۱۱۳ نهاد، انجمن و جنبش‌های مدنی افغان مقیم پاکستان از حکومت این کشور خواسته‌اند که روند اخراج اجباری مهاجران افغان را متوقف کند.
در نامه‌ی مشترک این نهادها که روز پنج‌شنبه «۲۳ اکتوبر» در شبکه‌های اجتماعی برخی‌شان منتشر شده، از سازمان‌های بین‌المللی از جمله شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده‌گان (یو‌ان‌اچ‌سی‌آر)، اتحادیه‌ی اروپا و سازمان همکاری اسلامی خواسته شده تا مداخله کرده و بر حکومت پاکستان فشار بیاورند که جلو اخراج اجباری پناهجویان افغان را بگیرند.
در این نامه آمده است که در پی فروپاشی نظام جمهوریت در آگست ۲۰۲۱ و بازگشت طالبان به قدرت، صدها هزار افغان به‌ویژه زنان، فعالان مدنی، خبرنگاران، اقلیت‌های قومی و مذهبی، دگرباشان جنسی و نیروهای امنیتی پیشین به کشورهای همسایه از جمله پاکستان پناهنده شده‌اند که بسیاری از آن‌ها اسناد رسمی اقامت ندارند، اما تحت نظارت سازمان‌های مهاجرت ملل متحد از جمله «یو‌ان‌اچ‌سی‌آر» قرار دارند و در کمپ‌ها و یا خانه‌های امن منتظر اسکان مجدد هستند.
اما این نهادها ابراز نگرانی کرده‌اند که اخیراً پس از آن‌که نیروهای طالبان و نظامیان پاکستانی درگیری کردند، روند اخراج پناهجویان افغان سرعت پیدا کرده و آنان خواهان جلوگیری آن هستند.
این درحالی‌ست که روز جمعه‌ی گذشته ۱۷ اکتوبر مقام‌های بلندپایه‌ی پاکستانی به رهبری شهباز شریف، صدراعظم پاکستان، در یک نشست اضطراری تصمیم گرفتند که تمام آن‌عده از افغان‌هایی که بدون اسناد قانونی در این کشور زنده‌گی می‌کنند را اخراج کنند.
این تصمیم، افغان‌هایی را که پس از سال ۲۰۲۱ بخاطر روند انتقال و طی مراحل پرونده‌های‌شان به سایر کشورها عازم پاکستان شده‌اند، نگران و با شرایط دشوار روبه‌رو کرده‌است.
حالا بدبختانه که حکومت پاکستان بر افغان‌هایی مانند من قیودات را شدت بخشیده است، آن‌ها تمدید ویزه را متوقف کرده‌اند و من این‌جا بدون ویزه مانده‌ام.
از این میان، یکی از فعالان حقوق بشر و زنان مقیم اسلام‌آباد که نخواست به دلیل حساسیت موضوع نام‌اش در گزارش گرفته شود و در انتظار رفتن به جرمنی است، به رادیو آزادی گفت:
"حالا بدبختانه که حکومت پاکستان بر افغان‌هایی مانند من قیودات را شدت بخشیده است، آن‌ها تمدید ویزه را متوقف کرده‌اند و من این‌جا بدون ویزه مانده‌ام، هر لحظه با خطر دیپورت روبه‌رو هستیم، بخاطری این‌که در افغانستان در بخش حقوق بشر وظیفه داشتم، اگر دوباره برگشت داده شوم، تنها من نه، بلکه کودکان و در مجموع همه‌ی اعضای خانواده‌ام با تهدیدات امنیتی روبه‌رو می‌شوند، ما از ترس تهدیدها به این‌جا آمده‌ایم، حالا بسیار نگران هستم که هرگاه دوباره برگشتانده شوم با چه حالتی روبه‌رو خواهم شد."
اقدامات اخیر پاکستان زنده‌گی را نه‌تنها برای این افغان‌ها، بلکه برای مهاجرین افغانی که دهه‌ها در پاکستان زنده‌گی کرده، در آن‌جا متولد شده و در آن‌جا شغل و کسب‌وکار دارند، دشوار ساخته است.
