با آنکه انتظار میرفت تعداد کاندیدان احتمالی این دور انتخابات ریاست جمهوری اندک باشد، اما بر خلاف توقع شمار این کاندیدان به 27 تن رسید.
مسالهء که در میان نهاد های مرتبط به انتخابات نگرانی ها را به میان آورده است.
شماری از این نهاد ها می گویند که تعدد کاندیدان انتخابات ریاست جمهوری می تواند مشکلات فراوانی را بر سر راه انتخابات پیشرو ایجاد کند.
یکی از این نهاد ها فیفا یا بنیاد انتخابات آزاد و عالادنه افغانستان است، مسوولان در این نهاد می گویند که تعدد کاندیدان بخصوص کاندیدان مطرح (نخبه) سبب خواهد شد تا انتخابات به دور دوم کشانده شود.
تعدد کاندیدان دیگر چه مشکلاتی را پیش روی انتخابات قرار خواهد داد؟ در مورد جانداد سپین غر رییس اجرایویی این نهاد گفت:
« از نظر اقتصادی بر پروسه انتخابات گران تمام می شود یعنی هر قدر تعداد کاندیدان در ورق رای اضافه می شود همان اندازه مصارف ورق رای بالا می رود، مساله شمارش آراء بلند می رود، هم چنان برای مردم شناخت از یک کاندید در ورق رای مشکل می شود بخصوص در میان افراد کم سواد و بی سواد. و مشکل بزرگ دیگری را که این بار ایجاد کرده می تواند کاندیدان نخبه زیاد است اگر آراء در میان آنها بیشتر تقسیم شود اینکار می تواند انتخابات را به دور دوم بکشاند. »
اما بحث در اینجاست که دلیل افزایش تعداد کاندیدان احتمالی انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان چیست؟
نداشتن احزاب قوی و ملی که روی انتخاب یک کاندید مشخص به توافق برسند و عدم اعتماد میان سیاست مداران بر یک دیگر از مواردی اند که بیناد انتخابات آزاد و عادلانه آنرا دلیل تعدد کاندیدان میداند.
در عین حال شماری از کارشناسان افغان، نگرانی ها دیگر را به خاطر تعدد کاندیدان مطرح می کنند.
جاوید کوهستانی یکی از این اشخاص در صحبت با رادیو آزادی گفت که تعدد کاندیدان باعث خواهد شد تا آنان در جریان کمپاین های انتخاباتی شان یک دیگر را به موارد مختلف متهم سازند:
« در جریان کمپاین های انتخاباتی ناگزیر اند که کاندیدان ابزار های را علیه یک دیگر به کار ببرند. این ابزار ها اتهام به فساد اداری، سو استفاده از صلاحیت های وظیفوی، گذشته آنها زیر عنوان جنایت جنگی این خود می تواند بین مردم و نخبه های افغانستان یکبار دیگر فصل بزرگ جدایی را ایجاد بکند. »
پروسه ثبت نام کاندیدان انتخابات ریاست جمهور و شورای های ولایتی به تاریخ 25 سنبله آغاز و در روز 14 میزان پایان یافت.
به اساس معلومات کمیسیون مستقل انتخابات در هنگام پروسه ثبت نام به تعداد 27 تن خود را برای احراز کرسی ریاست جمهوری رسماً نامزد کردند.
گراف کاندیدان احتمالی انتخابات ریاست جمهوری در حالی بالا رفت که پیش از ختم پروسهء ثبت نام آوازه های وجود داشت که بخاطر توافق روی چند کاندید واحد یک اجماع ملی ایجاد خواهد شد.
به همین شکل چندین ایتلاف و اتحاد های انتخاباتی هم به میان آمد اما دیر نگذشته بود که این نها ها همه پارچه پارچه شدند و به نتیجه دست نیافتند.
در این حال نهاد دیگری بنام کمیسیون حل منازعات می گوید که آنان تلاش می کنند تا شماری از کاندیدان را از نامزدی شان در انتخابات منصرف سازند.
اسد الله وفاء معاون این کمیسیون در صحبت با رادیو آزادی گفت، که آنان با این کاندیدان در تماس اند تا رقم این نامزدان احتمالی را به شش تا هفت نفر برسانند:
« تعداد کاندیدان خیلی زیاد است این موضوع از هر نگاه برای افغانستان موثر نیست از لحاظ اقتصادی خود یک ضرر است ما می خواهم که این 27 نفر را به شش تا هفت تن برسانیم. با آنان تماس خواهیم گرفت و در مرحله نخست یک میز گرد بزرگ تشکیل میدهم و بعداً به شکل انفرادی صحبت می کنیم تا کنون از سوی برخی ها چراغ سبز نشان داده شده است. »
نگرانی ها از تعدد کاندیدان احتمالی در میان مردم و نهادی های مختلف در حالی اوج گرفته است که در دور قبلی انتخابات ریاست جمهوری تعداد کاندیدان بیش از 40 تن بود.
