گوید، که وی خانواده اش را در زمان صدام حسین در بمباردمان از دست داده است، وی به همین دلیل به افغانستان مهاجر شده است. او می گوید، نخست به ایران مهاجر شد، اما حکومت ایران وی را به اتهام یک فرد کمونیست 5 سال زندانی ساخت.
عبدالحمید می گوید، زمانی که از زندان ایران رها شد به بسیار مشکل به افغانستان آمد.
« از کردستان عراق استم، عبدالحمید نام دارم. در زمان صدام حسین بود که حکومت ایران، ترکیه و عراق کردستان را بمبارد کردند. همه اعضا خانوداه ام از بین رفتند. مجبور شدم که کشور را ترک کنم که 12 سال می شود. دو سال است که به افغانستان امده ام اینجا هم (یو ان اچ سی آر) دوسیه ما را رد کرد. دولت افغانستان هم می گوید که پناهنده گی نداریم به همین شکل بی سرنوشت ماندیم. می خواهیم در مورد دوسیه های ما تجدید نظر بکنند. »
عبدالحمید که به گفته خودش 50 سال عمر دارد می گوید، اگر در افغانستان برایش تابعیت داده شود، وی تصمیم دارد در این کشور دوباره تشکیل خانواده دهد. اما مسوولان کمشینری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده گان در کابل می گوید، هر تبعه خارجی که با معیار های پناهنده گی برابر نباشد، نمی تواند تابعیت کشور دیگر را حاصل کند.
نادر فرهاد سخنگوی این اداره به روز چهارشنبه در صحبت با رادیو آزادی گفت:
« دوسیه هر شخص به شکل انفرادی مورد غور و بررسی قرار می گرید. هرگاه درخواست آنان در روشنایی کنوانسیون های بین المللی و معیار های را که یک پناهنده دارا باشد، اگر دارای چنین ویژگی ها نباشد، رد پناهنده می شود. او دوست تاجکی باشد یا عراقی و یا هر فرد دیگری باشد. »
از سوی دیگر وزارت مهاجرین و عودت کننده گان افغانستان می گوید که در این کشور قانون پناهنده گی وجود ندارد اما کار بالای تهیه طرح این قانون ادامه دارد. اسلام الدین جرئت سخنگوی این وزارت می گوید، که ترتیب مسوده این قانون حدود یک سال را در بر خواهد گرفت.
« نبود قانون پناهنده گی در نظام افغانستان سبب شده است که ما در یک تنگناه قرار گیریم و نتوانیم که چگونه با این تعداد افراد که درخواست پناهندگی داده اند، برخورد صورت گیرد. بناً وزارت مهاجرین و عودت کننده گان و وزارت عدلیه افغانستان از یک سال به اینسو کار را روی قانون پناهنده گی در داخل افغانستان آغاز کرده اند. »
به اساس کنوانسیون های بین المللی پناهنده گی هر فرد که به دلیل مشکلات سیاسی، به کشور دیگر پناه ببرد، حق بدست آوردن تابعیت آن کشور را دارد. کمشینری سازمان ملل متحد در امور پناهنده گی در افغانستان می گوید، در چند سال گذشته به 75 تن از اتباع خارجی از کشور های مختلف آسیایی در افغانستان پناه هنده گی داده شده است، و به گفته این اداره اسناد حدود 50 تن دیگر تحت بررسی قرار دارد.
فریبا واحدی
امیر حمزه حلیموف پناهجو تاجکستانی که از 20 سال به اینطرف در افغانستان به سر می برد اما تا حالا قادر به دست آوردن تابعیت این کشور نشده است. حلیموف با چشمان پر اشک به رادیو آزادی گفت:
« قبولی ام اینجا نشده است زیرا قبولی ندارد. من 1385 درخواست پناهنده گی کردم، اما قضیه ما را (یو ان اچ سی آر) رد کرد. من مجبور هستم در همین جا باشم چون دیگر چاره ندارم. پس در کشور هم رفته نمی توانم. در کشور ام تابعیت ام فسخ شده و حالا در افغانستان هم در حالت بی سرنوشتی زنده گی می کنم. »
این فرد که با دو فرزند اش در کابل زنده گی می کند، می گوید، کشورش هنوز هم وی را تهدید به مرگ می کند. وی می گوید، خانم اش با دیگر فرزندان او چندی پیش به تاجکستان رفتند، اما زمانی که وی با خانم اش تماس تیلیفونی برقرار کرد او را زندانی ساختند.