عارف خان، مهاجر افغان در راولپندی پاکستان، روز جمعه به رادیو آزادی گفت که او و فامیل ۱۵ نفری‌اش اکنون بی‌خانمان و در شرایط بسیار بد زنده‌گی قرار دارند:
ما در یک کمپ زنده‌گی می‌کردیم، آن‌ها کمپ را ویران کردند، ما هشت نفر را بازداشت کرده‌اند.
"ما در یک کمپ زنده‌گی می‌کردیم، آن‌ها کمپ را ویران کردند، ما هشت نفر را بازداشت کرده‌اند، ده تا پانزده شب را در کمپ سپری کرده‌ایم و حالا رهای ما نمی‌کند، نه ما را در این‌جا می‌ماند که زنده‌گی کنیم و نه به (افغانستان) می‌فرستد."
یکی دیگر از مهاجران افغان مقیم ایالت کراچی پاکستان از وضعیت مشابهی سخن گفته و ادعا می‌کند که پولیس پاکستان مرکز تجاری آن‌ها را تخریب کرده و حالا حتی آن‌ها را از مناطق‌شان اخراج کرده‌است.
او گفت: "هر جا پناهجویان را ببینند (پولیس) آن‌ها را تعقیب می‌کنند و اگر ببینند که کارت ندارند، بازداشت‌شان کرده و قطعاً رها نمی‌کنند، من دکان از خود داشتم، آن‌ها ویران‌اش کردند، ۳۲ لک روپیه‌ی پاکستانی برایم تاوان رسیده‌است، آن‌ها تمام سیستم کار و بارم را خراب کردند، پول‌های من نزد مردم باقی مانده است، آن‌ها حالا یک روپیه به من نمی‌دهند، بسیار زیاد به مشکل گرفتار هستم، حالا یک راه را برای ما پیدا کند که از این‌جا برویم."
این نهادهای مدنی در نامه‌ی مشترک‌شان از نهادهای بین‌المللی از جمله شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، کمیساریای عالی پناهنده‌گان سازمان ملل متحد، اتحادیه‌ی اروپا و سازمان همکاری اسلامی خواستند که مداخله کرده و بر حکومت پاکستان فشار بیاورند تا این اخراج‌ها را متوقف کنند.
این گروه‌ها از جامعه‌ی جهانی خواسته‌اند تا از حقوق فیزیکی و انسانی زنان و کودکان پناهجو حفاظت کند، افغان‌های در معرض خطر را به کشورهای امن انتقال دهد و از بهره‌برداری سیاسی از وضعیت پناهجویان بین حکومت‌ها جلوگیری کند.
هرچند روند اخراج پناهجویان فاقد اسناد افغان از پاکستان از سال ۲۰۲۳ تا کنون ادامه داشته، اما افزایش اخیر بازداشت پناهجویان افغان در ایالت‌های مختلف این کشور به دنبال درگیری‌های سنگین میان طالبان و نیروهای پاکستانی در امتداد خط دیورند و پیش از توافق آتش‌بس میان مقامات طالبان در پاکستان، به شکل بی‌سابقه افزایش یافته است.
بر اساس گزارش‌ها، در حال حاضر حدود ۴ میلیون مهاجر افغان در پاکستان زنده‌گی می‌کنند.
در میان آن‌ها، ده‌ها هزار نفری هم هستند که پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان به دلیل تهدیدات امنیتی، مشکلات سیاسی و دلایل متعدد دیگری به پاکستان رفته‌اند، اما اکنون با تهدید اخراج اجباری در این کشور مواجه هستند.
وزارت مهاجرین و عودت‌کننده‌گان حکومت طالبان به تازه‌گی گفته است که در یک ماه گذشته نزدیک به ۲۱۰ هزار پناهجوی افغان از پاکستان و ایران به افغانستان برگشته و یا بازگردانده شده‌اند.
بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهنده‌گان (یو‌ان‌اچ‌سی‌آر)، از سال ۲۰۲۳ تا پایان سپتمبر ۲۰۲۵، بیش از دو میلیون پناهجوی افغان از ایران و پاکستان به کشورشان برگشتند و منابع موجود در داخل این کشور را تحت فشار شدید قرار داده‌اند.