گفته می شود در آن زمان نامزدی این تعداد کاندیدان سبب شد تا پروسه انتخابات با مشکلات زیاد مواجه شود که یکی از آن موارد به دور دوم کشاندن انتخابات بود.
آگاهان امور و مردم می گویند، که در کشور های همسایه معمولاً کاندیدان ریاست جمهوری از سه تا چهار کاندید بیشتر نمی باشند به همین خاطر پروسه انتخابات آنها بدون کدام معضلی پایان می بابد.
اما کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان در پاسخ به این نگران های مردم می گوید، که شمار کاندیدان احتمالی انتخابات ممکن بسیار کم شود.
نور محمد نور سخنگوی این کمیسیون می گوید، که آنان روی تقلیل لست این کاندیدان احتمالی کار دارند و به گونه جدی اسناد آنها تحت بررسی قرار دارد:
« این احتمال وجود دارد که تعداد کاندیدان کم شود زیرا ما در هر بخش اقدام جدی کرده وبه شکل دقیق آنرا بررسی می کنیم اگر نواقص و مشکلی وجود داشته باشد در آن بخش برخورد جدی خواهیم کرد. باید گفت ما در انجام کارهای ما جدی هستیم و هر آن کسی که شرایط را تکمیل نکرده باشد شامل این لست نمی شود. »
هرچند کمیسیون مستقل انتخابات از تقلیل در فهرست کاندیدان احتمالی ریاست جمهوری سخن می زند اما گفته می شود در میان لست 27 نفری بیشتر چهره های مطرح سیاسی افغانستان قرار دارند.
روی همین دلیل آگاهان امور بدین باور اند که کمتر توقع می رود که این کاندیدان یکی به نفع دیگری از کاندیداتوری شان انصراف کنند.
اما دیده شود که تا هنگام نشر فهرست ابتدایی نامزدان انتخابات که به تاریخ 27 میزان اعلام خواهد شد، شمار کاندیدان تا چی حد تقلیل خواهد یافت.
فریبا واحدی
مسالهء که در میان نهاد های مرتبط به انتخابات نگرانی ها را به میان آورده است.
شماری از این نهاد ها می گویند که تعدد کاندیدان انتخابات ریاست جمهوری می تواند مشکلات فراوانی را بر سر راه انتخابات پیشرو ایجاد کند.
یکی از این نهاد ها فیفا یا بنیاد انتخابات آزاد و عالادنه افغانستان است، مسوولان در این نهاد می گویند که تعدد کاندیدان بخصوص کاندیدان مطرح (نخبه) سبب خواهد شد تا انتخابات به دور دوم کشانده شود.
تعدد کاندیدان دیگر چه مشکلاتی را پیش روی انتخابات قرار خواهد داد؟ در مورد جانداد سپین غر رییس اجرایویی این نهاد گفت:
« از نظر اقتصادی بر پروسه انتخابات گران تمام می شود یعنی هر قدر تعداد کاندیدان در ورق رای اضافه می شود همان اندازه مصارف ورق رای بالا می رود، مساله شمارش آراء بلند می رود، هم چنان برای مردم شناخت از یک کاندید در ورق رای مشکل می شود بخصوص در میان افراد کم سواد و بی سواد. و مشکل بزرگ دیگری را که این بار ایجاد کرده می تواند کاندیدان نخبه زیاد است اگر آراء در میان آنها بیشتر تقسیم شود اینکار می تواند انتخابات را به دور دوم بکشاند. »
اما بحث در اینجاست که دلیل افزایش تعداد کاندیدان احتمالی انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان چیست؟
نداشتن احزاب قوی و ملی که روی انتخاب یک کاندید مشخص به توافق برسند و عدم اعتماد میان سیاست مداران بر یک دیگر از مواردی اند که بیناد انتخابات آزاد و عادلانه آنرا دلیل تعدد کاندیدان میداند.
در عین حال شماری از کارشناسان افغان، نگرانی ها دیگر را به خاطر تعدد کاندیدان مطرح می کنند.