حلیموف می گوید، حالا وی نمیداند که خانم اش از بند رها شده یا هنوز هم در قید به سر می برد.
« نسبت جنگ های داخلی و تحولات سیاسی که در تاجکستان آمده بود در همان زمان به افغانستان مهاجر شدیم. مشکل ما مشکل آزادی خواهی بود، آزاد به دنیا آمدیم، می خواستم آزاد باشیم. حکومت تاجکستان فعلاً ما را تهدید می کند. حتی در مقامات مکتوب روان کرده است که هیچ باشنده ما تابعیت داده نمی توانید. حتی بار ها من را تهدید به مرگ کردند، در مزار شریف تهدید شدم اینجا هم حالی تهدید می شوم. »
تنها حلیموف نیست که به دلیل مشکلات که دارد کشور اش را ترک کرده است، بلکه عبدالحمید تبعه دیگر خارجی است که می خواهد در افغانستان پناهنده شود. عبدالحمید باشنده کردستان عراق است او می گوید، که وی خانواده اش را در زمان صدام حسین در بمباردمان از دست داده است، وی به همین دلیل به افغانستان مهاجر شده است. او می گوید، نخست به ایران مهاجر شد، اما حکومت ایران وی را به اتهام یک فرد کمونیست 5 سال زندانی ساخت.
عبدالحمید می گوید، زمانی که از زندان ایران رها شد به بسیار مشکل به افغانستان آمد.
« از کردستان عراق استم، عبدالحمید نام دارم. در زمان صدام حسین بود که حکومت ایران، ترکیه و عراق کردستان را بمبارد کردند. همه اعضا خانوداه ام از بین رفتند. مجبور شدم که کشور را ترک کنم که 12 سال می شود. دو سال است که به افغانستان امده ام اینجا هم (یو ان اچ سی آر) دوسیه ما را رد کرد. دولت افغانستان هم می گوید که پناهنده گی نداریم به همین شکل بی سرنوشت ماندیم. می خواهیم در مورد دوسیه های ما تجدید نظر بکنند. »
عبدالحمید که به گفته خودش 50 سال عمر دارد می گوید، اگر در افغانستان برایش تابعیت داده شود، وی تصمیم دارد در این کشور دوباره تشکیل خانواده دهد. اما مسوولان کمشینری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده گان در کابل می گوید، هر تبعه خارجی که با معیار های پناهنده گی برابر نباشد، نمی تواند تابعیت کشور دیگر را حاصل کند.
نادر فرهاد سخنگوی این اداره به روز چهارشنبه در صحبت با رادیو آزادی گفت:
« دوسیه هر شخص به شکل انفرادی مورد غور و بررسی قرار می گرید. هرگاه درخواست آنان در روشنایی کنوانسیون های بین المللی و معیار های را که یک پناهنده دارا باشد، اگر دارای چنین ویژگی ها نباشد، رد پناهنده می شود. او دوست تاجکی باشد یا عراقی و یا هر فرد دیگری باشد. »
از سوی دیگر وزارت مهاجرین و عودت کننده گان افغانستان می گوید که در این کشور قانون پناهنده گی وجود ندارد اما کار بالای تهیه طرح این قانون ادامه دارد. اسلام الدین جرئت سخنگوی این وزارت می گوید، که ترتیب مسوده این قانون حدود یک سال را در بر خواهد گرفت.
« نبود قانون پناهنده گی در نظام افغانستان سبب شده است که ما در یک تنگناه قرار گیریم و نتوانیم که چگونه با این تعداد افراد که درخواست پناهندگی داده اند، برخورد صورت گیرد. بناً وزارت مهاجرین و عودت کننده گان و وزارت عدلیه افغانستان از یک سال به اینسو کار را روی قانون پناهنده گی در داخل افغانستان آغاز کرده اند. »
به اساس کنوانسیون های بین المللی پناهنده گی هر فرد که به دلیل مشکلات سیاسی، به کشور دیگر پناه ببرد، حق بدست آوردن تابعیت آن کشور را دارد. کمشینری سازمان ملل متحد در امور پناهنده گی در افغانستان می گوید، در چند سال گذشته به 75 تن از اتباع خارجی از کشور های مختلف آسیایی در افغانستان پناه هنده گی داده شده است، و به گفته این اداره اسناد حدود 50 تن دیگر تحت بررسی قرار دارد.
فریبا واحدی