جاوید کوهستانی یکی از این اشخاص در صحبت با رادیو آزادی گفت که تعدد کاندیدان باعث خواهد شد تا آنان در جریان کمپاین های انتخاباتی شان یک دیگر را به موارد مختلف متهم سازند:
« در جریان کمپاین های انتخاباتی ناگزیر اند که کاندیدان ابزار های را علیه یک دیگر به کار ببرند. این ابزار ها اتهام به فساد اداری، سو استفاده از صلاحیت های وظیفوی، گذشته آنها زیر عنوان جنایت جنگی این خود می تواند بین مردم و نخبه های افغانستان یکبار دیگر فصل بزرگ جدایی را ایجاد بکند. »
پروسه ثبت نام کاندیدان انتخابات ریاست جمهور و شورای های ولایتی به تاریخ 25 سنبله آغاز و در روز 14 میزان پایان یافت.
به اساس معلومات کمیسیون مستقل انتخابات در هنگام پروسه ثبت نام به تعداد 27 تن خود را برای احراز کرسی ریاست جمهوری رسماً نامزد کردند.
گراف کاندیدان احتمالی انتخابات ریاست جمهوری در حالی بالا رفت که پیش از ختم پروسهء ثبت نام آوازه های وجود داشت که بخاطر توافق روی چند کاندید واحد یک اجماع ملی ایجاد خواهد شد.
به همین شکل چندین ایتلاف و اتحاد های انتخاباتی هم به میان آمد اما دیر نگذشته بود که این نها ها همه پارچه پارچه شدند و به نتیجه دست نیافتند.
در این حال نهاد دیگری بنام کمیسیون حل منازعات می گوید که آنان تلاش می کنند تا شماری از کاندیدان را از نامزدی شان در انتخابات منصرف سازند.
اسد الله وفاء معاون این کمیسیون در صحبت با رادیو آزادی گفت، که آنان با این کاندیدان در تماس اند تا رقم این نامزدان احتمالی را به شش تا هفت نفر برسانند:
« تعداد کاندیدان خیلی زیاد است این موضوع از هر نگاه برای افغانستان موثر نیست از لحاظ اقتصادی خود یک ضرر است ما می خواهم که این 27 نفر را به شش تا هفت تن برسانیم. با آنان تماس خواهیم گرفت و در مرحله نخست یک میز گرد بزرگ تشکیل میدهم و بعداً به شکل انفرادی صحبت می کنیم تا کنون از سوی برخی ها چراغ سبز نشان داده شده است. »
نگرانی ها از تعدد کاندیدان احتمالی در میان مردم و نهادی های مختلف در حالی اوج گرفته است که در دور قبلی انتخابات ریاست جمهوری تعداد کاندیدان بیش از 40 تن بود.
گفته می شود در آن زمان نامزدی این تعداد کاندیدان سبب شد تا پروسه انتخابات با مشکلات زیاد مواجه شود که یکی از آن موارد به دور دوم کشاندن انتخابات بود.
آگاهان امور و مردم می گویند، که در کشور های همسایه معمولاً کاندیدان ریاست جمهوری از سه تا چهار کاندید بیشتر نمی باشند به همین خاطر پروسه انتخابات آنها بدون کدام معضلی پایان می بابد.
اما کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان در پاسخ به این نگران های مردم می گوید، که شمار کاندیدان احتمالی انتخابات ممکن بسیار کم شود.
نور محمد نور سخنگوی این کمیسیون می گوید، که آنان روی تقلیل لست این کاندیدان احتمالی کار دارند و به گونه جدی اسناد آنها تحت بررسی قرار دارد:
« این احتمال وجود دارد که تعداد کاندیدان کم شود زیرا ما در هر بخش اقدام جدی کرده وبه شکل دقیق آنرا بررسی می کنیم اگر نواقص و مشکلی وجود داشته باشد در آن بخش برخورد جدی خواهیم کرد. باید گفت ما در انجام کارهای ما جدی هستیم و هر آن کسی که شرایط را تکمیل نکرده باشد شامل این لست نمی شود. »
هرچند کمیسیون مستقل انتخابات از تقلیل در فهرست کاندیدان احتمالی ریاست جمهوری سخن می زند اما گفته می شود در میان لست 27 نفری بیشتر چهره های مطرح سیاسی افغانستان قرار دارند.
روی همین دلیل آگاهان امور بدین باور اند که کمتر توقع می رود که این کاندیدان یکی به نفع دیگری از کاندیداتوری شان انصراف کنند.
اما دیده شود که تا هنگام نشر فهرست ابتدایی نامزدان انتخابات که به تاریخ 27 میزان اعلام خواهد شد، شمار کاندیدان تا چی حد تقلیل خواهد یافت.
فریبا واحدی
